پترارک
معنی کلمه پترارک در دانشنامه آزاد فارسی
(نام اصلی: فرانچسکو پترارکا) شاعر ایتالیایی، انسان گرا، و پیشوای تجدید حیات دانش کلاسیک. نغمه ها (نیز مشهور به اشعار غنایی پراکنده) حاوی آوازهای عاشقانه، ترانه ها، و غزل های او در ستایش از عشق آرمانی اش به لورا است که نخستین بار در ۱۳۲۷ ملاقاتش کرد. لورا متأهل بود و عشق پترارک را نپذیرفت. با این حال، عشق لورا سرچشمۀ آفرینش بزرگ ترین سروده های ادبی ایتالیا شد. این آثار، اشعار غنایی رنسانس را شکل دادند و تأثیر عمیقی در اشعار عاشقانۀ فرانسوی و انگلیسی گذاشتند. پترارک مبتکر قالب غزل نیست، اما از نخستین سرایندگان زیباترین غزل هاست و شاعران پس از او «غزل های پترارکی» را به منزلۀ الگویی آرمانی تحسین می کردند. دل مشغولی پترارک تجدید حیات شکوه روم و اعتبار و عظمت رومی ها در امور جهانی بود و حاکمان عصر خود را واداشت تا از قهرمانان روم باستان پیروی کنند. خواستار آن بود که دربار نظام پاپی از آوینیون به روم بازگردانده شود. پترارک که از معتقدان پرشور عظمت ادبیات باستان در احیای تقوا، فرهنگ، و نظام اجتماعی کهن در عصری خفت بار بود، الهام بخش تمایل و دلبستگی جدیدی به مطالعۀ آثار کلاسیک در ایتالیا و اروپا شد و بیش از هر کس دیگری دانشمندان جوان را به بررسی دانش کهن هدایت می کرد. از دوستان بوکاتچو بود و از تلاش های کولادی ریئنتسی، اصلاح طلب سیاسی، در برقراری جمهوری سبک رومی در ۱۳۴۷ پشتیبانی کرد. از اشعار ایتالیایی پترارک پیروزی ها (نمونه هایی تمثیلی از پیروزی های عشق، بی پیرایگی، مرگ، شهرت، زمان، و ابدیت) است. اشعار لاتینی او نیز عبارت اند از شعر حماسی افریقا، مردان نامدار، سرودهای شبانی، داروهای هر سرنوشت، تقوای زندگی مذهبی و زندگی در انزوا. اسرار من زندگی نامه ای معنوی در قالب گفت وگو میان شاعر و اوگوستین قدیس است. پترارک در آرتسو زاده شد و در ۱۳۱۲ همراه پدر و مادرش به آوینیون رفت. در مون پلیه حقوق خواند، و سپس در دانشگاه بولونیا تحصیلاتش را ادامه داد، اما این رشته را با ذوق شاعرانه و تحسین پرشورش از ادبیات کلاسیک، با داشتن الگوهایی همچون سیسرون و ویرژیل، ناسازگار یافت. در ۱۳۲۶ به آوینیون بازگشت و برگزاری آیین تقدیس کشیشان را اختیار کرد، اما علایق و شیوۀ زندگی اش همچنان غیردینی بود. پترارک از ۱۳۳۳ سفرهای بسیار کرد، اما از ۱۳۳۷ به بعد مدت های طولانی در وکلوز، نزدیک آوینیون، در انزوا مشتاقانه به مطالعه پرداخت. در همین جا بود که طرح منظومۀ افریقا، سروده شده به لاتینی، دربارۀ اسکیپیو آفریکانوس مایور را در سر پروراند. در ۱۳۴۱ ملک الشعرای روم شد. سال های باقی عمر را در میلان، ونیز، و سرانجام آرکوآ، نزدیک پادوا، گذرانید. موقوفات بسیاری داشت که از درآمد آن ها استفاده می کرد. نامه نگار پاپ ها و شاهان و نیز سرحلقۀ محفل دانشمندان سراسر اروپا بود.
جملاتی از کاربرد کلمه پترارک
در سده‌های ۱۴ و ۱۵ میلادی جمهوری فلورانس از مراکز بانکداری اروپا و خاستگاه نوزایی بود. چهره‌های برجسته ادبی و هنری متعددی در این جمهوری ظهور کردند نظیر دانته آلیگیری، فرانچسکو پترارک و لئوناردو دا وینچی.
توالی سونت در دوران رنسانس قالب شعری محبوبی بود. بیشتر توالی‌های سونت در این دوران از آثار فرانچسکو پترارک الگوبرداری کرده بودند. در دوران‌های بعدی برخی شاعران علیه سنت پترارکی قیام کردند و قواعد این قالب را شکستند.
جفری چاوسر در حدود سال ۱۳۴۰ میلادی در لندن متولد شد. در کودکی مدتی نوکر و غلام همسر لیونل، دوک کلارنس بود. به سال ۱۳۵۹ در نهضتی که در فرانسه پدید آمد، شرکت جست و دستگیر گردید، ولی سال بعد آزاد شد. در ۱۳۶۶ با فیلیپا روت ازدواج کرد، سپس به مدت ده سال در مأموریتی سیاسی در ایتالیا، فلاندر (در بلژیک امروزی)، فرانسه و لمباردی خدمت کرد و با بوکاچیو، پترارک و دانته آلیگیری آشنا شد. در ۱۳۷۴ مقرری مخصوصی از طرف ادوارد سوم و جان گانت برای وی معین شد.
از معروفترین شاعران توالی سونت در ایتالیا می‌توان از دانته آلیگیری (در شعر زندگانی نو) و فرانچسکو پترارک یاد کرد. در انگلستان نیز در اواخر قرن شانزدهم و اوایل قرن هفدهم توالی تعداد زیادی شعر در این قالب سروده شد که از معروفترین آنها می‌توان به استروفیل و استلا اثر فیلیپ سیدنی و امورتی اثر ادموند اسپنسر اشاره کرد.
سنت حفظ یا محل‌های مهم مربوط به نویسندگان، تاریخچه‌ای طولانی دارد که به قرن چهاردهم میلادی و حفظ خانه فرانچسکو پترارک بازمی‌گردد.
از دهه آخر سده سیزدهم فلورانس به جایگاه مرکز بانکداری اروپا بدل شد و در نتیجه در سده چهاردهم فلورین تبدیل به پول رایج اروپای غربی شد. در سده چهاردهم نبرد و رقابت خصمانه گوئلف‌ها و گوبلین‌ها ادامه یافت و به علت رکود اقتصادی در اروپا، بانکداران در ۱۳۴۰ ورشکست شدند. اما در همین سده ادبیات فلورانس اوج گرفت و دانته، فرانچسکو پترارک و جووانی بوکاچیو ظهور کردند. آنها لهجه توسکانی را که بعداً تبدیل به زبان ایتالیایی رایج شد در آثار خود مورد استفاده قرار دادند.