طرقبه

معنی کلمه طرقبه در لغت نامه دهخدا

طرقبه. [ طُ ق َ ب َ ] ( اِخ ) نام یکی از بخشهای شهرستان مشهد، محدود است از طرف خاوربه بخش حومه ، از باختر به کوه بینالود، از شمال به کوه تخت رستم ، از جنوب به دهستان پیوه ژن. بطور کلی این بخش در دامنه کوه بینالود و داخل رودخانه های پرآب که از کوه سرچشمه گرفته واقع است. بینالود بواسطه ٔازدیاد چشمه سار رودخانه و غرس اشجار، اغلب آبادیها بهم اتصال پیدا کرده که در بعضی نقاط طول آنها از 20هزار گز تجاوز میکند. مناظر طبیعی عبارتند از چشمه سبز، بندطرق ، گلستان ، زشک ، محله زشک ، وکیل آباد، شاندیز، گلمکان ، دولت آباد، ابرده بالا و پائین که اغلب آنها بهم متصل هستند و مورد توجه شهرنشینان و خارجیان میباشند و تابستان تفرجگاه ایشان است. بواسطه وفور آب و لطافت هوا دارای انواع میوه جات شاداب و قابل توجه میباشد لیکن بواسطه کوهستانی بودن محصول زمینی آنها کم ، حاصل غله بقدری است که اغلب سالها تکافوی خوراک سالیانه آنها را نمینماید. از همین مختصر زمین مزروعی نیز بیشتر استفاده تریاک کاری میشود. اهالی مشهد برای ییلاق و شرکتهای کمپوت سازی و خشکبار برای تجارت در تابستان به این منطقه می آیند. شغل ساکنین بخش باغداری ، کسب و زراعت است و از صنایع دستی هم بی بهره نیستند. در بیشتر قراء قالی و قالیچه بافی متداول است. این منطقه علاوه بر مناظر طبیعی و منابع زراعتی از منابع زیرزمینی هم بی بهره نبوده معادن زیادی دارد که مورد توجه است مانند سرب ِ جاغرق ، زغال سنگ ِ نقندر،مرمر الوان در شاندیز، زغال سنگ حوض. اردمه معادن زیادی نیز دارد که تاکنون استخراج نشده است. در بیشتر آبادیهای بخش راه شوسه و فرعی احداث و عبور و مرور بسهولت انجام میگیرد. این بخش از چهار دهستان بنام گلمکان ، شاندیز، اردمه و دهستان مرکزی که شامل 98 آبادی بزرگ و کوچک است تشکیل شده و مجموع نفوس آن در حدود 29039 نفر است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9 ).
طرقبه. [ طُ ق َ ب َ ] ( اِخ ) دهستان مرکزی بخش طرقبه شهرستان مشهد که در قسمت شمال باختری مشهد واقع و نفوس آن در حدود 9709 نفر و متشکل از 14 آبادی بزرگ و کوچک و قراء مهم آن جاغرق با 1628 تن سکنه و عنبران با 698 نفر جمعیت است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9 ).
طرقبه. [ طُ ق َ ب َ ] ( اِخ ) قصبه مرکز بخش طرقبه شهرستان مشهد در 20هزارگزی شمال باختری مشهد. کوهستانی و معتدل با 2938 نفر سکنه. آب آن از رودخانه و محصول آنجا انواع میوه جات ، خشکبار، تریاک ، بنشن ، ابریشم و غلات است. شغل اهالی باغداری و قالیچه بافی و کسب تجارت و راه آن اتومبیل رو است. بواسطه مرکزیت و موقعیت طبیعی که دارد از سایر دهات اطراف خود پرجمعیت تر و وسایل ایاب و ذهاب و زندگی بهتر است. تابستان بیشتر اهالی مشهد در این قصبه زندگی مینمایند. دارای یک خیابان جدیدالاحداث در دست اقدام و چندین شاهراه عمومی و سه میدان که در اطراف آنها دکاکین متعدد اغذیه فروشی است میباشد. ادارات دولتی بخشداری ، شهرداری ، نمایندگی دارائی ، آمار، دفتر ازدواج و طلاق و دبستان و پاسگاه ژاندارمری دارد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9 ).

معنی کلمه طرقبه در فرهنگ فارسی

۱- بخشی است از شهرستان مشهد محدود از مشرق به بخش حومه از مغرب بکوه بینالود که از شمال بکوه تخت رستم از جنوب به دهستان پیوه ژن دارای مناظر طبیعی زیبا که مورد توجه شهر نشینان و خارجیان و تابستان تفرجگاه است . بواسطه وفور آب و لطافت هوا دارای انواع میوه های شاداب و قابل توجه است . ولی بواسطه کوهستانی بودن محصول زمین کم و غله اندک بدست آید. شغل اهالی باغداریزراعت کسب قالی و قالیچه بافی است . معادن سرب زغال سنگ و مرمر دارد.این بخش از ۴ دهستان و ۹۸ آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده و حدود ۲۹٠۳۹ تن سکنه دارد. ۲ - دهستان مرکزی بخش طرقبه که در قسمت شمال غربی مشهد واقع است و ۹۷٠۹ تن سکنه و ۱۴ آبادی بزرگ و کوچک دارد. قصبه مرکز بخش مذکور واقع در ۲٠ کیلومتری شمال غربی مشهد : کوهستانی و معتدل : ۱٠۱٠۱ تن سکنه : محصول غلات میوه ابریشم : شغل باغداری قالیچه بافی کسب و تجارت . تابستان عده ای از اهالی مشهد درین قصبه زندگی میکنند.
دهستان مرکز بخش طرقبه شهرستان مشهد ۲٠ هزار گزی شمال باختری مشهد کوهستانی - معتدل .

معنی کلمه طرقبه در دانشنامه عمومی

شهر طُرقَبه مرکز شهرستان طرقبه شاندیز است.
طرقبه دارای مراکز متعدد گردشگری است و از مراکز مهم گردشگری استان خراسان رضوی به شمار می رود. این منطقه کوهستانی زیبا دارای باغ ها و پارک های زیادی است و به داشتن تپه های زیبا و شب های خنک در تابستان مشهور می باشد و نیز محصولات باغی فراوان از جمله سیب و گیلاس مرغوب دارد.
این شهر زادگاه رئیس مجلس شورای اسلامی محمد باقر قالیباف است.
این شهر به ریه های تنفسی مشهد هم معروف است. بند گلستان و سد چالیدره از مراکز مهم دیدنی این شهر محسوب می شود.
طرقبه از جمله آبادی های بزرگ در میان دره های سرسبز رشته کوه بینالود واقع گردیده است که دارای سابقه ای تاریخی طولانی بوده و به عنوان یکی از مناطق ولایت توس ، با نام ترغبذ در قرون اسلامی شناخته می شده است.
ابن حوقل در توصیف ولایت توس، طرقبه را تروغوز نقل کرده و می نویسد:
«اگر طوس در مجموع نیشابور باشد شهرهای آن عبارتست از رادکان، طبران، نوقان، تروغوز است».
مقدسی صاحب احسن التقاسیم در نیمه دوم قرن چهارم هجری ولایت طوس را چنین توصیف نموده است:
«طوس خزانه ایرانشهر است که قصبه اش طابران، نوقان، رادکان، جنابذ، استورقان و تروغبذ است».
ریشه نام طرقبه، از «ترغبذ» می باشد که از دو بخش «تُرُق» و «بَذ» تشکیل شده و به معنی آبادی بزرگ است. پسوند «بذ» در پارسی باستان برای غیر انسان به معنی بزرگ بوده است. این نام با گذشت زمان دگرگونی آوایی پیدا کرده و به طرقبه تبدیل شده است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۲۰٬۹۹۸ نفر ( در ۶٬۶۱۲ خانوار ) بوده است.
یکی از غذاهای محلی طرقبه دیزی و آبگوشت است. یکی دیگر از غذاهای پرمصرف در میان بازدیدکنندگان شیشلیک است، که اساساً بره بریانی و گوشت و استخوان گاو به شکل حرف T همراه با برنج می باشد. یکی دیگر از غذاهای محلی طرقبه فسنجان است چون مردم این منطقه در باغ هایشان گردو دارند ( این غذاهم با گردوی سابیده درست می شود ) لذا مورد استفاده زیادی دارد. از دیگر غذاهای طرقبه می تواند قورمه را نام برد.
طرقبه به دلیل آب و هوای مطبوع و امکانات و خدمات شهری از قبیل پارک عمومی زیبا و رودخانه کنار آن، درمانگاه و مسجد و رستوران های متعدد درمحیط طبیعی و فروشگاه های بزرگ صنایع دستی ( بازار بین المللی بعثت ) برای خرید سوغات هایی نظیر فرش، سبدهای حصیری و تابلوهای حکاکی شده و هتل طرقبه از جمله مکان های گردشگری مشهد به شمار می رود.

جملاتی از کاربرد کلمه طرقبه

قالیباف در سال ۱۳۶۱ در سن ۲۱ سالگی ازدواج کرد. همسر او زهرا مشیر، زنی از محلهٔ طرقبه است که همسایه قالیباف بود. دوران دبیرستان را به پایان نرسانده بود که روح‌الله خمینی، صیغه عقدشان را جاری کرد. او در سازوبرگ همسرش سمت مدیریت اداره امور بانوان شهرداری تهران و مشاور شهردار را داشته است. البته بنا به ادعای قالیباف، وی در این پست‌ها، حقوقی دریافت نکرده است. افزون بر آن، او شعر می‌گوید، نقاشی می‌کند و جامعه‌شناسی می‌خواند. وی پس از نامزد شدن شوهرش در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲) از مدیریت کل امور بانوان شهرداری تهران استعفا کرد تا در صورت انتخاب همسرش حضوری فعال در دولت وی داشته باشد.

همچنین برخی از مشایخ در دوره ایلخانیان و تیموریان، روستاهای پیرامون طرقبه را به عنوان زاویه انتخاب می‌کردند و در آن سکنی می‌گزیدند. شیخ حافظ بهاءالدین عمر ابردهی، از جمله این مشایخ است، که مقبره وی نیز در این روستاست.

علی باغبان‌باشی (زادهٔ ۱۵ شهریور ۱۳۰۳ در طرقبه – درگذشته ۴ آبان ۱۴۰۰) دوندهٔ دوهای استقامت و دوی ماراتن اهل ایران بود.

این روستا در ۲۵ کیلومتری شمال غربی شهر طرقبه و در ۴۳ کیلومتری مشهد قرار گرفته است.

شمال روستای میانتو یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر طرقبه استان خراسان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، مس است.سنگ میزبان این اندیس آندزیت است و دیرینگی آن به دوران ائوسن می‌رسد. در این اندیس، پاراژنز‌های کوارتز یافت می‌شوند.

نودره یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر طرقبه استان خراسان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، مس است.

محمدباقر قالیباف در ۱ شهریور ۱۳۴۰ در شهر طرقبه از پدری کُرد کرمانج و مادری فارس زاده شد. پدرش حسین قالیباف است و برادرش حسن قالیباف طرقبه‌ای در عملیات کربلای ۴ در جریان جنگ ایران و عراق کشته شد.