معنی کلمه کورش نامه در دانشنامه اسلامی
در این کتاب، گزنفون که خود مورخ و سردار معروف یونانی است، سرگذشت کوروش را از زمان تولد تا درگذشت، آمیخته باپند و افسانه بیان می کند و بدین وسیله، اطلاعاتی را درباره آداب و رسوم ایرانی، تربیت جوانان، آیین جنگاوری، وضع اجتماعی و تشکیلات سلطنتی هخامنشیان به دست می دهد.
آنچه تدوین شده مربوط است به مبارزههای اولیه کورش و کشمکش او با همسایگان متجاوز و قلع و قمع دشمنان و به عبارت دیگر، شالودههای اولی بنای یک امپراطوری بزرگ.
توتسکی قائل است: این کتاب ظاهرا به تاریخ شبیه بوده و مؤلف در زمینه سیاست و اخلاق به فلسفه بافی پرداخته و آن را به صورت داستانی، مدون کرده است. داستانی درباره زندگی و افعال کورش، بانی سلطنت پارس.
تالبوت در پایان شرح پر از تقدیرش دربار این کتاب مینویسد:«کتابی است جذاب و مشحون از تعالیم اخلاقی و دستورالعملهایی که از مواعظ سقراط الهام گرفته است. در سراسر کتاب روح سقراط متجلی است و به همه جا سایه افکنده. در هر صفحه بلکه در هر جمله قضاوت صریح و روشن استاد، روش پاک و سنجیده، ابداعات روان بخش و لحن گوشهدارش انسان را هوشیار میسازد و گویی سقراط است که به عنوان پادشاه جوانی چون کورش داد سخن داده و یاران و متابعین خود را ارشاد مینماید.»
[ویکی فقه] کورش نامه (کتاب). کورش نامه کتابی است درباره شرح زندگی و کشور گشایی های کوروش، پادشاه هخامنشی که در تدبیر، سیاست، اداره امور سپاه، کیفیت پیروزی بر خصم، ایجاد امپراطوری، استقرار نظم و اداره امور کشور تنظیم یافته است.
کورش نامه کتابی است درباره شرح زندگی و کشور گشایی های کوروش، پادشاه هخامنشی که در تدبیر، سیاست، اداره امور سپاه، کیفیت پیروزی بر خصم، ایجاد امپراطوری، استقرار نظم و اداره امور کشور تنظیم یافته است.در این کتاب، گزنفون که خود مورخ و سردار معروف یونانی است، سرگذشت کوروش را از زمان تولد تا درگذشت، آمیخته با پند و افسانه بیان می کند و بدین وسیله، اطلاعاتی را درباره آداب و رسوم ایرانی، تربیت جوانان، آیین جنگاوری، وضع اجتماعی و تشکیلات سلطنتی هخامنشیان به دست می دهد.آنچه تدوین شده مربوط است به مبارزه های اولیه کورش و کشمکش او با همسایگان متجاوز و قلع و قمع دشمنان و به عبارت دیگر، شالوده های اولی بنای یک امپراطوری بزرگ.توتسکی قائل است: این کتاب ظاهرا به تاریخ شبیه بوده و مؤلف در زمینه سیاست و اخلاق به فلسفه بافی پرداخته و آن را به صورت داستانی، مدون کرده است. داستانی درباره زندگی و افعال کورش، بانی سلطنت پارس.تالبوت در پایان شرح پر از تقدیرش دربار این کتاب می نویسد: «کتابی است جذاب و مشحون از تعالیم اخلاقی و دستورالعمل هایی که از مواعظ سقراط الهام گرفته است. در سراسر کتاب روح سقراط متجلی است و به همه جا سایه افکنده. در هر صفحه بلکه در هر جمله قضاوت صریح و روشن استاد، روش پاک و سنجیده، ابداعات روان بخش و لحن گوشه دارش انسان را هوشیار می سازد و گویی سقراط است که به عنوان پادشاه جوانی چون کورش داد سخن داده و یاران و متابعین خود را ارشاد می نماید.»نویسندگان دیگر، مانند بوسوئه و رولن با نظر تحسین کورش نامه را نگریسته اند.منتقدی به نام فرره جنبه اخلاقی کتاب را مورد توجه قرار داده و می گوید: «گزنفون از نظر اصول واقعی اخلاقی، شخصیت و عملیات پادشاهان را از وقایع و حقایق تاریخی بیشتر مورد توجه قرار داده، بالنتیجه در کتابش حقایق تاریخی فدای اصول و نظرات اخلاقی شده است.» پس از او، آبه فراگیه و ویلمن ارزش اخلاقی کتاب را ستوده اند.این اثر تاریخی به نام های دیگری نیز خوانده شده است از جمله سیروپدی، رساله کورش، تعلیم و تربیت کورش، سیروس نامه یا کتاب تربیت کورش و سیرت کورش کبیر.
ساختار
مقدمه مترجم (رضا مشایخی) آغازگر مباحث بوده و مطالب در هشت کتاب تدوین شده است.این اثر، داستانی است اخلاقی به شکل تاریخ کورش، شاه پارس، که از زمان کودکی او شروع شده و تا آخرین لحظات مرگ وی ادامه پیدا میکند.ممکن بود این اثر گزنفون درباره تاریخ ماد و هخامنشی منبع بی نظیری باشد، به شرطی که ما به اندازهای که نسبت به کتاب بازگشت ده هزار نفر (اثر دیگر مؤلف) اعتماد داریم، به این کتاب نیز اعتماد داشته باشیم.کورش نامه تاریخ نبوده، بلکه یک داستان است. این که آیا در کتاب مزبور حقیقت تاریخی نیز وجود دارد و چگونه می توان سره را از ناسره جدا کرد، خود مربوط به دشوارترین بخش های منبع شناسی عهد باستان می باشد.کورش نامه نمودار بارزی از گرایش گزنفون به اندرزگویی بوده و نظرها و عقاید سلطنت خواهی وی را نشان می دهد و انتخاب یک پادشاه مقتدر و شرقی چون قهرمان داستان، خود گواه بر این است. باید گفت که شخصیت سلطان مقتدری که اتباع و نزدیکان از جان و دل طوق بندگی وی را بر گردن نهند، محبوب مؤلف است. بنا به اعتقاد وی، بزرگ ترین خصلت نیک این است که آدمی بتواند فرمان برد. بنابرین معلوم است که در مورد وقایع تاریخی نباید دقت و صداقت خاص و فوق العادهای از کورش نامه انتظار داشت.سبک انشای کتاب، بی تکلف، روان و بسیار ساده است. افکار و ایدئال هایی که مؤلف از محضر سقراط کسب نموده، همه جا محسوس است و سعی او بر این است که خواننده را به راه صواب و مدارج بلند انسانیت و تهذیب دلالت کند.بلاغت و سادگی گفتار و لحن مجاب کنندهای که مؤلف بدان متخلق بوده، در جمیع گفتار کورش نمایان است. علاوه بر این، در توصیف میدان های جنگ و وصف کارزارها، چون سرکردهای دانا و با سابقه بوده است؛ به قول پلوتارک: «بهتر از همه مورخین از عهده این مهم برآمده است.»این کتاب بر مشاهدات شخصی گزنفون مبتنی نمیباشد. بازگشت ده هزار نفر، گرچه سالها پس از وقوع وقایع نوشته شده اما نقل قول از دیگران نیست بلکه نتیجه مشاهدات شخصی مؤلف است و ظاهرا از روی یادداشتهایی که وی داشته، تحریر شده است. اما کورش نامه مربوط به وقایعی است که زمان بسیاری از آن گذشته و مؤلف فقط از روی منابع مکتوب می توانسته در آن باره داوری کند و روایات شرقی به ظن قوی در اختیار وی نبوده است.علاوه بر فایده های تاریخی، این اثر از نظر اخلاقی نیز کتابی آموزنده است و قهرمان کتاب، کوروش بزرگ، نمونه ای از انسان با فضیلت که دارای سجایای اخلاقی انسانی است، معرفی شده است.
گزارش محتوا
...