پارینه سنگی میانی
جملاتی از کاربرد کلمه پارینه سنگی میانی
اصطلاح «انسان از نظر آناتومیک امروزی» بسته به زمینه با دامنه‌های متفاوتی برای تمایز قائل شدن میان انسان‌های باستانی مانند نئاندرتال‌ها و انسان‌تبارهای دوره پارینه سنگی میانی و با ویژگی‌های انتقالی بین راست‌قامتان، نئاندرتال‌ها و انسان از نظر آناتومیک امروزی اولیه استفاده می‌شود.
از دوران پارینه سنگی میانی که فرهنگ ابزارسازی آن موستری گفته می‌شود، شواهد بیشتری در غارها و پناهگاه‌ها یافت شده است که اغلب مربوط به زاگرس مرکزی هستند. این دوره از حدود ۲۰۰ تا ۱۵۰ هزار سال پیش شروع شده و تا حدود ۴۰ هزار سال پیش ادامه داشته است. انسان‌های نئاندرتال در این دوره در ایران می‌زیستند که بقایای اسکلت آن‌ها در غار بیستون و غار وزمه یافت شده است. مکان‌های مهم این دوره غارهای بیستون، ورواسی، قبه و دو اشکفت در شمال کرمانشاه، قمری و گرارجنه در اطراف خرم‌آباد، کیارام در نزدیکی گرگان، نیاسر و کفتار خون در نزدیکی کاشان، قلعه بزی در نزدیکی اصفهان و میرک در نزدیکی سمنان است.
ماقبل تاریخ یا پیشا تاریخ به دوره قبل از تاریخ مکتوب گفته می‌شود. در پی مهاجرتهای اولیه بشر در عصر پارینه سنگی زیرین، انسان راست قامت یا انسان مدرن ۱٫۸ میلیون سال پیش در سراسر اوراسیا پخش شد. استفاده کنترل شده از آتش اولین بار ۸۰۰۰۰۰ سال پیش در پارینه سنگی میانی رخ داده‌است.