چاناکیا

معنی کلمه چاناکیا در لغت نامه دهخدا

چاناکیا. ( اِخ ) نام وزیر چاندرا گوپتا امپراطور هندوستان «کلمه شاناق باید معرب از اسم هندی چاتاکیا وزیر معروف چاندرا گوپتا امپراطور هندوستان باشد که در حدود 321 الی 298 ق م. سلطنت میکرده است این چاناکیا مردی دانشمند و صاحب تألیفاتی بود و بعید نیست که کتاب السموم نیز از وی باشد».( از کتاب علوم عقلی در تمدن اسلامی کتر صفا ص 88 ).

جملاتی از کاربرد کلمه چاناکیا

بنا به فرضیه تاریخ‌نگاران، سیستم مدیریت هند در زمان آشوکا بر اساس بروکراسی مد نظر چاناکیا در کتابش بود. چاناکیای حکیم وزیر کهنسال دو پادشاه نخست مائوریا، در کتاب «ارته‌شاستره» (رفاه‌شناسی) که آداب سیاست و کشورداری را در آن به نگارش درآورده نوشته‌است که در یک حکومت مدنی فرهیخته، همه چیز از بهداشت شهری تا تجارت بین‌المللی تحت نظارت دولت است. آشوکا نیز دقیقاً چنین ترتیباتی را فراهم کرد. ارتش هند در زمان آشوکا، بزرگترین ارتش دائمی جهان بود. در آن زمان بنا به گزارش‌های مگاستنس، امپراتوری از ششصد هزار سرباز پیاده، سی هزار سواره‌نظام و نه هزار فیل جنگی بهره می‌برد. این علاوه بر سازمان جاسوسی بزرگی بود که توسط آشوکا تأسیس شده بود تا اطلاعات را از داخل و خارج کشور به سرعت و محرمانه به دربار برسانند.