چترود. [ چ َ ] ( اِخ ) مؤلف مرآت البلدان نویسد: «قریه ای است از بلوک سرآسیاب کرمان که در نزدیکی هوتک و هشت فرسخی شمال شرقی کرمان واقع میباشد. جائی خوش آب و هواست ، باغات مشجر زیاد دارد و انگور و انارش بخوبی ممتاز است. آب این قریه از دو رشته قنات و از چشمه ای است که از کوه جاری است. دارای هزار تن سکنه است ( تقریباً ) و حمام بزرگی دارد که وکیل الملک آنرا بنا نموده ، کاروانسرای خرابه ای دارد که از بناهای قدیم است. سه مسجد آباد و یک باب تکیه آباد در آنجا دیده میشود. این قریه یازده کارخانه شالبافی دارد که مشتمل بر چهل ویک دستگاه است. آسیاهای متعدد از قدیم و جدید متعلق به این قریه است. مزرعه اسماعیل آباد هم از توابع چترود میباشد که خراب بود و آنرا مرحوم محمداسماعیل خان وکیل الملک آباد کرد. ( از مرآت البلدان ج 4 ص 312 ). چترود. [ چ َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان زنگی آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان که در 54هزارگزی شمال کرمان بر سر راه فرعی کرمان به راور واقع شده. جلگه و معتدل است و 3000 تن سکنه دارد. آبش از قنات ، محصولش غلات و حبوبات ، شغل اهالی زراعت ، مکاری ، پیله وری و قالی بافی و راهش فرعی است دبستان و پاسگاه ژاندارمری دارد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8 ).
معنی کلمه چترود در فرهنگ فارسی
دهی از دهستان زنگی آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان جلگه و معتدل ۳٠٠٠ سکنه. آب آن از قنات محصول : غلات حبوبات شغل مردم زراعت مکاری پیله وری قالی بافی . دهی است از دهستان زنگی آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان .
معنی کلمه چترود در دانشنامه عمومی
چَترود شهری در بخش چترود شهرستان کرمان استان کرمان ایران است. == umbrella river پیشینه. نام چترود در منابع تاریخی به صورتهای گوناگونی، از جمله جَنْزَروذ، حیروز، جیرود، خبروذ، چتروذ، جیروذ، خمرود و خیرور، ضبط شده است ( رجوع کنید به اصطخری، ص ۱۶۱؛ مقدسی، ص ۴۶۸؛ حدودالعالم، ص ۱۲۹ ) . ظاهراً نخستین بار در سده چهارم، اصطخری ( همان جا ) در ذکر شهرهای کرمان، نام آن را با ضبط جَنزروذ در میان راه زرند ـ بردسیر، در یک مرحله ای هر کدام از آنها، آورده است. ابن حوقل ( ص ۳۱۴ ) نیز نام آن را ذکر کرده است. چترود در اواسط سده چهارم، نیز کوچک و کم جمعیت بود ( حدودالعالم، همان جا ) ، اما در اواخر همان سده، مسجدجامع و بازار داشت و از شهرهای بردسیر ( قصبه کرمان ) و پر میوه به شمار می آمد ( مقدسی، ص ۴۶۰، ۴۶۲ ) . از این دوره به بعد، دستِکم تا قرن ششم، نام چترود در منابع تاریخی دیده نشده است در جلد هشتم فرهنگ جغرافیایی ایران آمده: چترود دهی است از دهستان زنگی آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان که در ۶۴ هزار گزی شمال کرمان بر سر راه فرعی کرمان به راور واقع شده. جلگه و معتدل است و ۳۰۰۰ تن سکنه دارد. آبش از قنات و چشمه، محصولش انار، پسته، غلات و حبوبات است، شغل اهالی زراعت، مکاری، پیله وری و قالی بافی بوده و راهش فرعی است دبستان و پاسگاه ژاندارمری دارد. مؤلف مرآت البلدان دربارهٔ چترود نویسد: «قریه ای است از بلوک سرآسیاب کرمان که در نزدیکی هوتک و هشت فرسخی شمال شرقی کرمان واقع می باشد. جائی خوش آب و هواست، باغات مشجر زیاد دارد و انگور و انارش به خوبی ممتاز است. آب این قریه از دو رشته قنات معروف به قنات باقری و از چشمه ای است که از کوه معروف به کوه تنگل اسبی جاری است. دارای هزار تن سکنه است ( تقریباً ) و حمام بزرگی دارد که وکیل الملک آن را بنا نموده، کاروانسرای خرابه ای دارد که از بناهای قدیم است. سه مسجد آباد و یک باب تکیه آباد در آنجا دیده می شود. این قریه یازده کارخانه شال بافی دارد که مشتمل بر چهل ویک دستگاه است. آسیاهای متعدد از قدیم و جدید متعلق به این قریه است. مزرعه اسماعیل آباد هم از توابع چترود می باشد که خراب بود و آن را مرحوم محمداسماعیل خان وکیل الملک آباد کرد. چترود در ۱۳۲۳ ش یکی از آبادیهای دهستان زنگی آباد ( یا کویر ) در شهرستان کرمان و در استان هشتم ( کرمان و مکران ) محسوب می شد ( ایران. وزارت کشور. اداره کل آمار و ثبت احوال، ج ۲، ص ۳۸۰ ) . در ۱۳۵۵ ش، چترود دهستان در بخش حومه شهرستان کرمان ( ایران. وزارت کشور، ذیل «استان کرمان» ) ( ایران. وزارت کشور. معاونت برنامه ریزی و خدمات مدیریت، ص ۸۳ ) . در اسفند ۱۳۷۳، ( ایران. قوانین و احکام، ۱۳۷۴ ش، ص ۶۲–۶۳ ) .
جملاتی از کاربرد کلمه چترود
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش چترود شهرستان کرمان در سال ۱۳۸۵ برابر با ۲۴۷۶۰ نفر بوده‌است.
باقرآباد، روستایی است از توابع بخش چترود شهرستان کرمان در استان کرمان ایران.
بخش چترود براساس سرشماری سال ۹۵ ششمین بخش پرجمعیت استان کرمان می باشد.
بخش چترود یکی از بخش‌های شهرستان کرمان در استان کرمان ایران است.
احمدآباد، روستایی است از توابع بخش چترود شهرستان کرمان در استان کرمان ایران.
هم اکنون جمعیت بخش چترود از شهرستان کوهبنان بیشتر است که در زیر آمده است.
در برخی از سندهای تاریخی جغرافیایی این منطقه، کرمان، کارمانیا و کرمانی ذکر شده‌است. درقرن ۲۰ قالی بافی، صنعت عمده این کرمان را تشکیل می‌داده‌است. این صنعت به تدریج از شهر به روستاهای اطراف مانند ماهان، جوپار و چترود کشیده شد. امروزه شهر کرمان (مرکز استان کرمان) به دلیل وجود معادن و کشاورزی توسعه چشمگیری یافته‌است. تا جاییکه با افزایش میزان شهرنشینی، هم‌اکنون به یکی از کلان‌شهرهای ایران مبدل شده و رفته رفته حق طبیعی خویش را بازیافته‌است و با سرعتی چشمگیر روند رو به پیشرفت را همچنان ادامه می‌دهد.
