کاخ داریوش
معنی کلمه کاخ داریوش در دانشنامه آزاد فارسی
بقایای کاخی از دورۀ هخامنشی در شوش بر روی یک گورستانعیلامی. سنگ نوشتۀ کشف شده در این محل، توصیف جالبی از مراحل ساخت بنا عرضه می کند. براساس این سنگ نوشته، برای احداث کاخ، چوب کاج از لبنان، زر از سارْد و بلخ، سنگ لاجورد و عقیق از سُغْد، فیروزه از خوارزم، و سیم و آبنوس از مصر به محل آورده شد. این بنا بر سکویی احداث شده، و فضاهای آن بر گرد حیاط مرکزی شکل گرفته بود. دیوار و برج های بلندی از خشت خام، سکوی شالودۀ کاخ را دربر می گرفتند. فضای اصلی کاخ، تالاری با ستون های رفیع سنگی بود. بعدها از طرح این بنا برای ساخت کاخ اردشیر، الگوبرداری شد. پس از دورۀ هخامنشی، بناهای شوش روبه ویرانی نهاد، و مصالح آن در ساخت بناهای دیگر به کار رفت. به نقل از آرتور پوپ، امروزه به سختی می توان باور کرد که شوش زمانی کاخ باشکوه داریوش را دربرداشته، و به شکوه تخت جمشید پهلو می زده است.
جملاتی از کاربرد کلمه کاخ داریوش
کاخ تچر از نخستین کاخ‌هایی که بر روی صفه تخت جمشید برآوردند. این بنا در یکی از کتیبه‌های نقش‌شده بر آن تچر خوانده شده‌است و امروز به کاخ داریوش و معروف است. کلمه تچر در زبان فارسی مانده و آن را خانه زمستانی معنی کرده‌اند؛ ولی هیچ دلیلی که برساند این بنا، سرای زمستانی داریوش بزرگ بوده‌است در دست نیست.
اولین آشنایی اروپائیان با خطوط میخی در سال ۱۶۱۸ میلادی روی داد، یعنی در زمانی که سفرای پادشاه اسپانیا فیلیپ سوم در دربار شاه عباسی اول به‌نام‌های راهب آنتونیو دو گووه‌آ و دوک دن گارسیا د سیلوا فیگوروا برای اولین بار در اروپا موضوع علائم میخی را که در ویرانه‌های کاخ داریوش بزرگ در تخت‌جمشید پیدا شده بود به اطلاع محققان رساندند. گارسیا یادآور شد که خطوطی را که دیده به‌هیچ‌وجه با خطوط دیگر شباهت نداشته و صور هرمی شکلی است که به طرق مختلف نقش شده‌است.