پنج پیر
معنی کلمه پنج پیر در دانشنامه اسلامی
گرچه هریک از پیرانِ این حلقه پنج تایی دارای قدرتهای روحانی مخفی است، اما هر گاه یکی از پیران را از آن حلقه خارج کنند، همه قدرتهای آن حلقه سلب می شود، زیرا برای هر گروه پنج تایی قدرتهای ویژه ای تصور می شود که هر یک از اعضا به تنهایی فاقد آن است.
دلیل رواج اصطلاح پنج پیر
ترکیب «پنج پیر» را شاید مسلمانان هندی به تقلید از عقیده به «پنج تن» که در ایران و هندوستان رواج دارد، وضع کرده باشند.در بنگال و بیهار (در متنهای کهن فارسی: بهار) و شمال هند، اصطلاح «پنجکَری» (پنج حلقه ای یا پنج پیر) و در پنجاب و استان شمال غربی (سرحدی) پاکستان «پنج پیر» متداول است که از دو کلمه «پانچ» (= پنج) و «پیر» ترکیب یافته است. (در هند لقب مذهبی شماری از مردان مقدس از جمله غازی میان، پیرمحمد جونپوری پیرزاده است که به پنج پیر شناخته می شوند)
معنی واژه پیر
پیر واژه ای فارسی و در اصل به معنای سالخورده است، اما مجازاً به معنای «انسان مقدّس» یا یکی از اولیاءالله نیز به کار می رود. بی مناسبت نیست که آن را با تهیرا به معنای «پیر مرد» در زبان پالی هم ریشه بدانیم که خود از واژه سانسکریت سَتَهْوِیرَ، به معنای «پیر، کهنه و کهنسال و مرد سالخورده» آمده است. براساس باوری کهن، هنگامی که سن آدمی بیش تر می شود، بر عقل و دانش او افزوده می گردد، لذا جسمِ چنین کسی را باید نگاه داشت تا هنگام نیاز بتوان با او مشورت کرد و از وی برکت طلبید. بنابر همین عقیده، مقابر بودایی که به «چَیْتْیَه» معروف است، بر مزار «تهیراها» بنا گردیده است.
ارکان کیش پنج پیری
...
جملاتی از کاربرد کلمه پنج پیر
پس از مرگ هیده‌یوشی، درگیری در دولت تویوتومی بین جناح نظامی به رهبری هفت ژنرال و جناح بونچی، از جمله ایشیدا میتسوناری، که مسئول امور اداری بود، پدید آمد. مائدا توشی‌ایه، یکی از پنج پیر (گوتایرو)، سعی کرد میان این دو جناح میانجیگری کند، اما در ۳ مارس ۱۵۹۹ درگذشت. با مرگ او، کسی برای داوری درگیری بین دو جناح باقی نماند و دشمنی بین دو جناح بیشتر شد.