[ویکی شیعه] فتح ایران پیروزی مسلمانان بر سلسله ساسانیان در طی جنگهای متعدد و غلبه بر سرزمین ایران بود. این فتح که از زمان ابوبکر آغاز شد، در زمان عمر به اوج خود رسید و تا سال ۳۰ ق یعنی اواسط زمان خلافت عثمان ادامه داشت، اما در زمان خلافت حضرت علی(ع) متوقف شد. شکست امپراتوری ایران از تازه مسلمانان عربستان از نظر نظامی بعید به نظر می رسید اما بعد از یک سال ایران به دست اعراب فتح شد. برای این شکست علت هایی از جمله موارد زیر گفته شده است. آغاز فتح ایران در زمان ابوبکر صورت گرفت. ابوبکر خالد بن ولید را برای سرکوب مرتدین فرستاد، نیروهای مرتدین پس از شکست به عراق عقب نشینی کردند و حمایت ساسانیان از آنان خود به خود مسلمانان و ساسانیان را در مقابل هم قرار داد.
جملاتی از کاربرد کلمه فتح ایران
در زمان فتح ایران توسط مغولان، بیشتر ایرانیان مسلمان اهل سنت بودند. اقلیت‌های کوچک زرتشتی هم وجود داشتند اما نقشی درجه دوم در زندگی دینی کشور ایفا می‌کردند. مسیحیان و یهودیان هم در ایران حاضر بودند اما جمعیت‌اشان از مسیحیان و یهودیان سرزمین‌های مسلمان عرب‌زبان کمتر بود.
زرتشتیان از ایران بزرگ در قرن هشتم یا دهم به مرزهای غربی هند (گجرات و ایالت سند) مهاجرت کردند، تا از آزار زرتشتیان توسط مهاجمان مسلمان که در حال فتح ایران بودند، دوری کنند. نوادگان این پناهندگان زرتشتی به پارسیان هند معروف شدند.
سپهبدی، که به شمشیر، فتح ایران کرد؛ شهنشهی، که به تدبیر نظم ایوان داد
یهودیان در دوران هخامنشیان پس از فتح بابل توسط کوروش وارد ایران شدند. آنها توانستند در دوره هخامنشی نفوذ زیادی در دربار انجام دهند. شایعاتی در مورد نفرت یهودیان از ایرانیان در این زمان و اقدامات آنها وجود دارد که کاملاً بی‌پایه و اساس است. پس از فتح ایران توسط اسکندر مقدونی عدهٔ زیادی از آنان به کنعان (اسرائیل کنونی) بازگشتند. آنان پس از اسلام نیز در ایران ماندگار شدند. به دلیل فشارهایی که توسط مسلمانان به ایشان وارد شد، مجبور شدند که دین خود را مخفی کنند و به ظاهر مسلمان شوند. از جمله این که در واقعه الله داد عده زیادی از ایشان به ظاهر شیعه شدند. پس از تشکیل اسرائیل عده زیادی از این یهودیان به ظاهر مسلمان به اسرائیل مهاجرت کردند. به این گروه یهودیان آنوسی گفته می‌شود.
در سال ۶۵۸ پس از میلاد، در اوج حمله اعراب به ایران، شیراک - همراه با بقیه سرزمین‌های ارمنی - در جریان فتح ایران توسط مسلمانان فتح شد، زیرا شیراک نیز بخشی از ارمنستان تحت فرمانروایی پارسیان بود.
آتشکده تا فتح ایران توسط مسلمانان، دایر بوده و پس از ان اطلاعات درست و مستندی دربارهٔ نحوه تخریب یا متروک شدن آن وجود ندارد.
پس از استقرار دین اسلام در سرزمین ایران که در نتیجه پیروزی اعراب مسلمان بر ساسانیان و فتح ایران توسط آنها روی داد، تحولات بسیاری در عرصه‌های اجتماعی، مذهبی و سیاسی ایران به وجود آمد.