عدا
معنی کلمه عدا در فرهنگ فارسی
معنی کلمه عدا در دانشنامه اسلامی
معنی نَعُدُّ: می شماریم(کلمه عد در عبارت "فلا تعجل علیهم انما نعد لهم عدا "به معنای شمردن است ، و چون شمردن هر چیزی آن را به آخر میرساند و نابود میکند ومعنی آن میشود :بنابراین بر [شکست و هلاکت] آنان شتاب مکن، ما [همه اعمال و رفتار حتی لحظات عمرشان را] به دقت شماره...
ریشه کلمه:
عدد (۵۷ بار)
عدّ به معنی شمردن و عدد اسم مصدر است به معنی شمرده. در قاموس گوید: «العدّ: الاحصاء والاسم العدد والعدید». . یعنی آنها را تا آخر حساب کرده و به طرز مخصوصی شمرده است در «حصا» گفتهایم که احصاء تمام کردن شمارش است مثل: . . یعنی با طرز دقیقی عمرشان و مهلتشان را میشماریم تا به آخر رسد. تعدید: ذخیره کردن . «عدّد المال: جعله عدّة للدهر» اعداد: آماده کردن که نوعی شمردن است . برای مقابله با دشمنان آنچه بتوانید نیرو آماده کنید. عُدَّة:(بضّم اول) ذخیره شده و آماده شده «اَلعُدَّةُ ما اَعدَدتَهُ لِحَوادِثِ الدَّهرِ مِنَ المالِ وَ السِّلاحِ» . اگر خروج به جنگ اراده میکردند حتماً برای آن وسیله آماده شده فراهم میکردند. عِدَّة: (بکسر اول) شیء معدود است: «اَلعِدَّةُ هِیَ الشَّیءُ المَعدُود» . هر که از شما مریض باشد برای اوست معدودی از روزهای دیگر. گاهی به معنی عدد است مثل . عدّه زن مطلقه مدت معدود است که باید در آن از ازدواج خودداری کند.. * . عدد ظاهراً بمعنی معدود است و شاید تقدیر آن «ذات عدد» باشد. * . گفتهاند: مراد از عادّین ملائکه حسابگر اعمال یا حسابگر اعمار یا هر که قدرت حساب دارد، است. * . آیه در بیان اعمال حجّ است مراد از ایّام معدودات ایّام تشریق است یعنی روز 11 و12 و 13 ذوالحجة، و مراد از ذکر خدا تکبیرات مخصوصی است که بعد از پانزده نماز خوانده میشود برای کسانیکه در «منی» هستند و بعد از ده نماز برای دیگران در تفسیر عیاشی چند روایت نقل شده که ایّام معدودات ایام تشریق و ذکر عبارت است از تکبیر بعد از نماز. تکبیر آن روزها به نقل مجمع بدین قرار است «اَللَّه اَکبَرُ. اَللَّه اَکبَرُ. لا الهَ اَلا اللَّهُ وَ اَللَّه اَکبَرُ. وَللَّهِ الحَمدُ. اَللَّه اَکبَرُ عَلی ماهَدانا. وَالحَمدُللَّهِ عَلی ما اَولانا وَ اَللَّه اَکبَرُ علی ما رَزَقَنا مِن بَهیمَةِ الاَنعامِ». * . این ادّعای یهود است راجع به عذاب آخرت و مرادشان کم بودن مدت آن است به قولی مراد از ایام معدودات چهل روز است به قدر مدّت عبادت گوساله و بقولی مدت آن هفت روز بود و همان هفت روز مراد است و از جبائی نقل شده که: غرض قطع شدن عذاب است یعنی پیوسته در عذاب نخواهیم بود. قول جبائی و هفت روز از قول اول اقوای است که بنیاسرائیل همه چهل روز مدّت میعاد موسی را عبادت گوساله نکردند بلکه بعد از گذشتن یک ماه آن زمزمه پیدا شد والله العالم.
جملاتی از کاربرد کلمه عدا
ریگ سهمش فرو خورد قلزم اگر از قلزمش عدا باشد
شاید کنند حمد تو را ما عدا ادا باید کنند مدح تو کروبیان بیان