ودد

معنی کلمه ودد در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] تکرار در قرآن: ۲۹(بار)
ودّ (به فتح و ضم و کسر اول) وداد، مَوَدَة همه به معنی دوست داشتن است . تقدیر آن «وُدّاً فی قُلُوبِ النَّاس» و یا نظیر آن است. این یک امر طبیعی است هر که مومن ونیکوکار باشد مردم او را دوست خواهند داشت اگر از روی غرضی اظهار عداوت کنند باز در ته قلب او را تصدیق کرده و ارادت خواهند ورزید. در روایات شیعه و اهل سنت نقل شده که آیه در باره علی ابن ابیطالب «علیه السلام» نازل گردیده است نگارنده گوید: مورد نزول آن بزرگوار است ولی عموم آیه به قوت خود باقی است. شبلنجی در نورالابصار ص 112 از نقاش نقل کرده که آیه در باره علی بن ابیطالب نازل شده است. سبط ابن جوزی در تذکره ص 10 در ذکر فضائل آن حضرت از ابن عباس نقل کرده: «هذَا الْوُّدُجِعَلَهُ اللهُ لِعَلِیٍ «علیه السلام» فی قُلُوبِ الْمُؤْمِنینَ» علامه امینی در جلد 2 الغدیر ص 55 و 56 مقداری از مصادر آن را از کتب اهل سنت نقل کرده است. در مجمع فرموده: در آن اقوالی است از جمله آن مخصوص علی «علیه السلام» است که ابن عباس گفته: مؤمنی نیست مگر آنکه در قلبش محبت آن حضرت است. و از تفسیر ابوحمزه از امام باقر «علیه السلام» نقل کرده که فرمود: «قالَ رَسوُلُ اللهِ لِعَلِیٍ عَلَیْهمَا السَّلامُ:قُلِ اللَّهُمْ اجْعَلْ لی فی قُلُوبِ الْمُؤْمِنینَ وُدّاً» علی «علیه السلام» چنان گفت و آیه نازل شد. نظیر آن را ابوحمزه از جابربن عبدالله انصاری نیز نقل کرده است. * . خدا میان شما دوستی و مهربانی گذاشت. مُوادَدَة: دوست داشتن یا دوست داشتن همدیگر. . نخواهی یافت قومی را که به خدا و روز آخرت ایمان آورده‏اند، دوست دارند آن که را که باخداو رسول دشمنی ورزیده است. وَدوُد: از اسماء حسنی است به معنی دوست دارنده. . ایضا . آن دو بار بیشتر در قران مجید نیامده است.
. وَدّ به فتح اول چنانکه از آیه معلوم می‏شود نام بتی است ظهور آیه در آن است که اسماء پنجگانه نام اصنام قوم نوح «علیه السلام» بوده و ربطی به اصنام جاهلیت ندارند. راغب گوید: ودّ نام بتی است و علت این تسمیه آن است که او را دوست می‏داشتند ویا معتقد بودند که میان او و خدا دوستی هست. نگارنده گوید: این در صورتی است که «ودّ» عربی بوده باشد. ابن کلبی در کتاب الاصنام بتی در جاهلیت بنام ودّ نقل می‏کند که در دومةالجندل بوده و پس از انتشار اسلام به دستور رسول خدا«صلی الله علیه واله» منهدم شده (الاصنام ص 55 و 56) نگارنده گوید: این صنم آن نیست که در قرآن ذکر شده است و از اینکه بعضی از عربها نام فرزند خویش را عبدوّد می‏گذاشتند معلوم می‏شود صنمی بنام ودّ داشته‏اند. والله العالم.

جملاتی از کاربرد کلمه ودد

همه دام ودد پاسبان منند مهان جهان کهتران منند
از بهر جن و انس ودد و دام و وحش و طیر گستردهٔی تو روز و شبان سفره نوال
جن و انس و دیو ودد از رحمت او بهره‌ور وحش و طیر و مور و مار از حضرت او کامیاب
سالها بر خوان رزم از میزبان تیغ تو وحش و طیر و دام ودد را چرخ مهمان یافته
دوره سلیمان را هم دلیل دورانش وین که دیو ودد باشد سر بسر به فرمانش