معنی کلمه طلوع فجر در دانشنامه اسلامی
معنای اصلی واژه فجر، شکافته شدن همراه با آشکار شدن چیزی است و از نمونه های آن شکافته شدن تاریکی و طلوع روشنایی و نیز شکافته شدن کوه و جوشیدن آب است. دو نوع فجر داریم: فجر صادق و فجر کاذب.
← فجر کاذب
شبهای مهتابی یا لیالی مقمره شبهایی هستند که قرص ماه تقریبا کامل و نور آن به هنگام طلوع فجر بر نور طلوع غلبه دارد (تقریباً بین ۱۲ تا ۱۹ هر ماه) . به دلیل روشنایی افق، نور گسترده فجر با تأخیر و پس از حدود ۲۰ دقیقه که دیگر نور ماه، مانع نور سپیده فجر نیست حضور خویش را اعلام می کند.به فتوا ی امام خمینی و سید احمد خوانساری در این شب ها برای نماز صبح باید صبر کرد تا گسترش نور فجر در افق قابل مشاهده باشد. بیشتر مراجع تقلید چنین فتوا یی ندارند.
خیط الابیض
قرآن در آیه ۱۸۷ بقره هنگام بیان احکام روزه، زمان دست کشیدن از خوردن و آشامیدن در صبح را با عبارت آشکار شدن خیط الابیض بیان می کند (وَ کلُوا وَاشْرَ بُوا حَتَّیٰ یتَبَینَ لَکمُ الْخَیطُ الْأَبْیضُ مِنَ الْخَیطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ : و بخورید و بیاشامید تا رشته سپید بامداد از رشته سیاه بر شما نمودار شود) و منظور از آن مطابق روایت علی بن مهزیار از امام جواد(ع) همان طلوع فجر صادق است.
بین الطلوعین
...
[ویکی شیعه] طلوع فجر، صبح صادق یا فجر صادق، دقایقی پس از پایان شب است که نوری سفید در افق پراکنده می شود. طلوع فجر، ابتدای وقت نماز صبح و بافضیلت ترین وقت ادای آن است. در هنگام بامداد، دو هاله نور در آسمان مشرق دیده می شود که یکی فجر کاذب و دیگری فجر صادق نامیده می شود. فجر کاذب نوری است که به درازا در آسمان پدید می آید و به جای پهن شدن بر روی افق، به صورت عمودی به سمت بالا انعکاس می یابد. فجر صادق که دقایقی بعد از آن روی می دهد، در آسمان پهن می شود.
در قرآن از فجر صادق با تعبیر خیط الابیض یاد شده که به واسطه آن خوردن و نوشیدن در روزه، حرام شده و آغاز وجوب نماز صبح است. به فاصله زمانی بین طلوع فجر صادق و طلوع خورشید، بین الطلوعین گفته می شود.
معنای اصلی واژه فجر، شکافته شدن همراه با آشکار شدن چیزی است و از نمونه های آن شکافته شدن تاریکی و طلوع روشنایی و نیز شکافته شدن کوه و جوشیدن آب است. این واژه به معنای سپیده دم و سپیدی صبح به کار می رود. دو نوع فجر داریم: فجر صادق و فجر کاذب.