سقاهم

معنی کلمه سقاهم در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی سَقَاهُمْ: به آنان نوشاند
ریشه کلمه:
سقی (۲۵ بار)هم (۳۸۹۶ بار)
آب دادن همچنین است سُقیا (راغب) . . در اقرب و صحاح سقیا را اسم مصدر گفته است. طبرسی آن را حصّه آب گفته است در قرآن سقی و اسقاء هر دو آمده است مثل «وَ اَسْقَیْنا کُمْ ماءً فُراتاً» راغب در فرق آن دو گوید: سقی آن است که مشروب را به شخص بدهی و اسقاء آن است که در اختیار وی بگذاری تا هر طور خواست میل کند. السقاء از سقی ابلغ است زیرا مشروب را در اختیار طرف می‏دهی خواه خودش بنوشد یا دیگری به او بنوشاند. در اقرب سقی و اسقاء را به یک معنی گرفته و هر دو شامل است به اینکه با دست آب را به دهان طرف برسانی و یا در اختیار او قرار بدهی. آنگاه از حماسی نقل می‏کند: بعضی میان سزقَیْتُ و اَسْقَیْتُهُ فرق گذاشته و گفته است: اَسَقَیْتُهُ یعنی در اختیار او آشامیدنی گذاشتم هر طور بخواهد بکند. وَسَقْیُتُهُ یعنی آب را به دهان او رساندم. مجمع هر دو را به یک معنی گرفته و فرق فوق را از دیگران نقل می‏کند. تدبّر در آیات قرآن نشان می‏دهد که اسقاء به معنی گذاشتن آب در اختیار شخص است مثل آیه گذشته ، ، ولی سقی در نوشاندن آمده نظیر . که درباره نوشاندن است و مثل . بقره، آب را بکشت می‏نوشاند و در آیه . نیز نوشاندن مراد است. خلاصه آنکه فرق راغب و حماسی به جا و حق است. استسقا: طلب سقی و اسقاء. سقایة: ظرفیکه با آن آب می‏دهند (مشربه) . گویا آن ظرف هم مشربه بود که سقایه گقته و هم پیمانه بود که در آیات دیگر آن را صواع گفته است راغب گوید آن دو تعبیر برای فهماندن دو امر است. سقایه مصدر نیز آمده است مثل . آیا آب دادن حاجیان و تعمیر مسجد الحرام را مانند آن کس می‏دانید که به خدا ایمان آورده راجع به شأن نزول آیه رجوع شود به تفاسیر.

جملاتی از کاربرد کلمه سقاهم

لب تو شرح تعطش گویان شربت از جام سقاهم جویان
از سقاهم ربهم بین جمله ابرار مست وز جمال لایزالی هفت و پنج و چار مست
عاشقانرا همه با وجد اناالحق یابی عاقلانرا همه درشکر سقاهم بینی
پرورش جان به سقاهم بود از می و از ساغر پروردگار
نوشیدن می از کف ساقی سقاهم در پیش اسیری است به از جمله عبادات