پاپوس
معنی کلمه پاپوس در فرهنگ فارسی
معنی کلمه پاپوس در دانشنامه اسلامی
آگاهی ما از روزگار و زندگی وی بسیار اندک است. نام وی در منابع عربی به صورت بابس یا ببس و گاه به صورت های تصحیف شدۀ بیوس، بلس، بتس و جز آن آمده است.
آثار وی
برخی آثار پاپوس که به نحوی با آثار ریاضی دانان دورۀ اسلامی ارتباط دارد، از این قرار است:
← مجموعه
(۱) آتش، احمد، «المخطوطات العربیة فی مکتبات الاناضول»، مجلۀ معهد المخطوطات العربیة، مصر، ۱۳۷۷ق/۱۹۵۸م، ج۴ (۱).(۲) ابن ندیم، الفهرست، به کوشش گوستاو فوگل، لایپزیگ، ۱۸۷۱-۱۸۷۲م.(۳) ابواسحاق کوبنانی، ترجمۀ فارسی مایحتاج الیه الصانع من اعمال الهندسۀ بوزجانی، نسخۀ خطی شم ۱۶۹ فارسی کتابخانۀ ملی پاریس.(۴) بوزجانی، محمد، «مایحتاج الیه الصانع من اعمال الهندسة»، چ تصویری، به کوشش ابوالقاسم قربانی، ضمیمۀ بوزجانی نامۀ ابوالقاسم قربانی، تهران، ۱۳۷۱ش.(۵) بیرونی، ابوریحان، تحدید نهایات الاماکن، به کوشش بولگاکف، قاهره، ۱۹۶۲م.(۶) بیرونی، ابوریحان، تحقیق ماللهند، حیدرآباد دکن، ۱۳۳۷ق/۱۹۵۸م.(۷) بیرونی، ابوریحان، القانون المسعودی، حیدرآباد دکن، ۱۳۷۳ق/۱۹۵۴م.(۸) پاپوس، تفسیرالمقالةالعاشرة من کتاب اوقلیدس فی الاصول، ترجمۀ کهن عربی ابوعثمان دمشقی (نک : مل «شرح۲۴»).(۹) حاجی خلیفه، کشف الظنون، به کوشش گوستاو فلوگل، لایپزیگ، ۱۸۳۵-۱۸۵۸م.(۱۰) خازنی، عبدالرحمان، میزان الحکمة، حیدرآباد دکن، ۱۳۵۹ش.(۱۱) دانش پژوه، محمدتقی، مدوامت در اصول موسیقی ایران، تهران، ۱۳۵۵ش.(۱۲) صوفی، عبدالرحمان، عمل اشکال المتساویةالاضلاع بفتحةواحدة، نسخۀ خطی کتابخانۀ آستان قدس.(۱۳) قربانی، ابوالقاسم، زندگی نامۀ ریاضی دانان دورۀ اسلامی، تهران، ۱۳۶۵ش.(۱۴) قفطی، علی، تاریخ الحکماء، اختصار زوزنی، به کوشش یولیوس لیپرت، لایپزیگ، ۱۳۲۱ق/۱۹۰۳م.(۱۵) Berggren، J L، » A Coincidence of Pappos’Book VIII with al-Birūni’s Tahdid «، Journal for the History of Arabic Science، Aleppo، ۱۹۷۸، vol II (۱).(۱۶) Berggren، Episodes in the Mathematics of Medieval Islam، New York/Berline، ۱۹۸۶.(۱۷) Bergsträsser، G، » Pappos’Kommentar zum Zehnten Buch von Euklid’s Elementen، Beiträge zu Text und Übersetzung «، Der Islam، Berlin/Leipzig، ۱۹۳۳، vol XXI.(۱۸) Bulmer-Thomas، I، » Pappus of Alexandria «، Dictionary of Scientific Biography، ed Ch C Gillispie، New York، ۱۹۷۴، vol X.(۱۹) Cantor، M، Vorlesungen über Geschichte der Mathematik، Stuttgart، ۱۹۰۷.(۲۰) The Commentary of Pappus on Book X of Euclid’s Elements، Arabic Text and tr W Thomson with Introductory Remarks، Notes and a Glassary of Technical Terms by G Junge and W Thomson، Cambridge، ۱۹۳۰.(۲۱) De Slane.(۲۲) Flügel، G، Lexicon bibliographicum et encyclopaedicum a Mustafa ben Abdallah، Leipzig، ۱۸۳۵-۱۸۵۸.(۲۳) Flügel، notes on Kitâb al-Fihrist (vide: PB، Ebn-e Nadim.(۲۴) GAS.(۲۵) Heath، Th، A History of Greek Mathematics، Oxford، ۱۹۲۱.(۲۶) Jones، A، introd Book ۷ of the Collection، New York/Berline، ۱۹۹۰.(۲۷) Junge، G، » Bemerkungen zu dem vorliegenden Kommentar «(vide: The Cammentary of Pappus).(۲۸) Junge، G، » Das Fragment der lateinischen Übersetzung des Pappus-Kommentars Zum ۱۰.(۲۹) Buche Euklids (Nr ۷۳۷۷ A، Fol ۶۸-۷۰ der Bibliothéque Nationale zu Paris) «، Quellen und Studient zur Geschichte der Mathematik، Astronomie und Physik، Berlin، vol III (Abteilung B: Studien)، ۱۹۳۶.(۳۰) JuschKewitsch، A P، Geschichte der Mathematik im Mittelalter، Basel، ۱۹۶۳.(۳۱) Khanikoff، N، » Analysis and Extracts of Books of the Balance of Wisdom، an Arabic Work on the Water-Balance Written by Al-Khâzinî in the Twelfth Century «، Journal of American Oriental Society، ۱۸۶۰، vol.(۳۲) VI.(۳۳) Kulikovsky، P G، » Shirakatsi، Anania «، Dictionary of Scientific Boigraphy، ed Ch C Gillispie، New York، ۱۹۷۵، vol XII.(۳۴) Leclerc، L، Histoire de la médecine arabe، Paris، ۱۸۷۶.(۳۵) Markwart، J، Ērānšahar، Berlin، ۱۹۰۱.(۳۶) Steinschneider، M، » Die arabischen Übersetzungen aus dem Griechischen، Zweiter Abschnitt: Mathematike «، ZDMG، ۱۸۹۶، vol L.(۳۷) Steinschneider، M، Die europäischen Übersetzungen aus dem Arabischen bis mitte des ۱۷.(۳۸) Jahrhunderts، Graz ۱۹۵۶.(۳۹) Jahrhunderts، » Zur Geschichte der uebersetzungen aus dem Indischen ins Arabische und ihres Einflusses auf die arabische Literatur… «، ZDMG، ۱۸۷۱، vol XXV.(۴۰) Suter، H، Beiträge zur Geschichte der Mathematik bei den Griechen und Arabern، ed J Frank، Erlangen، ۱۹۲۲.(۴۱) Suter، » Das Mathematiker-Verzeichniss im Fihrist des Ibn Abi Ja‘kûb an Nadim… «، Zeitschrift für Mathematik und Physik، ۱۸۹۲، vol XXXVII (Supplement).(۴۲) id، Die Mathematiker und Astronomen der Araber und ihre Werke، Leipzig، ۱۹۰۰.(۴۳) Thomson، W، introd The Commentary of Pappus on Book X of Euclid’s Elements.(۴۴) TS.(۴۵ Woepcke، F، » Essai d’une restitution de travaux perdus d’Apollonius sur les quantités irrationnelles، d’après des indications tirées d’un manuscrit arabe «، Mémoires présentées par divers savants à l’Académie des Sciences de l’Institut de France، sciences mathématiques et physiques، Paris، ۱۸۵۶، vol XIV؛(۴۶) id، » Recherches sur l’histoire des sciences mathématiques chez les Orientaux، d’après des traités inédits arabes et persans، Deuxième Article… «، JA، ۱۸۵۵، vol V.
جملاتی از کاربرد کلمه پاپوس
آکادمی دندان‌پزشکی کودکان آمریکا استفاده کامل یا نسبی از تخت نگهدارندهٔ کودک را در مواردی که برای محافظت بیمار، پزشک، کارکنان یا والدین ضروری است، تأیید کرده‌است. در سال ۲۰۰۴ میلادی، بیش از ۸۵ درصد از دانشکده‌های دندان‌پزشکی استفاده از تخت پاپوس را به عنوان یک روش قابل قبول مدیریت رفتار، به دانشجویان‌شان یاد می‌دهند.
نخستین نشانهٔ علاقهٔ جدید به مقاطع مخروطی را در لورنزو والا (۱۴۰۷ – ۱۴۶۷ میلادی) می‌توان یافت. کتاب والا، گونه‌ای دائرةالمعارف در مورد علوم مقدماتی است. در فصل سوم از کتاب هشتم بخشی با عنوان «مقاطع مخروطی»[ث] هست که در آن والا توضیحی کوتاه در مورد مساعی اقلیدس، آپولونیوس، و پاپوس می‌دهد. دو دهه بعد از والا، یوهانس ورنر پژوهش‌هایی در باب مقاطع مخروطی کرد، ولی در آثار او نامی از بیضی نیامده‌است.
کانون‌های بیضی و خط‌های هادی را نخستین بار پاپوس اسکندرانی (حدود ۳۵۰ – ۲۹۰ پ. م) بررسی کرد.