چهارده روایت

معنی کلمه چهارده روایت در دانشنامه آزاد فارسی

چهارده رِوایت
اصطلاحی در علم قرائت قرآن که در شعر حافظ هم به همین شکل به آن اشاره شده است. عبارت است از روایت های دو تن از راویان از هر یک از قاریان هفت گانه که از نظر قرائت شناسان بعدی دقیق تر و پذیرفتنی تر بوده است؛ بدین ترتیب، «چهارده روایت» به وجود آمده است. نیز ← قاریان هفت گانه

معنی کلمه چهارده روایت در دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] چهارده روایت، چهارده قرائت متفاوت از قرآن است که بر پایه قرائت قاریان هفت گانه نقل شده است. تا قرن چهارم هجری به عللی چون قرآن های متفاوت میان مسلمان ها، ابتدایی بودن خط عربی و اِعمال سلیقه قاریان قرآن (کسانی که قرآن را آموزش می دادند) قرائت های گوناگونی از قرآن میان مسلمانان رواج داشت. در این قرن ابن مجاهد هفت قرائت را از میان همه قرائت ها برگزید که قاریان آنها به قُرّاء سبعه مشهور شدند. از آنجا که هریک از این هفت قرائت با دو روایت متفاوت نقل شده است، چهارده قرائت مختلف از قرآن به وجود آمد. گفته اند روایت های چهارده گانه در حدود ۱۱۰۰ مورد با هم اختلاف دارند. اهل سنت و شیعیان هر چهارده روایت را معتبر می دانند. امروزه روایت حفص از قرائت عاصم میان مسلمانان رواج دارد. در قرآن های چاپی این روایت ضبط شده است. برخی معتقدند که عاصم این قرائت را با یک واسطه از امام علی(ع) گرفته است. حافظ شاعر ایرانی، چهارده روایت را از بر داشته و در بیتی این مطلب را آورده است.
تا قرن چهارم قمری، به عللی چون وجود قرآن های متفاوت میان مسلمان ها، ابتدایی بودن خط عربی، نقطه نداشتن حروف، خالی بودن حروف از حرکات، وجود لهجه های مختلف و اِعمال سلیقه قاریان قرآن (کسانی که قرآن را آموزش می دادند) قرائت های گوناگونی از قرآن میان مسلمانان رواج داشته است. در قرن چهارم قمری، ابن مجاهد، استاد قرائت شناسان بغداد، هفت قرائت را از میان همه قرائت ها برگزید که قاریان آنها به قُرّاء سَبعه مشهور شدند. بعد از آن قرائت شناسان از میان روایت هایی که از هر یک قرائت های هفت گانه موجود بود، دو روایت را که نسبت به دیگر روایت ها دقیق تر بود، انتخاب کردند و بنابراین چهارده روایت از قرآن میان مسلمانان رواج یافت.
در کتاب های علوم قرآنی از چهارده قرائت قرآن سخن به میان می آید که نباید آن را با چهارده روایت یکی دانست. مراد از چهارده قرائت قرآن مجموعه قرائت های قُرّاء سَبعه است، به علاوه هفت قرائت دیگر که برخی بعدها به آنها افزوده اند. هر یک از این چهارده قرائت خود با دو روایت ضبط شده است که در مجموع ۲۸ روایت از قرآن را شکل می دهد؛ اما چهارده روایت تنها به روایت هایی گفته می شود که از قرائت های قراء سبعه به جا مانده و میان مسلمانان متداول بوده است.

جملاتی از کاربرد کلمه چهارده روایت

پیش از نگاشته شدن قرآن و همزمان با انتشار آن شیوه‌های متفاوتی از خواندن آن وجود داشت به صورتی که در قرن دوم یا سوم هجری گفته شده چهارده روایت از شیوهٔ تلاوت و قرائت وجود داشته و حافظ نیز به از بر خواندن قرآن به چهارده روایت اشاره می‌کند که در برخی مکث‌ها و جزئیات قرائت متفاوت هستند. از این رو قرائت قرآن نباید با مفهوم حفظ قرآن اشتباه گرفته شود. قرائت ۴ رتبه دارد: