شاه شجاع

سحر ز هاتفِ غیبم رسید مژده به گوش که دورِ شاه شجاع است، مِی دلیر بنوش

از بزرگان و سادات قوم بود و ممدوح جملهٔ مشایخ. صاحب ابوعبداللّه الابیوردی بود و رفیق احمد خضرویه. شاه شجاع ازکرمان به زیارت وی آمد.

باغ اقبال آباد در نیمه دوم سده هشتم ه‍.ق در دوره حکومت آل مظفر به‌وسیله شاه شجاع در مسیر کرمان - شیراز ساخته شده بود. این باغ هم‌اکنون ویران شده است.

زمان شاه شجاع است و دور حکمت و شرع به راحت دل و جان کوش در صباح و رواح

قسم به حشمت و جاه و جلالِ شاه شجاع که نیست با کَسَم از بهرِ مال و جاه نزاع

در عرصه سیاست خارجی، حکومت افغانستان از زمان حاکمیت شاه شجاع تا عصر شیرعلی خان و نیز پس از او تا عصر عبدالرحمان و حبیب الله، عرصه رقابت‌های گسترده دولت‌های خارجی و به ویژه دو قدرت بزرگ روس و انگلیس که در آن عصر همسایه سیاسی افغانستان به شمار می‌رفتند، بود. امیر شیرعلی خان علاقمند به روابط عادی با هردو ابرقدرت عصرش (روس و انگلیس) بود و تمایل داشت که در این میان استقلال عمل داشته باشد. اما اصرار انگلیس بر تبعیت امیرشیرعلی خان از رویکرد انگلیس، سبب شد که امیر شیرعلی خان به روسیه نزدیک شود.

جشن و مأوای سلاطین جهان، شاه شجاع عالم افروزتر از کوکبه عید آمد

چراغ چشم سلاطین عصر شاه شجاع که آسمان سزدش تخت و آفتاب افسر

شاه‌جهان در رمضان ۱۰۶۸ ه‍.ق (۱۶۵۸م) بیمار شد و میان فرزندانش رقابتی خونین برای تصاحب تاج و تخت درگرفت. داراشُکوه پسر بزرگتر به‌طور طبیعی جانشین او شناخته می‌شد. اما برادر دوم شاه شجاع در بنگال اعلام جانشینی پدر کرد. سپاهیان شاه‌جهان و دارا شکوه به نبرد با شاه‌شجاع پرداختند و او ناگزیر به عقب‌نشینی شد.

جلال دنیی و دین کهف ملک شاه شجاع که صیت معدلتش ملک بحر و بر دارد

به نقل از کتاب امرای ماداکتو: ریشه نام هزاره نام گذاری اتحادیه ایلی ( ارکوازی و بولی ) به هَزاره منسوب به امیرسام شاهزاده میرمظفر اول ارکوازی به وجه لشکر هزار اسپی اش و نیز دلالت به املاک نیای او شاه شجاع الدین خورشی مالک بنیاد هزاراسپیان، بنیانگذار حکومت ۴۵۰ ساله اتابکان زاگرس

به فر دولت گیتی فروز شاه شجاع که با کسم نبود بهر مال و جاه نزاع

دارای دهر شاه شجاع آفتاب ملک خاقان کامگار و شهنشاه نوجوان