شیمی درمانی

شیمی درمانی

معنی کلمه شیمی درمانی در فرهنگستان زبان و ادب

{chemotherapy} [علوم دارویی] درمان بیماری با مواد شیمیایی

معنی کلمه شیمی درمانی در دانشنامه عمومی

شیمی دَرمانی ( به انگلیسی: Chemotherapy ) یکی از روش های درمان سرطان است که با استفاده از یک یا چند داروی شیمی درمانی انجام می شود. شیمی درمانی معمولاً با هدف درمان سرطان با استفاده از ترکیبی از داروها یا با هدف افزایش عمر بیمار، ممانعت از گسترش سرطان و رفع بعضی از علائم سرطان به عنوان یک درمان تسکینی انجام می شود. داروهای شیمی درمانی معمولاً به صورت غیر اختصاصی تزریق شده و در تمام بدن پخش می شوند. این داروها تأثیر سایتوتوکسیک دارند و وارد سلول ها شده و با مهار میتوز و تقسیم سلولی یا با ایجاد اختلال در ساختار و عملکرد دی ان ای و جلوگیری از ترمیم و بازسازی دی ان ای مانع از تکثیر سلول های سرطانی و رشد و گسترش آن ها می شوند.
شیمی درمانی ممکن است همراه با سایر روش های درمان سرطان مانند پرتودرمانی، جراحی و گرماافزایی انجام گیرد. این نوع درمان همچنین ممکن است اثرات جانبی منفی بر سلول ها و بافت های سالم بدن مانند مغز استخوان، دستگاه گوارش و فولیکول مو داشته باشد و منجر به ریزش موها، نارسایی مغز استخوان، سرکوب سیستم ایمنی، مشکلات پوستی، مشکل در ناخن ها و التهاب مخاط شود.
کاربرد داروهای شیمیایی به هند باستان برمی گردد. هندی ها سیستمی از داروهای شیمیایی که آیورودا نامیده می شد را طراحی کردند، که در آن بعضی از فلزات همراه با برخی از گیاهان برای معالجه طیف وسیعی از بیماری ها به کار برده می شد. بعد از آن ها و در زمانی نزدیکتر به زمان ما در قرن دهم میلادی می توان به پزشک ایرانی، محمدبن زکریای رازی اشاره کرد که استفاده از مواد شیمیایی از قبیل مس و زاج و جیوه و نمک آرسنیک و نمک آمونیم و طلا و گچ و خاک رس و صدف و قیر و الکل را به منظور معالجه بیماری ها متداول ساخت. ساخت اولین داروی شیمی درمانی سرطان به اوایل قرن بیستم برمی گردد؛ ولی در اصل این دارو به این منظور ساخته نشد و قصد استفاده از آن به عنوان دارو نبود. این ماده گاز خردل بود که در جنگ جهانی اول به عنوان سلاح جنگی به کار برده شد و در فاصله جنگ جهانی اول و دوم و در جنگ جهانی دوم نیز بر روی آن مطالعاتی صورت گرفت. در طول جنگ جهانی دوم مشاهده شد که تعدادی از افراد که به صورت اتفاقی این گاز را تنفس کرده اند، سال ۱۹۴۰ به تعدادی از افراد که به نوع پیشرفته لیمفوما ( سرطانی که به گلبول های سفید خون مرتبط است ) مبتلا بودند دارو به سیاهرگ آن ها تزریق شد. بهبود آن ها موقتی ولی قابل ملاحظه بود. این تجربه به تحقیقات گسترده دربارهٔ مواد مشابهی که بتوانند بر روی سلول های سرطانی چنین اثری بگذارند انجامید. صنایع چند میلیارد دلاری داروسازی ساخته شد و انقلابی هدفمند در زمینه داروسازی به وقوع پیوست؛ ولی محدودیت هایی در زمینه داروهای شیمیایی وجود داشت که هنوز نیز وجود دارد. اولین نوع مدرن ماده شیمی درمانی ارسفنامین بود که به پاول ارلیخ برمی گردد. همچنین ترکیبات آرسنیکی بود که در سال ۱۹۰۹ کشف شد و برای معالجه سیفلیس به کار برده شد. بعد از آن سولفانامیدها توسط دومگ و پنیسیلین توسط الکساندر فلمینگ کشف شد.

معنی کلمه شیمی درمانی در دانشنامه آزاد فارسی

شیمی درمانی (chemotherapy)
هرگونه درمان طبی با مواد شیمیایی. معمولاً برای درمان سرطان و با استفاده از داروهای یاخته کش و سایر داروها به کار می رود. این واژه را پل ارلیش، باکتری شناس آلمانی، وضع کرد و آن را برای درمان عفونت ها، با استفاده از مواد شیمیایی صناعی، به کار برد.

جملاتی از کاربرد کلمه شیمی درمانی

روش دیگر: در بالغین و کودکان بزرگتر از ۱۲ سال : ۸ میلی گرم از راه خوراکی دو بار در روز تجویز می‌شود . دارو باید ۳۰ دقیقه قبل از شروع شیمی درمانی و سپس ۸ ساعت بعد از دوز اول تکرار شود و سپس ۸ میلی گرم هر ۱۲ ساعت تا دو روز بعد از اتمام شیمی درمانی تجویز می‌شود.
تزریق داخل وریدی اغلب برای ارائه داروهای مختلف مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و شیمی درمانی استفاده می‌شود، زیرا ممکن است به‌طور مؤثر از طریق دستگاه گوارش جذب نشوند. پس از از دست دادن حاد خون، منبسط کننده‌های پلاسما به صورت داخل وریدی برای حفظ سطح مایعات داده می‌شود. اینها ممکن است محلولهای نمکی یا محلولهای کلوئیدی مانند دکستران، آلبومین سرم انسانی یا پلاسمای تازه منجمد باشند.
در چهارم نوامبر ۲۰۱۱ اعلام شد که اندی ویلیامز از سرطان مثانه رنج می‌برد. بلافاصله او در هوستون تگزاس بستری شد و مورد معالجه و شیمی درمانی قرار گرفت. سپس به همراه همسرش "دِبی"-برای نزدیک بودن به متخصصان سرطان-به شهر مالیبو در کالیفرنیا رفتند. ویلیامز در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۲ با بهبود بیماری اش دوباره به برانسون بازگشت اما با وجود ابراز خشنودی معالجان از روند رو به بهبود بیماری‌اش در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۲ و در ۸۴ سالگی درگذشت.
درمان عبارت است از برداشتن موضعی و رادیکال ضایعه و در صورت نیاز شیمی درمانی با داروهایی مانند سیس پلاتین، دوکسورابیسین، مسنا، سیکلوفسفامید و داکتینومایسین.
اصولاً داروهای شیمی درمانی پرعارضه اند و عارضه اصلی این دارو اختلالات خونی، سلولیت، تورم پوست، تاول پوستی، زردی، خستگی، ضعف عمومی، تب و درد عضلانی، زخم دهان است.
هوگو چاوز رییس جمهور ونزوئلا جهت سومین دور شیمی درمانی وارد یک بیمارستان نظامی شد. چاوز که از سرطان رنج می برد، پیشتر جهت مداوا به کوبا سفر کرده بود. فاکس نیوز