هاپلوئید

معنی کلمه هاپلوئید در لغت نامه دهخدا

هاپلوئید. [ ل ُ ] ( فرانسوی ، اِ ) ( اصطلاح جانورشناسی و گیاه شناسی ) مؤلف کتاب جانورشناسی آرد: انواع مختلف جانوران و گیاهان بواسطه تعداد ثابت کروموزمشان متمایز میباشند که به حرف n تعبیر میشود و فرمول کروموزمی نام دارد. ولی در طی نمو فردی ممکن است عده کروموزومها بر حسب تصاعد 1 و 2 و 3 و 4 و... زیادشود. مثلاً فرض میکنیم در موقع معمولی عده کروموزومهای بدن 2n بوده باشد. این حالت را دیپلوئید گویند هنگامی که سلولهای تناسلی رسیدند بواسطه کاهش کروماتیک کروموزمها به n تقلیل یافته و هاپلوئید میگردند . ( جانورشناسی عمومی تألیف مصطفی فاطمی ج 1 ص 15 ).

معنی کلمه هاپلوئید در فرهنگ فارسی

از اصطلاحات جانور شناسی و گیاه شناسی است .

جملاتی از کاربرد کلمه هاپلوئید

در بسیاری از جلبک‌ها (مانند چارا)، گیاه اصلی هاپلوئید است. اووگونی و آنتریدیا گامت‌های هاپلوئید را تشکیل می‌دهند و تولید می‌کنند. تنها بخش دیپلوئیدی چرخه زندگی، اسپور (سلول تخم بارور شده) است که تحت میوز قرار می‌گیرد و سلول‌های هاپلوئیدی را تشکیل می‌دهد که به گیاهان جدید تبدیل می‌شوند. این فرایند یک چرخه زندگی هاپلونتیک با میوز زیگوتیک به‌شمار می‌آید.
در داخل بذر، معمولاً ذخیره‌ای از مواد مغذی برای نهال وجود دارد که از رویان رشد می‌کند. فرم تغذیه ذخیره‌شده بسته به نوع گیاه متفاوت است. در گیاهان گل‌دار، غذای ذخیره‌شده به‌عنوان بافتی به نام درون‌دانه شروع می‌شود که از طریق لقاح‌مضاعف از گیاه مادر و گرده گرفته می‌شود. این ماده معمولاً سه‌گانه است و سرشار از روغن یا نشاسته و پروتئین است. در بازدانگان، مانند درختان مخروطی، بافت ذخیره‌کننده مواد غذایی (که به آن درون‌دانه نیز می‌گویند) بخشی از گامتوفیت ماده، یک بافت هاپلوئید است. درون‌دانه توسط لایه آردینه احاطه و با آردینه پروتئینی دانه‌ها پر شده‌است.
در یک روش معمولِ لقاح که در گونه‌های خاصی از تالوفیت‌ها یافت می‌شود، آنتریدیا با اووگونی پیوند می‌یابد. سپس آنتریدیا لوله‌های لقاح تشکیل می‌دهد که سیتوپلاسم آنتریدیال را با هر اووسفر درون اووگونی متصل می‌کند. سپس یک هسته هاپلوئید (گامت) از آنتریدیوم از طریق لوله لقاح به داخل اوسفر منتقل می‌شود و با هسته هاپلوئید اوسپور لقاح می‌دهد و یک اوسپور دیپلوئیدی را به وجود می‌آورد. سپس اوسپور آماده جوانه زدن است و به مرحله سوماتیک دیپلوئید بالغ تبدیل می‌شود.
در اوومیست و برخی موجودات دیگر، اووگونی ماده و آنتریدیوم معادل نر، نتیجه اسپورزایی جنسی (به این معنا که ایجاد ساختارهایی که در آن میوز رخ می‌دهد) به وجود می‌آیند هسته‌های هاپلوئید (گامت‌ها) توسط میوز در آنتریدیوم و اووگونی تشکیل می‌شوند و هنگامی که لقاح اتفاق می‌افتد، اوسپور دیپلوئیدی تولید می‌گردد که در نهایت به مرحله سوماتیک دیپلوئیدی چرخه زندگی تالوفیت وارد می‌شود.
یکی از یاخته‌های پارانشیم خورش به نام یاخته مادر بزرگ‌هاگ که دودسته (دیپلوئید) است با تقسیم میوز چهار بزرگ‌هاگ تک‌دسته (هاپلوئید) را به وجود می‌آورد. سه تا از این سلول‌ها از بین رفته، بزرگ‌هاگ باقی مانده سه میتوز پیاپی انجام داده به این ترتیب هشت هسته هاپلوئید ایجاد می‌شود. هر هسته به یک سلول تکامل می‌یابد. به این ترتیب کیسه رویانی که گامتوفیت ماده است درون تخمک تشکیل می‌شود.