پیرزاده نائینی

معنی کلمه پیرزاده نائینی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] پیرْزادۀ نائینی، حاج محمدعلی (۱۲۵۱-۱۳۲۱ق/۱۸۳۵-۱۹۰۴م)، عارف مشهور دورۀ قاجار است.
نیاکان او همه اهل طریقت بودند. پدر بزرگش حاج محمد حسن در جوانی تجارت را وانهاد و مرید حاج عبدالوهاب نائینی ، مشهور به «پیر»، سردودمان خاندان پیرنیا شد و با دختری از نوادگان وی ازدواج کرد و جانشین طریقتی او شد. پدر حاج محمدحسن، بازرگانی تبریزی به نام حاج محمدحسن کوزه کنانی بود که همراه پدرش از تبریز به یزد مهاجرت کرده بود. این یکسان بودن نام پدر و پسر و تاجر بودن هر دو موجب اشتباهات و سردرگمی هایی در تشخیص اصل و نسب پیرزادۀ نائینی شده است. ثمرۀ ازدواج حاج محمد حسن (پسر) با نوادۀ دختری حاج عبدالوهاب، آقا محمد اسماعیل، پدر پیرزاده است که او نیز از عارفان روزگار خود بود.
زندگی
پیرزاده پس از درگذشت پدرش به تهران مهاجرت کرد (ح ۱۲۷۱ق) و چون دارای ادب و حسن محضر بود، با اعیان و اشراف و بزرگانی چون میرزا حسین خان مشیرالدوله سپهسالار ، امین الضرب ، امین السلطان ، میرزای جلوه و دیگران رفت و آمد پیدا کرد. وی پس از چند سال اقامت در تهران همراه سپهسالار به عثمانی رفت و سالی چند در استانبول سکنا گزید. در آن جا با حاجی میرزا صفا ، عارف نامدار آشنا شد و در زمرۀ مریدان وی درآمد و مدارج عرفانی را در خدمت او تکمیل کرد و از او لقب پیرزاده گرفت. و در خلال همین مسافرت به زیارت حج رفت و در بازگشت به حاجی پیرزاده مشهور شد. پیرزاده پس از چندی رهسپار سیاحت اروپا شد و نخستین سفر خود را در ۱۲۸۵ق/۱۸۶۸م آغاز کرد و در ادامۀ آن از مصر و شامات و بیت المقدس نیز دیدن کرد. حاجی پیرزاده در بازگشت از این سفر در تهران مستقر شد و در همین شهر ازدواج نمود. در این زمان میرزا حسین خان سپهسالار صدراعظم بود. حاجی پیرزاده که از سابق با وی آشنا بود، چندی در خانۀ او زندگی کرد و صدراعظم به توصیۀ او مسجد و مدرسۀ سپهسالار را ساخت. سپس حاجی پیرزاده در باغ صفائیه اقامت کرد. او در تهران همچنان معزز و محترم می زیست، تا در ۲۴ ذیحجۀ ۱۳۲۱ درگذشت. جسد او را برطبق وصیتش در صفائیه دفن کردند. اعقاب وی به نام خانوادگی «پیرزاده» مشهورند.
صفائیه
باغ صفائیه در اصل مزار حاجی میرزا صفا ، مرشد حاجی پیرزاده و مراد سپهسالار بود. به سفارش سپهسالار، ناصرالدین شاه زمین های اطراف مقبرۀ حاجی میرزا صفا را به حاجی پیرزاده داد و پیرزاده آن را به صورت باغی خرم درآورد و صفائیه نام نهاد. صفائیه محل آمد و شد ارادتمندان حاجی پیرزاده و اعیان و رجال و دراویش صاحب نام بود.
ارتباط با افراد برجسته
...

جملاتی از کاربرد کلمه پیرزاده نائینی

در میان ساختمان گنبد فیروزه ای باغ، سنگِ نوشته شمالی، بیانگر احوال پیر عبدالوهاب (پیر نائین) که پدر جد پیرزاده نائینی از صوفیان روشنفکر و جهانگرد دوره قاجاریه بوده رواست، در کنار دو سنگ نوشته میانی مربوط است به احوال ابوالحسن خان پیرنیا (معاضدالسلطنه) از رجالیون دوران قاجاریه و از نواده گان پیر نائین، و سنگ نوشته جنوبی، احوال حسین پیرنیا از دیگر رجالیون دوره‌های قاجاریه و پهلوی، و از نواده گان دیگر پیرنیا می‌باشد.