مالک اشتر
معنی کلمه مالک اشتر در فرهنگ فارسی
معنی کلمه مالک اشتر در دانشنامه عمومی
لفظ «اَشْتَر» نسبت به شخصی به کار می رود که پلک چشمش بازگردیده باشد، چون وی بر اثر ضربهٔ شمشیری در جنگ یرموک در سال ۱۵ هجری/۶۳۶ میلادی از ناحیه چشم آسیب دید، وی را «مالک اشتر» می گفتند.
سال تولد او به درستی مشخص نیست ولی بیشتر مورخان مالک را حدود ده سال بزرگ تر از علی بن ابی طالب و ۲۰ سال کوچکتر از محمد می دانند. مالک از طایفه بنی نخع بود که شاخه ای از قبیله مذحج در یمن محسوب می شوند و در یمن نیز به دنیا آمد.
نام او پس از جنگ با بیزانس ( روم شرقی ) بر سر زبان ها افتاد. وی در آن جنگ نقشی برجسته داشت و با شهامت، فراتر از منطقه درب در سرزمین دشمن پیش روی نمود.
او یکی از سرسخت ترین مخالفان عثمان خلیفه سوم و شیوه های حکم رانی او بود که اعتقاد داشت جنگجویان باید از اموال فیء بهره مند شوند. بعد از یک درگیری در حضور حاکم کوفه سعید بن عاص در سال ۳۳ هجری/۴–۶۵۳ میلادی، مالک به همراه ده تن دیگر به شام تبعید شدند. معاویه آنان را پس از مدتی دوباره به عراق فرستاد اما سعید بن عاص آنان را سوی حاکم حمص در جزیره ( منطقه ای در مرز سوریه و ترکیه کنونی ) فرستاد. با بالا گرفتن درگیریها در کوفه، وی بلافاصله به کوفه بازگشته و در تحریک توده های مردم کوفه نقش مؤثری داشت. او در راس مبارزانی بود که مانع از بازگشت سعید بن عاص به کوفه شدند و ابوموسی اشعری را امیر خود می دانستند.
مالک در هنگامی که علیه عثمان مبارزه می کرد بازهم ترس عمر را در دل داشت، عروه بن زید خیل را مسئول نگهداری از مدائن نمود. مالک پس از آن، در سال ۶۵۶ میلادی، یزید بن هیجبه تیمی را به حکومت مدائن و ارض جوقه گماشت.
در هنگام محاصره خانه عثمان در سال ۳۵ هجری/۶۵۶ میلادی، مالک ۲۰۰ نفر را از کوفه به همراه خود به مدینه آورد و جزو محاصره کنندگان خانه عثمان بود. برخی نیز بر این باورند که او در میان قاتلین عثمان بوده است.
مالک که رهبر کوفیانی بود که در زمان محاصره عثمان به مدینه آمده بودند، به نظر می رسد که نقش اصلی را در تأمین امنیت برای خلیفه شدن علی داشته است. ویلفرد مادلونگ می نویسد پس از کشته شدن عثمان، وقتی علی به سمت بازار رفت، با اصرار مردم مبنی بر پذیرش خلافت مواجه شد و وقتی به کنار خانه عمر بن محصن انصاری رسید، اولین بیعت ها را دریافت کرد. روایات کوفی حاکی از این هستند که مالک اشتر اولین کسی بود که با وی بیعت نمود. طبق روایتی از شعبی، مالک، طلحه را برای بیعت آورد، اما طلحه گفت که مرا رها کن تا ببینم مردم با چه کسی بیعت می کنند. وقتی عبدالله بن عمر برای بیعت با علی آورده شد. وی نیز گفت که قبل از اجماع مردم بر علی، با وی بیعت نمی کند. علی از وی ضامنی خواست تا عبدالله پس از بیعت مردم، فرار نکند و عبدالله درخواست علی را رد کرد. مالک اشتر به علی گفت که عبدالله از شلاق و شمشیر تو در امان است. او را به من واگذار. علی به مالک گفت که رهایش کن که من ضامن او هستم.
مالک اشتر (بهار). بهادربیگ روستایی در ایران است که در استان همدان ، شهرستان بهار واقع شده است. بهادربیگ حدود ١٣۵۰ خانوار و ۵٣۰۰ نفر جمعیت دارد. جاذبه گردشگری:پل انگلستان که توسط ارتش بریتانیا برای کمک رسانی به شوروی در جنگ جهانی ساخته شده است. این پل زمانی راه اصلی عبور از غرب به شمال غرب بوده به طوریکه راه همدان به بیجار وبه طبع آن بیجار به تبریز از این پل استفاده می کردند. دو رودخانه در بهادربیگ جریان دارد. که یکی از ارتفاعات شمالی کوه آلما بولاغ سر چشمه می گیرد ودیگری از ارتفاعات جنوبی کوه آلما بولاغ. این دو رودخانه در شرقی ترین نقطه روستا به هم می پیوندند ودر نهایت با عبور از شمال دشت بهار به رودخانه قره چای می ریزد. روستای بهادربیگ در گذشته به روستای ١٧کهریز یا ١٧ قنات مشهور بوده. که با توجه به بهره برداری های غیر اصولی از سفره های زیر زمینی و همچنین خشکسالی های اخیر تعدادی از این قناتها خشک شده اند.
• فهرست شهرهای ایران
معنی کلمه مالک اشتر در دانشنامه آزاد فارسی
از تابعین و از اصحاب امام علی (ع). سرداری دلاور و سخنوری توانا بود. عصر پیامبر (ص) را درک کرد، ولی چون با آن حضرت ملاقاتی نداشته از صحابه به شمار نیامده است. در فتوحات شام و برخی از جنگ های دیگر شرکت کرد. گفته اند در جنگ یرموک چشم او آسیب دید، لذا به اشتر (مردی که پلک چشم او برگشته) لقب یافت. در جنگ های جمل و صفّین با امام علی (ع) همراهی کرد و حتی در صفّین نزدیک بود معاویه را بکشد، اما وقتی یاران معاویه با نیرنگ عمروعاص قرآن ها را بر سر نیزه زدند مالک ناچار شد که دست از جنگ بردارد. پس از واقعۀ صفّین امام علی (ع) او را به ولایت مصر فرستاد و عهدنامۀ مشهور را به نام او نوشت. در بین راه به تحریک معاویه او را مسموم کردند، پیکر او را به مدینه بردند. چند تن از نوادگان مالک مانند ورّام بن ابی فراس و شیخ جعفر نجفی، صاحب کشف الغطاء، عالمانی برجسته بوده اند.
معنی کلمه مالک اشتر در دانشنامه اسلامی
نسب مالک اشتر طبق گفته ابن ابی الحدید چنین است: مالک بن حارث بن عبد یغوث بن مسلمة بن ربیعة بن خزیمة بن سعد بن مالک ابن نخع بن عمرو بن علة بن خالد بن مالک بن أدد. ابراهیم فرزند مالک از یاران مختار ثقفی در انتقام از کشندگان امام حسین(ع) بود.
از یمن تا کوفه
تاریخ و مکان ولادت مالک اشتر، نامشخص است اما شکی نیست که وی در سرزمین یمن بزرگ شده است و سپس در سال ۱۱ یا ۱۲ق. (۶۳۲ یا ۶۳۳م.) از آنجا مهاجرت کرده است. وی از امیران و از دلیران بزرگ و رئیس قومش بود و جاهلیت را درک کرد. در کوفه ساکن شد و از پشت او نسلی در کوفه زیستند. او در جنگ یرموک شرکت کرد، و در این جنگ بود که چشم خود را از دست داد. در همه جا با علی (ع) بود. و در جنگ جمل، محمد بن طلحه را کشت. همه تذکره نویسان او را ستوده اند. او را اشعاری است که در منابع ثبت شده است.
تدفین ابوذر
ابن ابی الحدید، سنی معتزلی، حدیثی را از ابوذر غفاری از پیامبر (ص) نقل می کند و این حدیث را شهادت قطعی از پیامبر (ص) بر مؤمن بودن مالک اشتر می داند. مقصود وی حدیثی است که بیانگر این است که گروهی ازمؤمنین بر جنازه ابوذر حاضر می شوند و از آنجا که مالک اشتر در میان گروهی بود که بر جنازه ابوذر در تبعیدگاه ربذه حاضر شدند و به غسل و کفن و دفن ابوذر پرداختند، پس ابن ابی الحدید نتیجه می گیرد که مالک اشتر، طبق آنچه پیامبر (ص) فرموده است مؤمن است.
تبعید به شام و حمص
...
[ویکی شیعه] مالک بن حارث(متوفی ۳۹ ق) معروف به مالک اشتر نخعی از یاران ویژه و از فرماندهان لشکر امام علی(ع) در عراق. او در دوران حاکمیت عثمان در مراسم دفن ابوذر شرکت کرد و به دلیل اعتراض به والی کوفه به حُمص تبعید شد. پس از بازگشت از حمص، مردم او را والی کوفه کردند. مالک در ماجرای شورش علیه عثمان، جزو محاصره کنندگان خانه او بود. هواداران معاویه او را به مشارکت در قتل عثمان متهم می کردند.
پس از کشته شدن عثمان، مالک اشتر یکی از مؤثرترین افراد در دعوت مردم به بیعت با امام علی(ع) بود و در دوران خلافت آن امام، در جنگ های جمل و صفین شرکت کرد.امام علی(ع) او را به استانداری مصر منصوب و او را شمشیری از شمشیرهای خدا معرفی کرد و عهدنامه معروف مالک اشتر را به او نوشت. مالک قبل از رسیدن به مصر به شهادت رسید. فرزند او ابراهیم بن مالک اشتر از خون خواهان امام حسین و از یاران مختار ثقفی بود.
نسب مالک طبق گفته ابن ابی الحدید چنین است: مالک بن حارث بن عبد یغوث بن مسلمة بن ربیعة بن خزیمة بن سعد بن مالک ابن نخع بن عمرو بن علة بن خالد بن مالک بن أدد.
[ویکی حج] مالک بن حارث، معروف به اشتر یکی از شاخص ترین شخصیت های قبیله مَذحِج و از یاران و فرماندهان ویژه امیرمؤمنان(ع) بود. وی که یکی از بزرگان شهر کوفه محسوب می شد، در دوران خلافت عمر و عثمان و حضرت علی(ع) در این شهر اقامت داشت.
او از پیشگامان بیعت با امام علی(ع) بود و در گرفتن بیعت برای آن حضرت نقش بارزی داشت. مالک در جنگ های زیادی مانند، جمل و صفین شرکت نمود و سرانجام از طرف امام علی(ع) به استانداری مصر منصوب شد، ولی قبل از رسیدن به مصر به شهادت رسید.
از میان فرزندان مالک، ابراهیم به دلیل نقش برجسته ای که در قیام مختار ثقفی داشت، از همه مشهورتر است.
جملاتی از کاربرد کلمه مالک اشتر
او در اوایل انقلاب با معرفی خمینی جلسه‌ای برای مسئولین درجه دو مملکت اعم از وزرا و معاونین تشکیل داد و به توضیح و شرح عهدنامه مالک اشتر برای‌شان پرداخت. در این جلسه بیش از شصت نفر از مسئولین وقت جمهوری اسلامی شرکت می‌کردند. گفته می‌شود به خاطر اظهار نظر سید مهدی هاشمی به لزوم ترور مرتضی تهرانی این جلسه تعطیل شد.
شهرستان باغ‌ملک دارای ۴ ناحیه مقاومت بسیج سپاه به تفکیک در شهر باغ‌ملک، ناحیه مقاومت بسیج مالک اشتر در صیدون، ناحیه مقاومت بسیج صاحب الزمان (عج) در قلعه تل، ناحیه مقاومت بسیج امیرالمومنین (ع) در میداوود
در دم ز خون شرک به صفین کارزار دریا ز تیغ مالک اشتر فروچکد
دقایقی در سال ۱۳۶۲ مسئولیت راه‌اندازی دوره عالی مالک اشتر را برعهده گرفت. این دوره نظامی به منظور آموزش اصول و مبانی جنگ، آرایش و تاکتیک‌های نظامی افراد، برای به‌کارگیری در مسئولیت‌های فرماندهی گردان‌های مانوری سپاه پاسداران، طراحی و اجرا شده بود، که خود وی نیز در این دوره‌های آموزشی شرکت نمود. هم‌زمان با اجرای این طرح، عملیات خیبر در جزایر مجنون نیز آغاز شد، که دقایقی نیز به عنوان فرمانده یکی از گردان‌های خط مقدم، در این عملیات حضور پیدا کرد.
حسین پور، در سال ۱۳۷۹ تدریس در دانشگاه شیراز را آغاز کرد. در آذر ۱۳۸۳ از او دعوت رسمی می‌شود تا به نیروهای سپاه پاسداران بپیوندد ولی او نمی‌پذیرد و در دانشگاه باقی می‌ماند. او مدتی را به عنوان سرپرست مرکز آموزشی و تحقیقاتی فیزیک کاربردی دانشگاه صنعتی مالک اشتر زیر نظر وزارت دفاع فعال بوده‌است.
جوهر معنی من بوذر شده در یقین چون مالک اشتر شده
او فعالیت سیاسی را پیش از وقوع انقلاب ۱۳۵۷ بر علیه شاهنشاهی پهلوی آغاز کرد، که منجر به دستگیری وی توسط ساواک گردید و مدتی را نیز در زندان سپری کرد. خادم پس از وقوع انقلاب و تأسیس سپاه پاسداران به این نهاد پیوست و در پی شروع غائله کردستان به این منطقه رفت. پس از آغاز جنگ ایران و عراق وی به منطقه جنوب اعزام شد و تا پایان جنگ فرمانده گردان مالک اشتر لشکر ۷ ولی‌عصر بود.
محمدرضا کلباسی اشتری فرزند عبدالرحیم فرزند محمدرضا (مشهور به شیخ الاسلام) فرزند مرجع تقلید شیعه محمدابراهیم کلباسی بود. وی از نوادگان صحابی علی، مالک اشتر نخعی است. در سال ۱۲۹۵ قمری در اصفهان زاده شد. مادرش خورشید بیگم، دختر سیّد ابوالقاسم حیدرآبادی از نوادگان معلم ثالث، میرداماد بود. خورشید بیگم نزد پدر و همسرش با مبانی فقه و حکمت آشنایی یافته بود و بعضی بانوان را در خانه تعلیم می‌داد.
«بنده از سال ۱۳۸۴ در نوبت‌های مختلف برای مدیریت و کار در پروژه‌های فنی مراکز امنیتی-نظامی دعوت شده‌ام که دوستان و مدارک موثقی وجود دارد که این امر را تصدیق نمایند. به‌عنوان مثال دعوت به کار در مرکز تحقیقات دانشگاه مالک اشتر اصفهان، ارائه بورس تحصیلی دکتری از طرف سازمان انرژی اتمی ایران و پیشنهادنامه‌های پروژه‌های سازمان صنایع دفاعی. در آخرین نمونه آن، صبح روزی که دیرتر در نیمه شب آن روز بازداشت شدم، بنده به سازمان انرژی اتمی ایران دعوت شدم و پس از پیگیری‌های مکرر آن‌ها بالاخره مجبور شدم در آنجا حضور پیدا کنم تا در دفتر معاون سازمان جلسه‌ای برای گفتگو برگزار شود که بنده نیز صحبت‌ها و پاسخ همیشگی خود را دادم که خوشبختانه کپی برگه ملاقات آن روز نیز موجود است.»
وقتی علی بن ابی طالب، مالک اشتر نخعی از یاران خود را به امارت مصر منصوب کرد، به او فرمانی در قالب یک نامه نوشت، این نامه از مهم‌ترین اسناد سیاسی حقوق اسلامی و خصوصاً شعبه شیعی آن است.
گر بود بد دل ز لطفش مالک اشتر شود این ز یمن صولت قهار استیلای اوست