یعی

معنی کلمه یعی در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی لَمْ یَعْیَ: درمانده و خسته نشد و نیست (مصدر عی که کلمه یعی از آن مشتق است ، به معنای ناتوانی و تعب است ، و البته به طوری که گفتهاند معنای اول ( ناتوانی ) فصیحتر است )
ریشه کلمه:
عیی (۲ بار)
عجز. راغب گوید: اعیاء عجزی است که از راه رفتن به بدن عارض می‏شود و عیّ عجز از مباشرت کار و کلام است . آیا به خلقت اولی عاجز بوده‏ایم (تا به خلقت ثانوی عاجز باشیم؟) نه بلکه آنها از خلقت جدید در شک‏اند. . به قرینه «بِقادِرٍ» روشن می‏شود که مراد از «یَعْیَ» عجز و ناتوانی است.

جملاتی از کاربرد کلمه یعی

این رود از پشت بامیان می‌آید و نام آن مرغاب یعی مرو آب است.
وَ خَلَقْنا لَهُمْ مِنْ مِثْلِهِ ما یَرْکَبُونَ یعی الزوارق و صغار السفن. و قال ابن عباس: هو الإبل تحمل فی البرّ کما تحمل السفن فی البحر. میگوید: در برّ آفریدیم مانند کشتی در بحر تا خلق بر ان می‌نشینند و از آن منفعت همی گیرند. جای دیگر فرمود: وَ حَمَلْناهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ ما فرزندان آدم را برداشتیم در دشت و در دریا، در دشت و صحرا باشتران و در دریا بکشتی. و گفته‌اند: سه چیز آنست که اللَّه راند بکمال قدرت خویش: شتران در صحرا و میغ در هوا و کشتی در دریا.