معنی کلمه وضع الفاظ در دانشنامه اسلامی
وضع، در لغت به معنای گذاشتن و نهادن است، و در اصطلاح نیز همین معنا مورد نظر می باشد؛ یعنی گذاشتن و قرار دادن برای معنا.
رابطه بین لفظ و معنا
درباره نوع رابطه بین لفظ و معنا دو دیدگاه وجود دارد:۱. ذاتی بودن؛ به این معنا که دلالت لفظ بر معنا، ذاتی است، وبی آن که نیازی به وضع باشد، بر آن معنا دلالت می کند.۲. غیر ذاتی بودن؛ به این معنا که بر اثر وضع واضع یا کثرت استعمال، لفظ با معنای خاصی، پیوند می خورد.
نظرات چگونگی دلالت لفظ بر معنا
طبق این مبنا، درباره چگونگی دلالت لفظ بر معنا چند نظریه وجود دارد:ا) نظریه اختصاص؛ مرحوم آخوند معتقد است رابطه ای ویژه میان لفظ و معنا وجود دارد که یا از راه وضع تعیینی (تخصیصی) و یا از راه وضع تعینی (تخصصی) به وجود می آید؛ب) نظریه انس ذهنی؛ یعنی بر اثر وضع، نوعی سازگاری میان لفظ و معنا پدید می آید که با شنیدن لفظ، معنای آن به ذهن می آید، به اندازه ای که حسن و قبح معانی به الفاظ نیز سرایت می کند.ج) نظریه التزام و تعهد؛ یعنی واضع می پذیرد که هرگاه بخواهد معنایی را در ذهن شنونده بیافریند یا از ذهنش بگذراند، از لفظ خاصی استفاده کند.د. نظریه اعتبار؛ یعنی واضع، هنگام اراده یک معنا، از یک لفظ بهره بگیرد.
تفاوت میان مقام وضع و مقام استعمال
...