نهان بین. [ ن ِ / ن َ هام ْ ] ( نف مرکب ) معنی شناس. واقعنگر. که به واقع و نهان امرتوجه دارد نه بصورت آن. مقابل ظاهربین : فرستد کسی ساز دانش پذیر نهان بین و پاسخ ده و یادگیر.اسدی.چشم سر ملک و چشم سر دین است آن جهان بین واین نهان بین است.سنائی.
معنی کلمه نهان بین در فرهنگ عمید
آن که باطن امور را بنگرد.
معنی کلمه نهان بین در فرهنگ فارسی
( صفت ) آنکه باطن امور را بنگرد : (( فرسته گسی ساز دانش پذیر نهان بین و پاسخ ده و یاد گیر . ) )
جملاتی از کاربرد کلمه نهان بین
تراست چشم جهان بین، بیا نهان بین شو که گفت گرد ببین خواجه وسوار مبین
کار عشق آنگاه تمام شود که عاشق معشوق شود و ورق بگردد بی آنکه از عشق عاشق چیزی بکاهد یا در حسن معشوق چیزی بیفزاید زیرا که حسن معشوق را لازمه وجودست زوال آن با بقاء ذات او ممتنع بود و عشق در عاشق اگرچه زایدست بر وجود او و از خارج درو آمده است اما بقوت حسن معشوق که ذریعۀ اوست اوصاف او را در خود مضمحل گردانیده است و بجای خود همه خود ثابت شده و چون عاشق معشوق شود هر آینه معشوق عاشق شود بی آنکه وصل او ازو نقل کند و بدین پیوندد ای درویش اگر دیدۀ نهان بین بگشائی ببینی که عشق و عاشق و معشوق هر سه یکی است و این اصل بی شبهتی و شکی است شیخ اوحدالدین کرمانی گوید:
مخور این گندم و راز نهان بین مرا پیوسته تو عین العیان بین
به چشم نهان بین نهان جهان را که چشم عیانبین نبیند نهان را
ای نهان بین آسمانی، بنگر که خون در اجاق فروزان خود کردهای
به چشم نهان بین نهانِ جهان را که چشم عیان بین نبیند نهان را
چشم سر ملک و چشم سِر دین است آن جهان بین و این نهان بین است