معنی کلمه یهجعون در دانشنامه اسلامی
ریشه کلمه:
هجع (۱ بار)
«یَهْجَعُونَ» از مادّه «هجوع»، به معنای خواب شبانه است. بعضی گفته اند: منظور این است که، آنها اکثر شب را بیدار بودند و کمی از شب را می خوابیدند، و به اصطلاح همواره شب زنده دار بودند. ولی، از آنجا که این حکم، به صورت یک دستور عمومی برای پرهیزگاران و محسنین بعید به نظر می رسد، این تفسیر مناسب نیست، بلکه منظور این است: آنها کمتر اتفاق می افتاد تمام شب را بخوابند، و به تعبیر دیگر «لیل» (شب) به صورت جنس و عموم در نظر گرفته شده.
هُجُوع به معنی خواب در شب است. در مفردات و صحاح و قاموس آمده: «اَلْهُجُوعُ: اَلنَّوْمُ لَیْلاً» در مصباح نیز چنین است طبرسی نیز چنان فرموده است. . به نظر میآید که «ما» زاید و برای تأکید است و «یَهْجَعُون» خبر «کانُوا» و «قَلیلاً» ظرف متعلق به «یَهْجَعُونَ»میباشد علی هذا تقدیر آن «کانُوا یَهْجَعوُنَ فی فَلیلٍ مِنَ اللَّیْلِ» است. در المیزان گوید: اگر قلیل من اللیل راجع به مجموع زمانی باشد که همهاش شب است معنی این میشود که: مقدار کمی از شب را میخوابیدند و اکثر آن را نماز میخواندند و عبادت می کردند، و اگر راجع به مجموع شبها باشد مقصود آن است که در بعضی از شبها همهاش میخوابیدند و نماز شب از آنها فوت میشد ولی در بیشتر شبها به نماز شب برخاسته و نماز شب جز در بعضی از شبها از آنها فوت نمیشد. به نظر میآید وجه ثانی متخذ از روایتی است که در مجمع نقل شده و در آنجا فرموده: بقولی مراد آن است که کمتر شبی بر آنها میگذشت که در آن نماز نخوانند و این از ابی عبدالله «صلی الله علیه واله» نقل شده است. ظاهرا مراد از آیه همان است که از آن حضرت نقل شده وگرنه در همه شبهای عمر نخوابیدن جز اندکی همه را میسر نیست و مؤید آن آخرین آیه از سوره مزمل است که در ضمن آن فرموده: «عَلِمَ أَن لَنْ تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَیْکُمْ فَاقْرَؤُ اماتَیَّسَرَمِنَ الْقُرآنِ...» این لفظ تنهایکبار در قرآن مجید آمده است.