محقق سبزواری
معنی کلمه محقق سبزواری در دانشنامه اسلامی
فرزندان محقق سبزواری از بزرگان و عالمان جلیل القدری بوده اند که عبارتند از:۱. میرزا جعفر سبزواری اصفهانی که فقیهی زاهد و مدرسی توانا و از فحول دانشمندان اصفهان بوده و منصب شیخ الاسلامی اصفهان در اعقاب او به مدت بیش از دو قرن تداوم داشته و در جنب مسجد حکیم اصفهان مدفون است.۲. میرزا عبدالرحیم شیخ الاسلام عالم جلیل القدری که شیخ الاسلامی اصفهان را به عهده داشته است. وی از علما و مجتهدین متنفذ اصفهان در قرن دوازدهم بوده و تألیفاتی نیز از خود به جای گذاشته و در (۱۱۸۱ هـ . ق) درگذشته است.
آثار
از محقق سبزواری آثار بسیاری به دو زبان عربی فارسی به جا مانده است که در این میان چند اثر از وی در بین عالمان و فقیهان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در این جا به آثار وی اشاره می کنیم:۱. کفایه الاحکام کتابی است فقهی که همه ابواب فقه را شامل می شود.۲. ذخیره المعاد فی شرح الارشاد ۳. حاشیه علی مسالک الافهام شهید ثانی ۴. خلافیه: ۵. رساله فی تحریم الغناء ۶. رساله ای در فقه ۷. رساله عملیه: ۸. رساله ای در نماز جمعه ۹. مناسک حج. ۱۰. رساله ای در نماز و روزه. ۱۱. رساله فی الغسل. ۱۲. رساله فی مقدمه الواجب. ۱۳. رساله فی تحدید النهار الشرعی. ۱۴. رساله فی فضیله المتعه. ۱۵. کفایه الفقه. ۱۶. حاشیه علی شرح الاشارات ۱۷. حاشیه علی الشفاء: ۱۸. مفاتیح النجات عباسی ۱۹. جامع الزیارات عباسی این کتاب به تقاضای شاه عباس دوم نوشته شده و دارای نه فصل است.۲۰. روضه الانوار عباسی ۲۱. شرح حدیث برالوالدین ۲۲. اختیارات ایام ۲۳. شرح زبده الاصول این کتاب شرح بر «زبده الاصول» شیخ بهایی است.۲۴. الرد علی رساله شبهه الاستلزام ۲۵. شرح توحید صدوق
استادان
استادانی که وی از آن ها اجازه اجتهاد و نقل حدیث دریافت نموده است عبارتند از:۱. علامه محمد تقی مجلسی (۱۰۰۳ ـ ۱۰۷۰ هـ . ق)۲. ملا حیدر علی اصفهانی: وی در حدیث و فقه استاد محقق سبزواری بوده است.۳. قاضی معز الدین حسین.۴. شیخ بهایی (۹۵۳ ـ ۱۰۳۰ هـ . ق).۵. میرابوالقاسم فندرسکی (۹۷۰ ـ ۱۰۵۰ هـ . ق)۶. سید حسین بن حیدر عاملی.۷. نورالدین علی بن حسین بن ابی الحسن عاملی.۸. سید شرف الدین علی بن حجت شولستانی.۹. حسین بن حیدر بن حید قمرکرکی (متوفای ۱۰۴۱ هـ . ق)۱۰. ملا حسن علی شوشتری (متوفای ۱۰۷۵ هـ . ق) صاحب التبیان.
شاگردان
...
[ویکی اهل البیت] محمدباقر سبزواری، معروف به «محقق سبزواری» اهل سبزوار از علماء و فقهای شیعه در قرن یازدهم هجری بوده است.
محقق سبزواری در سال (1017 هـ.ق) در روستای «نامن» از توابع شهرستان سبزوار پا به عرصه وجود نهاد. وی «محمدباقر» نام دارد و فرزند محمد مؤمن خراسانی است که پس از رحلت پدرش، به اصفهان آمد و در آنجا مسکن گزید. او در اندک زمانی سرآمد علمای عصر خود شد به گونه ای که پس از چندی به درخواست شاه عباس دوم، سمت امامت جمعه و جماعت و منصب شیخ الاسلامی را پذیرفت.
فرزندان محقق سبزواری از بزرگان و عالمان جلیل القدری بوده اند که عبارتند از:
از محقق سبزواری آثار بسیاری به دو زبان عربی و فارسی به جا مانده است که در این میان چند اثر از وی در بین عالمان و فقیهان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در این جا به آثار وی اشاره می کنیم:
استادانی که وی از آن ها اجازه اجتهاد و نقل حدیث دریافت نموده است عبارتند از:
این فقیه بزرگ و سیاستمدار شایسته، شاگردان بزرگی را به عالم اسلام تقدیم نمود که برخی از آن ها عبارتند از:
در دوران سلاطین صفویه، مشاغل نامبرده از طرف پادشاهان به بزرگان، علماء، فقها و مجتهدین رسما واگذار می شد و هر یک از دانشمندان و علماء که بدین مناصب معین می شدند، بر طبق قوانین و مقررات جاریه مملکت و دستورات شرع مطهر به وظایف خود قیام می نمودند.
محقق سبزواری پس از این که از محضر علمایی همانند مجلسی اول (ملا محمدتقی)، شیخ بهائی، - میرفندرسکی، ملا حسنعلی شوشتری و سایر علماء کسب فیض نمود، خود یکی از اعاظم بزرگ وقت شد و تدریس مدرسه ملا عبداللّه شوشتری را به وی تفویض کردند و به منصب شیخ الاسلامی منصوب گردید.
جملاتی از کاربرد کلمه محقق سبزواری
آقا جمال، در حوزه علمیه اصفهان نزد پدر آقا حسین خوانساری و دایی محقق سبزواری درس خواند و سپس در همان حوزه به تدریس پرداخت.
آقا محمد السلطانی از نوادگان محقق سبزواری می‌باشد و نسب او چنین است: محمّد رضا بن محمد مهدی بن محمّد باقر شریف سبزواری.