پاتانجلی
معنی کلمه پاتانجلی در دانشنامه اسلامی
عنوان رساله بهصورت «باتنجل الهندی فی الخلاص من الأمثال» هم ضبط شده که به دلیل بی معنی بودن کلمه امثال، به استدراک از فهرست آثار استاد رئیس که ریخته خامه شخص شخیص آن بزرگ است (چاپ آقای دکتر محقق) به کلمه «الارتباک» تصحیح شده و مصحح نیز این مورد را برگزیده است.
کتاب دارای دو مقدمه (مقدمه به زبان فارسی به قلم منوچهر صدوقی سها و مقدمه خود ابوریحان به زبان عربی) و محتوای مطالب در چهار قطعه اصلی است.
از آنجا که مقدمه مصحح کتاب، منوچهر صدوقی سها، مشتمل بر مطالب فراوان و متنوعی پیرامون تصحیح و رمزگذاری و سایر امور مربوط به کتاب است، بخشهایی از آن در اینجا گزارش میشود: الف)- مبنای محقق، کاری بوده است که ریتر روی این نسخه ا نجام داده، ولی وی مواردی را در تصحیح مجدد به آن افزوده است. از جمله این کارها موارد ذیل است:
ب)- رمزگذاریهای این اثر از این قرار است:
ج)- مصحح، تحقیق این کتاب را به قصد چاپ مجدد، با تشویقات دکتر مهدی محقق و استاد جعفری انجام داده است و در اواخر سال 1368 خورشیدی آن را به اتمام رسانده است.
جملاتی از کاربرد کلمه پاتانجلی
اپبرمشه نانمی سانسکریت است که از سوی شماری از متخصصان دستور زبان مانند پاتانجلی بر این مجموعهٔ زبانی نهاده‌شده و معنای زبان نادستوری را می‌رساند.