فضیل بن عیاض

معنی کلمه فضیل بن عیاض در دانشنامه آزاد فارسی

فُضَیْل بن عِیاض (۱۰۵ـ۱۸۷ق)
محدث و صحابی امام جعفر صادق (ع). علما او را به صفات و ثاقت و جلالت قدر ستوده اند. در سمرقند به دنیا آمد و در ابیورد پرورش یافت. سپس برای فراگیری علم و دانش به حجاز رفت و سرانجام در مکه سکونت گزید. مشهور است که در جوانی راهزنی می کرد، اما بعدها با شنیدن آیاتی از قرآن در مورد توبه و بازگشت به سوی خدا، متنبه شد و توبه کرد. پیش از سکونت در مکه به کوفه رفت و به استماع حدیث پرداخت. جمعی از محدثان ازجمله امام شافعی، ابن المبارک، و احمد بن یونس از وی حدیث نقل کرده اند. فضیل نسخه ای از احادیث امام صادق (ع) را تألیف کرده است.

معنی کلمه فضیل بن عیاض در دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] فُضَیل بن عَیاض(درگذشت ۱۸۷ق)، عارف و زاهد مشهور و از رجال صوفیه. وی از شاگردان امام صادق(ع) بود و از ایشان روایاتی نقل کرده است. اغلب عالمان رجالی شیعه او را از اهل سنت می دانند و در عین حال وی را از راویان موثق و قابل اعتماد به شمار می‎آورند. گفته اند که وی در ابتدا راهزن بوده؛ ولی در پی حادثه ای توبه کرده است.
فضیل بن عیاض بن مسعود بن بشر تمیمی یربوعی، در ناحیه مرو خراسان و در روستایی به نام فُندِین به دنیا آمده است. کنیه اش ابوعلی است و اصالتا او را از اهل کوفه می دانند.
وی در ابتدا در محلی بین ابیورد و سرخس به راهزنی مشغول بود ولی در پی واقعه ای توبه کرد و به عبادت و زهد مشغول شد.

جملاتی از کاربرد کلمه فضیل بن عیاض

در گردآورنده اثر، اختلافاتی وجود دارد؛ ماسینیون، به افراد مختلفی چون جابر بن حیان کوفی، ذوالنون مصری، ابن ابی العوجاء و فضیل بن عیاض مکی اشاره داشته و برای هر کدام دلایلی را اقامه کرده‌است. ابن تیمیه، در انتساب کتب مختلف به جعفر صادق را با وجود نگارششان پس از عصر صادق، به دید تردید نگریسته است. به گفته دانشنامه اسلام، در مجموع برای صحت انتساب این اثر به جعفر صادق، دلایل مناسبی وجود ندارد.
نزد فضیل بن عیاض سخن از زهد رفت. وی گفت: زهد، دو سخن است که در کتاب خدا آمده است: بر آن چه از دست شده است مأیوس نباشید. و بدانچه که بدستتان رسیده است، مسرور نگردید.