معنی کلمه کادوا در دانشنامه اسلامی
معنی مَا کَادُواْ یَفْعَلُونَ: نزدیک بود انجام ندهند
معنی یَکُونُونَ: باشند ( عبارت "کَادُواْ یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَداً" یعنی : نزدیک بود جمعیت انبوه و متراکمی بر سر او بریزد)
معنی یَسْتَفِزَّهُم: که آنان را به آرامی حرکت دهد - که آنان را به آرامی براند ("کَادُواْ لَیَسْتَفِزُّونَکَ" نزدیک بود تورا حرکت دهند. کلمه استفزاز به معنای راندن و به حرکت در آوردن خفیف و آسان است )
معنی لِبَداً: جمعیت انبوه و متراکم (جمع لـُبْده است به معنای مجتمعی متراکم و فشرده است. عبارت "کَادُواْ یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَداً" یعنی : نزدیک بود جمعیت انبوه و متراکمی بر سر او بریزد)
معنی یَسْتَفِزُّونَکَ: تو را به آرامی حرکت می دهند - تو را به آرامی می رانند ("کَادُواْ لَیَسْتَفِزُّونَکَ" نزدیک بود تورا حرکت دهند. کلمه استفزاز به معنای راندن و به حرکت در آوردن خفیف و آسان است )
ریشه کلمه:
کود (۲۴ بار)
از افعال مقاربه و به معنی نزدیکی است «کادَیَفْعَلُ» یعنی نزدیک است بکند و هنوز نکرده است اسمش مرفوع و خبرش منصوب باشد . نزدیک بود مرا بکشند. راغب گفته اگر حرف نفی با آن باشد اشاره است که چیزی واقع شده ولی نزدیک بود که واقع نشود مثل . یعنی آن را ذبح کردند و نزدیک نبودند که بکنند (به اکراه و ناراحتی انجام دادند) و مثل . در قاموس گوید: کاد به معنی اراده آید . یعنی قیامت آمدنی است میخواهم آن را مخفی دارم و مثل «عَرَفَ مایَکادُ مِنْهُ» یعنی آنچه از او اراده میشود دانسته است. در اقرب الموارد آن را از معانی «کادَ» شمرده است در صحاح نیز آن را از بعضی نقل کرده است. این معنی مورد تصدیق طبرسی است و در ذیل آیه فوق آن را اراده معنی کرده و گوید: ثعلب گفته این اجود اقوال و قول اخفش است. * . بعضیها گفتهاند «یَکَد» در آیه صله و زاید است و تقدیر آن «لَمْ یَرَها» است چنانکه در قاموس و اقرب هست در مجمع آن را از فراء نقل کرده و گوید: حسن و اکثر مفسران گفتهاند: آن نفی رؤیت و نفی قرب رؤیت است یعنی چون دستش را بیرون آورد آن را نمیبیند و به دیدن آن نزدیک نمیشود. به نظر نگارنده: این معنی بهتر است. کاد در قرآن مجید به صیغه مضارع از قبیل یکاد، تکاد، یکادون و غیره نیز آمده است.