مجلس شورای اسلامی

معنی کلمه مجلس شورای اسلامی در دانشنامه آزاد فارسی


براساس اصول ۶۲ تا ۶۵ قانون اساسی ایران مصوب ۱۳۵۸، «مجلس شورای ملی از نمایندگان ملت که به طور مستقیم و با رأی مخفی انتخاب می شوند تشکیل می گردد... دورۀ نمایندگی مجلس شورای ملّی چهار سال است... عدۀ نمایندگان مجلس شورای ملّی ۲۷۰ نفر است... جلسات مجلس شورای ملّی با حضور دوسوم مجموع نمایندگان رسمیت می یابد.» براساس این اصول در روز ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ مرحلۀ نخست انتخابات مجلس شورای ملّی در جمهوری اسلامی ایران برگزار شد و در اردیبهشت ۱۳۵۹ جلسات مجلس مذکور با حدود ۲۷۰ نماینده افتتاح شد. مجلس مذکور در نخستین جلسات تصمیم به تغییر نام مجلس شورای ملّی به مجلس شورای اسلامی گرفت و پس از بحث و جدل هایی سرانجام این نام رسمیت یافت. این مجلس هر چهار سال یک بار، طی انتخاباتی سراسری تجدید می گردد و براساس آمار رسمی کشور، در صورت افزایش جمعیت هر شهر یا ناحیه ای که دارای نماینده یا نمایندگانی باشد، بر تعداد نمایندگان افزوده می شود. تا نیمۀ دهۀ ۱۳۸۰، ۷ دوره انتخابات مجلس برگزار شده و جناح ها و جریان های متفاوت سیاسی به تناسب آراء و تمایلات عمومی، یا نفوذ و شرایط خاص خود در آن، اکثریت، اقلیت یا نیروهای منفرد داشته اند. اقلیت های دینی رسمی کشور نیز نمایندگانی در این مجلس دارند: زردشتیان و کلیمیان هر کدام یک نماینده و مسیحیان آشوری و کلدانی مجموعاً یک نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هرکدام یک نماینده انتخاب می کنند. طبق اصل ۸۸ قانون اساسی، نمایندگان مجلس (یک چهارم کل نمایندگان) می توانند از رئیس جمهور سؤال کنند. نیز هر نماینده ای می تواند از وزیر مربوط سؤال نماید. علاوه بر آن، مطابق اصل ۸۹ نمایندگان مجلس می توانند هئیت وزیران، یا هر یک از وزرا را استیضاح کنند. به موجب اصل ۷۲ «مجلس نمی تواند قوانینی وضع کند که با اصول و احکام مذهب رسمی کشور یا قانون اساسی مغایرت داشته باشد. تشخیص این امر به ترتیبی که در اصل ۹۶ آمده برعهدۀ شورای نگهبان است.»

معنی کلمه مجلس شورای اسلامی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] مجلس شورای اسلامی از لحاظ ساختاری، یکی از قوی ترین مجالس دنیاست.
دلایل زیادی داریم که مجلس شورای اسلامی نسبت به سایر مجالس کشورها برتری دارد که در ذیل این مقاله به مواردی از آن ها اشاره خواهیم کرد.
← دلیل اول
پارلمان فرانسه به موجب قانون اساسی فقط در موضوعات زیر می تواند قانون وضع کند: ۱ ـ حقوق سیاسی اجتماعی افراد و تصمیماتی که برای اجرای آزادانه آنها داده شده است؛ ۲ ـ ملیت، احوال شخصی، اهلیت قانونی، ازدواج، ارث، هبه؛ ۳ـ جرائم و مجازات ها و آئین دادرسی کیفری؛ ۴– مالیات؛ ۵ -روش انتخاب اعضای قوه مقننه؛ ۶ - ملی ساختن موسسات صنعتی و بازرگانی؛ ۷ ـ تصویب اصول موارد زیر: سازمان کلی دفاع ملی، اداره آزاد جوامع محلی، آموزش و پرورش، حقوق مالی مسئولیت های مدنی، استخدام، اتحادیه ها و تامین اجتماعی (اصول ۳۴ و ۳۷ قانون اساسی فرانسه) در بقیه موضوعات دولت می تواند خود مصوباتی داشته باشد و اجرا کند.
محدودیت وضع قانون در آمریکا
در آمریکا نیز صلاحیت کنگره در وضع قوانین محصور گردیده و قانون اساسی فهرست موضوعاتی که کنگره حق وضع قانون در مورد آنرا دارد تنظیم نموده است. دلایل فوق نشان می دهد که مجلس شورای اسلامی در مقایسه با مجالس کشورهای دیگر به لحاظ اختیاراتی که دارد یکی از قوی ترین مجالس دنیاست.

جملاتی از کاربرد کلمه مجلس شورای اسلامی

احمد نیک فر (زادهٔ سال ۱۳۳۰) نماینده مردم اقلید در مجلس شورای اسلامی ادوار سوم، چهارم و هفتم بوده.
وزارت نیرو به‌دنبال گسترش وسیع شبکه‌های تولید، انتقال و توزیع برق در سراسر کشور از جمله منطقه مرکزی و تبدیل آن به یکی از نقاط مهم ارتباطی شبکه‌های برق صنعتی کشور، لایحه پیشنهاد ایجاد شرکت برق منطقه‌ای باختر، متشکل از استان‌های لرستان، مرکزی و همدان، به مرکزیت اراک را در تاریخ ۲۹/۲/۶۳ تقدیم مجلس شورای اسلامی ایران نمود و پس از تصویب اساسنامه و تأیید آن به‌وسیله شورای نگهبان در تاریخ ۱۲/۱۰/۶۳، این شرکت عملاً از تاریخ ۱/۷/۶۵ فعالیت رسمی خود شروع نمود.
امیرحسین بانکی‌پور فرد سیاستمدار ایرانی و نماینده دورهٔ یازدهم و دوازدهم حوزه انتخابیه اصفهان و ورزنه در مجلس شورای اسلامی است. او همچنین از آبان ماه سال ۱۴۰۰ بعنوان عضو حقیقی، به عضویت شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.
ابوالقاسم سرحدّی‌زاده (زادهٔ ۱۳۲۴ در تهران – درگذشتهٔ ۲۵ تیر ۱۳۹۹) سیاست‌مدار ایرانی، دبیرکل و بنیان‌گذار حزب اسلامی کار، سه دوره نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی و وزیر کار و امور اجتماعی در دولت دوم میرحسین موسوی بوده‌است.
تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در اوایل شهریورماه ۱۳۹۵ گفتند که طرح تحقیق و تفحص از شهرداری تهران در سه محور «صدور مجوز و پروانه‌های ساخت بی حساب و کتاب، انتصاب ناصحیح در شهرداری تهران و واگذاری بی حساب و کتاب املاک به اعضای شورای شهر» را تدوین می‌کنند.
عماد افروغ (۲۶ دی ۱۳۳۶ – ۲۵ فروردین ۱۴۰۲) نویسنده، جامعه‌شناس، استاد دانشگاه و سیاستمدار اصولگرا ایرانی بود. وی نمایندهٔ تهران در مجلس شورای اسلامی در دورهٔ هفتم و رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس بود. او به دلیل عارضه قلبی ناشی از عوارض بیماری سرطان، بامداد جمعه ۲۵ فروردین ۱۴۰۲ در سن ۶۵ سالگی درگذشت.
وی در دوران نمایندگی در مجلس شورای اسلامی طی نطقی به تاریخ دوم اردیبهشت ماه ۱۳۷۱ اظهار داشته بود:
ایشان همچنین در مجموع بیش از ۱۴۰۰ ساعت، روبه‌روی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مجلس شورای اسلامی و نهاد ریاست جمهوری با پلاکاردی در دست به تحصن ایستادند و در اقدامی عام‌المنفعه به صورت مجانی به پرسشهای مردم در مورد فیزیک و علم پاسخ دادند. مطبوعات داخلی و خارجی موضوع برکناری ایشان را پوشش دادند. ایشان گفته‌است که اعتراضاتش باعث شده تا واکنش بین‌المللی نیز نسبت به موضوع برکناری او به وجود آید تا جایی از دفتر حقوق بشر قوه قضاییه پیگیر این مسئله شده‌اند. وی برای نمایندگی مجلس شورای اسلامی از جهرم ثبت نام کرد که صلاحیت وی توسط وزارت کشور تأیید شد اما صلاحیت او توسط شورای نگهبان احراز نشد.
وی توانست در انتخابت دهمین دوره مجلس شورای اسلامی با کسب ۶۰درصد آرا، برای سومین بار به عنوان نماینده ایرانیان زرتشتی در مجلس شورای اسلامی انتخاب شود.