طیرا
معنی کلمه طیرا در فرهنگ فارسی
معنی کلمه طیرا در دانشنامه اسلامی
طیر (۲۸ بار)
جمع طائر به معنی پرنده است و به قول قطرب و ابوعبیده: طیر به واحد نیز اطلاق میشود. و به نظر طبرسی: آن اسم جمع است و نیز مصدر آید «طار یطیر طیراً و طیراناً». ، . طیر در هر دو آیه جمع طائر است ولی در آیه . ظاهراً برای مفرد است. تطیّر: از باب تفعّل به معنی فال بد زدن است . تاء را در طاء ادغام کرده و به اولش همزه میآورند مثل . طیره به معنی فال بد است. راغب گوید: اصل تطیّر در فال زدن با پرندگان است سپس در هر فال بد به کار میرود. ابن اثیر در نهایه گفته: اصل آن درباره پرندگان و آهوان و غیر آنها است که از طرف راست یا چپ شخص میآمدند و این آنها را از مقاصدشان باز میداشت. در اقرب الموارد گفته: سانح آن است که از طرف راست که از جانب چپ آید عرب با سانح فال نیک و با بارح فال بد میزد. قول مجمع در معنی سانح و بارح ذیل آیه . بر خلاف اقرب است. در المیزان از کشاف نقل شده: اعراب با پرندگان فال میزدند و آن را زجر مینامیدند در مسافرت اگر پرنده از نزدشان میگذشت آن را به پرواز وا میداشتند اگر از چپشان براستشان میگذشت فال نیک میزد و اگر بالکس میپرید به فال بد میگرفتند لذا فال بد را تطیّرخواندند. طائر: پرنده. مثل . درباره آیه در «امم» صحبت شده است. طائر معنای دیگری نیز دارد که در آیات زیر روشن خواهد شد. * . مفسران طائر را در آیه به معنی عمل گرفتهاند. خود آیه نیز میفهماند مراد از طائر هر عمل خوب و بد انسان است که از وی قابل انفکاک نیست و به حکم و جعل خداوند خیر و شرّ به خود عامل مربوط است. ولی باید دید چرا به عمل طائر اطلاق شده آیا قرآن در این اطلاق تابع رسم باطل جاهلیت شده است؟!! به نظر من قرآن در این استعمال نظری به اصطلاح جاهلیت ندارد و چون عمل پرنده به خصوصی است که به صورت نیرو از انسان میپرد و کنار میشود لذا آن را طائر فرموده است. راغب در این باره حق سخن را ادا کرده آنگاه که در ذیل آیه گوید: «ایّ عَمَلُهُ الَّذی طارَعَنْهُ مِنْ خَیْرٍاَوْ شِرٍّ» از اینجا معنی طائر در آیات زیر نیز روشن میشودک * . . . ممکن است طائر در آیه اول فال بد باشد که در جواب «تَطَّیَرْنابِکُمْ» آمده است ولی به نظر نگارنده مراد آن است که پیامبران گفتند: وجود ما برای شما اسباب بدبختی نیست بلکه عمل شماست که بدبختتان خواهد کرد با خود شماست و از شما منفّک نیست. آیه دوم و سوم نیز در جواب آنان است که پیامبران میگفتند: ما شما را به فال بد گرفتیم سبب ناراحتی شما نیستم بلکه اعمال بدتان که پیش خدا نحفوظ است سبب بدبختی شما شده و خواهد شد و با تبلیغ ما امتحان میشوید. * . مستطیر به معنی منتشر است یعنی روزی که شرّش به همه جا گسترش یافته و رسیده است آن را آشکار نیز گفتهاند «فجر مستطیر» یعنی صبح آشکار. آن در هر حال از طیران است که مفید وسعت میباشد.
جملاتی از کاربرد کلمه طیرا
گر تو پیلی خصم تو از تو رمید نک جزا طیرا ابابیلت رسید
وَ أَرْسَلَ عَلَیْهِمْ طَیْراً أَبابِیلَ ای کثیرة متفرّقة یتبع بعضها بعضا. قلل ابو عبیدة: أَبابِیلَ جماعات فی تفرقة یقال جاءت الخیل ابابیل من هاهنا و هاهنا. قیل: لا واحد لها من لفظها، و قیل: واحدها ابّالة. و قیل: ابوّل مثل عجّول و عجاجیل. قال سعید بن جبیر: کانت طیرا خضرا لها منا قیر صفر. و قال قتادة: طیر سود جاءت من قبل البحر فوجا فوجا. و قال عکرمة: لها رؤس کرءوس السّباع و انیاب کانیاب السّباع.