معنی کلمه کتاب علی در دانشنامه اسلامی
در کتب حدیث، فهارس، رجال و علوم قرآنی، چه شیعه و چه اهل سنت، آثاری برای آن حضرت شمرده اند که: کتاب علی (علیه السلام)، صحیفه علی و مصحف علی (علیه السلام) حجم بیشتری از گزارشهای رسیده را به خود اختصاص داده اند. (محمد بن اسماعیل بخاری در صحیح ج۱، ص۳۸، ج۹، ص۱۳ و... از صحیفه یاد کرده است. ابن سعد در طبقات، ج۲، ص۲۳۸، ابونعیم در حلیة، حاکم حسکانی در شواهد التنزیل، ج۱، ص۳۶، ابن ندیم در فهرست، ص۳۰ و جلال الدین سیوطی در اتقان، ج۱، ص۵۹ و ۷۴ از مصحف امام علی (علیه السلام) یاد نموده اند. جوامع حدیثی شیعه، در ضمن احادیث فراوانی از امامان اهل بیت (علیهم السّلام) درباره صحیفه و کتاب علی (علیه السلام) یاد فرموده اند که در ادامه تحقیق با منابع و ماخذ آن آشنا خواهیم شد. برای آگاهی بیشتر درباره مصحف امام (علیه السلام) به این منابع رجوع کنید:
نام های کتاب علی
احادیث موجود در جوامع حدیثی شیعه نشانگر آن است که کتاب علی (علیه السلام) به نامهای دیگری نیز نامیده می شده است:
← یک جامعه
۱. املاء رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) و خط علی (علیه السلام)احادیث فراوانی به این ویژگی که کتاب علی به املاء (املاء آن است که انسان چیزی به نویسنده بگوید تا آن را بنویسد. در قرآن برای بیان این نکته از دو واژه املال و املاء استفاده شده است. خلیل در العین می نویسد: «الاملاء هو الاملال علی الکاتب.» رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) و دستخط علی (علیه السلام) بوده، تصریح دارند؛ از باب نمونه: کلینی و صفار به سند متصل از بکر بن کرب صیرفی روایت می کنند که گفت: شنیدم امام صادق (علیه السلام) می فرمود:«اما و الله ان عندنا کتابا املاء رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) و خط علی...» «صحیفة طولها سبعون ذراعا بذراع رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) املاه من فلق فیه و خطه علی (علیه السلام) بیمینه...»
جامعیت کتاب علی
...