یپرم

در ۱۹ بهمن ۱۲۸۷، طرح معزالسلطان عملیاتی شد. به صورت همزمان، گروهی از افراد مسلح به رهبری معزالسلطان به باغ مدیریه حمله کردند که در طی زدوخوردها، سردار افخم کشته شد و گروه دیگر به رهبری والیکو به دارالحکومه در مرکز شهر تاختند و با نیروهای قزاق مدافع درگیر شدند. مدافعان دارالحکومه نیز پس از سه ساعت تسلیم شدند و اداره شهر به دست مشروطه خواهان افتاد. در این نبرد حدوداً ۵۰ تا ۶۰ نفر شرکت داشتند که شامل ۳۰–۳۵ گرجی و ۱۰ نفر ارمنی بودند. ارمنیان به رهبری یپرم خان، در میانه زدوخوردها به شورشیان پیوسته بودند.

در این نبردها و نبردهای دیگر، سربازهای ارمنی، به رغم تعداد اندکشان، بسیار کار آمد بودند. بر اساس توافقی کتبی خیاطی به نام خیاط هووانس موراتیان می‌بایست تعداد دویست دست لباس برای دویست ارمنی تحت امر یپرم خان تهیه می‌کرد، بنابراین می‌توان اطمینان داشت سربازان ارمنی، که در ۱۹۱۱ با نیروهای محمد علی شاه جنگیدند، دست کم دویست تن بودند. علاوه بر این منبع، منابع متنوع دیگری از مکاتبات گرفته تا خاطرات وجود دارند که پنجاه الی صد نفر به این دویست تن اضافه می‌کنند و بر اساس فهرست مقتولان سال ۱۹۰۷ تا ۱۹۰۸ باید دست کم ۳۵ نفر دیگر به این تعداد اضافه کرد. ضمناً، اسماعیل رائین اسامی ۵۲ نفر از سربازهای ارمنی را که از سال ۱۹۰۸ تا ۱۹۱۲ کشته شده‌اند ارائه می‌دهد.

سربازان ارمنی، به خصوص داشناکیست‌ها، به فرماندهی یپرم خان و کِری نیرویی مفید و گه گاه حیاتی بودند و در بسیاری از عملیات نظامی از جمله مقاومت تبریز (آوریل۱۹۰۹ - ژوئیه۱۹۰۸)، اشغال رشت، قزوین و تهران (فوریه تا ژوئیه۱۹۰۹)؛ جنگ‌های مربوط به شکست محمدعلی شاه و برادرش سالارالدوله (ژوئیه - اوت ۱۹۱۱ و نیمهٔ۱۹۱۲)؛ و در سایر جنگ‌ها علیه قوای ضد مشروطهٔ رحیم خان و شاهسون‌ها نقش بسیار مهمی ایفا کردند.

در ژوئیه ۱۹۱۱ حکایت از این داشت که شاه سابق، محمد علی شاه، از روسیه برگشته و همراه با هوادارانش مشغول تدارک حمله به تهران است؛ بنابراین، فرماندهی نیروهایی که علیه شاه سابق سازمان داده شده بودند به جعفرقلی‌خان بختیاری، فرزند علیقلی خان سردار اسعد، و یپرم خان، که تعداد دویست سرباز ارمنی در اختیار داشت، سپرده شد. در عین حال که قوای دولتی هواداران محمد علی شاه را شکست داده بودند سالارالدوله، برادر شاه سابق، به جنوب غرب ایران حمله و همدان را اشغال کرد.

اولین کلیسای انجیلی ارمنی (عربی: أول كنيسة إنجيلية أرمنية) کلیسایی است که در فوریه سال ۱۹۲۲ توسط ارمنیان در لبنان تأسیس شد. این کلیسا در خیابان مکزیک در منطقه کانتاری در قلب بیروت واقع شده‌است خدمات این کلیسا شامل حمایت مذهبی و پشتیبانی از جامعه ارمنیان لبنان است. یپرم و مارتا پیلیبوسیان از سال ۱۹۴۳ دانشکده انجیلی ارمنیان بوده‌است. کشیش کنونی آن کشیش هرایر تشولاکیان است.