کلی طبیعی

معنی کلمه کلی طبیعی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] کلی طبیعی، یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای ماهیات دارای افراد متعددِ بالفعل یا بالقوه است.
لفظ کلی از الفاظ مشترکی است که بر سه معنا اطلاق می شود:
← معنای اول
باید توجه داشت که اقسام سه گانه مزبور (منطقی، طبیعی و عقلی) به خصوص مفهوم "کلی" اختصاص ندارد، بلکه در "جنس" و "فصل" و "نوع" و "خاصه" و "عرض عام" و غیر اینها نیز موجود است، و ذکر این اقسام برای خصوص "کلی" از باب مثال است نه از باب اختصاص و انحصار.
ملاک تحصیل معانی کلی
مبدا تحصیل این سه قسم این است که: هرگاه قضیه: "حیوان، کلی است" تشریح و تجزیه شود سه امر متغایر به نظر می رسد:۱. "حیوان" (بدون لحاظ کلی و جزئی، یا موجود و معدوم بودنِ آن، بلکه نفس ماهیت و طبیعت حیوان). ۲. "کلیت" که عارض بر حیوان شده است.۳. مجموع مرکب از عارض (کلی) و معروض (حیوان). به حسب اصطلاح، قسم اول را، به لحاظ این که یکی از طبایع است یا این که موجود طبیعی (خارجی) است، طبیعی می خوانند، و قسم دوم را به لحاظ این که مراد اهل منطق از کلی (مثلا) همین معنا است، منطقی می گویند، و قسم سوم را، به لحاظ این که وعاء وجود آن منحصر است به عقل و در خارج ممکن نیست موجود باشد، عقلی می خوانند.پس به طور خلاصه می توان گفت: مفهوم کلی که بر کثیرین صادق است کلی منطقی است. طبیعت متصف به کلی منطقی کلی عقلی است. طبیعت خالص، به عبارت اخری نفس طبیعت، کلی طبیعی است.
اقسام کلی طبیعی
...

جملاتی از کاربرد کلمه کلی طبیعی

تفتازانی به تبع قطب رازی معتقد است کلی در خارج موجود نیست، بلکه فرد آن موجود است و اگر گفته می‌شود کلی طبیعی در خارج وجود دارد، مجاز است از باب وصف به حال متعلق موصوف، به این معنا که فرد آن موجود است. تفتازانی با استاد خود در تعریف به اعم و اخص هم رأی نیست. از نظر او معرِف و معرَف باید مساوی باشند. نیز وی برخلاف نظر استادش، حملیه محصوره را طبق رأی کاتبی به خارجیه و حقیقیه و ذهنیه تقسیم می‌کند. تفتازانی در عکس نقیض هر دو روش قدما و متأخران را عکس قلمداد می‌کند. او در شکل اول و سوم، فعلیت صغرا را شرط می‌داند و از این روی، بر آن است که این دو شکل با صغرای ممکنه نتیجه نمی‌دهد.