نفحات الانس
معنی کلمه نفحات الانس در دانشنامه اسلامی
این اثر را آقایان عبدالحمید مولوی، ولیام ناسولیس و مولوی غلام عیسی تصحیح و تحقیق کرده اند. پیشنهاد نگارش کتاب حاضر به نویسنده در تاریخ 881ق، مطرح شده و او آن را پذیرفته و در تاریخ 883ق، به پایان رسانده است.
نام کامل کتاب عبارت است از: «نفحات الأنس من حضرات القدس».
این کتاب از مقدمه نویسنده و متن اصلی (شامل دو بخش: 1. الرجال العارفون الواصلون، 584 نفر؛ 2. النّساء العارفات الواصلات إلی مراتب الرّجال، 34 نفر) تشکیل شده است.
گفتنی است که با توجه به آنکه نگرش اسلامی، نه مردسالار است و نه زن سالار، بلکه الهی و انسانی است و ارزش محور، شایسته آن بود که نویسنده محترم قید «إلی مراتب الرّجال» را در عنوان بخش دوم نمی آورد و یا به این صورت می نوشت: «إلی مراتب الکمال».
جملاتی از کاربرد کلمه نفحات الانس
از این حکایت و معدود اطلاعاتی که در پاره ای از تذکره‌های عرفانی مانند تذکرة الاولیاء و نفحات الانس وجود دارد معلوم می‌شود که در میان صوفیه وی به طاووس الفقرا شهرت داشته‌است. سال درگذشت او را ۳۷۸ هجری قمری نوشته‌اند.
اما اینکه او چگونه از مرگ استادش آگاه شد، در حکایتی در مناقب العارفین و نفحات الانس نقل شده‌است که بواسطه اینکه اسرار از غیب می‌دانست، از مرگ سلطان العلما خبر یافت وبر خود واجب دانست تا به قونیه رود و امانت شیخ خود یعنی مولوی را تحت حمایت گیرد.