غزنین

واژه نوباغ و آوانده بر گرفته از نام محلات معروف شهر غزنین در خراسان قدیم بوده است. اما سلطان محمود بعد از فتح شهرهای غربی خراسان و گرگان و سیستان عده‌ای از لشکریان خود را که عمدتا از ترکمن‌های غزنین بودن جهت رتق وفتق امور شهرها و جلوگیری از شورشها باقی گذاشت و خود به غزنین مراجعت کرد.

عباس از ضعف و هرج‌ومرجی که بعد از شکست سلطان مسعود از سلجوقیان در نبرد دندانقان در سال ۴۳۱ق عارض دربار غزنین شد، برای قطع رابطهٔ غور از غزنین کوشید و با زندانی کردن عمویش امور غور را بر عهده گرفت.

نهاده مردم غزنین دو چشم و گوش براه‌ ز بهر دیدنِ آن چهره چو گل ببهار

بزرگان این طایفه معتقدند، زمانی که جلال‌الدین خوارزمشاه برای سرکوبی لشکریان چنگیز و تدارک سپاه به غزنین حرکت کرد، در منطقه‌ای به همین نام با او همراه شدند.

بیشه از سبزه وز جوی و درخت چون زمین دگر از غزنین است

رهین منت تو میر غزنین غریق نعمت تو خان توران

وی جانشین برادرش سیف‌الدین محمد شد و برای انتقام از قتل وی به غزنین لشکرکشی نمود اما در میانهٔ راه بر اثر بیماری درگذشت.

در هند چنویی نه و در حضرت غزنین در دانش و در کوشش و گفتار و به کردار

ابتدا همراهان تیمور مرگ او را پنهان کردند. آن‌ها طرح حمله به چین را بی آن‌ که لغو نمایند، متوقف کردند و چون نوه تیمور یعنی پیرمحمد فرزند میرزا جهانگیر که باید بنا به وصیتش جانشین او می‌شد، در آن هنگام دور از پایتخت و در حدود غزنین بود، موقتاً شخص دیگری را به‌نیابت از او جانشین تیمور کردند. این شخص نوه دیگر تیمور، خلیل سلطان پسر میرانشاه (یا به روایتی پسر خود تیمور) بود که در آن هنگام، با لشکر تیمور همراه و حاضر بود. این اقدام هم نتوانست تمرکز را در خاندان تیمور حفظ کند و به‌زودی با مخالفت بازماندگان مواجه شد. به تدریج این اختلافات طولانی شد و دامنه پیدا کرد. چنان‌که در اندک مدتی، توطئه‌ها و تحریکات، میراث عظیم تیمور را به حکومت‌های مستقل و متخاصم تبدیل کرد.

حرص آن معنی که تا در حضرت غزنین و بلخ ابتدا جامهٔ تو پوشد کابتدا مدح تو خواند

شهی‌که بر در غزنین به یک زمان بگرفت همه ولایت شاهان زاولستانی

ز غزنین درآمد به هندوستان ره از موکبش گشت چون بوستان

و از خطاهای بزرگ که رفته بود پیش از آن که امیر مسعود از نشابور بهرات آمدی، دانستند که سلطان چون می‌شنود و از غزنین اخبار میرسید که «لشکرها فراز میآید و جنگ را میسازند» و بزیادت مردم حاجتمند گشت و خاطر عالی‌ خویش را هر جایی می‌برد، رسولی نامزد کرد تا نزدیک علی تگین رود، مردی سخت جلد که وی را بو القاسم رحّال‌ گفتندی و نامه نبشتند که «ما روی ببرادر داریم، اگر امیر درین جنگ با ما مساعدت کند، چنانکه خود بنفس خویش حاضر آید و یا پسری فرستد با فوجی لشکر قوی ساخته، چون کارها بمراد گردد، ولایتی سخت با نام‌ که برین جانب‌ است آن بنام فرزندی از آن او کرده آید.» و ناصحان وی باز [نه‌] نموده بودند که غور و غایت این حدیث بزرگ است و علی تگین بدین یک ناحیت بازنایستد، و ویرا آرزوهای دیگر خیزد، چنانکه ناداده آمد یک ناحیت که خواست‌ .

خالدا گر نیستی دیوانه صحرا نورد تو کجا و کابل و غزنین و خاک قندهار

بر دشت ساوه و در غزنین به‌روز جنگ ملک عراق وکشور هندوستان گرفت