کثر

قوله: أَمَّا مَنِ اسْتَغْنی‌ ای استغنی عن اللَّه فی نفسه بمتابعة الشیطان و المستغنی عن اللَّه من لم ینزل علیه حوائجه بتوحیده ایّاه وحده و من هذا قوله عزّ و جلّ فَابْتَغُوا عِنْدَ اللَّهِ الرِّزْقَ وَ اعْبُدُوهُ و قیل: استغنی، ای کثر ماله و عنی به امیة بن خلف و المذکورین من قریش. و قال ابن عباس: استغنی عن اللَّه و عن الایمان بماله من المال.

قوله (ص): «من کثر صلوته باللّیل حسن وجهه بالنّهار».

روی ابو أمامة قال، قال رسول اللَّه (ص): «علیکم بلباس الصوف تعرفون به فی الآخرة، فان النظر فی الصوف یورث فی القلب التفکر، و التفکر یورث الحکمة، و الحکمة تجری فی الجوف مجری الدم، فمن کثر تفکره قلّ طعمه، و کلّ لسانه، و من قلّ تفکره کثر طعمه، و عظم بدنه، و قسا قلبه، و القلب القاسی بعید من اللَّه، بعید من الجنة، قریب من النار».

حکایت: چنان شنیدم که وقتی معتصم خلیفه مجرمی را گردن همی‌فرمود زدن، پیش خویش. آن مرد گفت: یا امیرالمؤمنین، به‌حق خدای مرا یک شربت آب ده و مهمان کن و آنگاه هر چه خواهی می‌کن، که سخت تشنه شده‌ام. معتصم بر حکم سوگند فرمود تا او را آب دهند؛ چون آب دادند به‌رسم عرب گفت: کثر الله خیرا یا امیرالمؤمنین، مهمان تو بودم بدین یک شربت آب؛ اکنون از طریق مردمی مهمان کشتن واجب نکند، مرا مفرمای کشتن و عفو کن، تا بر دست تو توبه کنم. معتصم گفت: راست گفتی، حق مهمان بسیار است؛ ترا عفو کردم، بیش از این خطا مکن، که حق مهمان داشتن واجب است.

یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ یُرْبِی الصَّدَقاتِ مال ربوا اگر چه فراوان بود، عاقبت آن نقصان و خسران بود، چنانک در خبر است‌ «ان الربوا و ان کثر فان عاقبته الی قل»