مافی

معنی کلمه مافی در لغت نامه دهخدا

مافی. ( اِخ ) از ایلهای اطراف قزوین و مرکب از 500 خانوار است. ( از جغرافیای سیاسی کیهان ص 112 ). و رجوع به «مافی و نانکلی » شود.

معنی کلمه مافی در فرهنگ فارسی

رضاقلی خان نظام السلطنه مافی ( و. ۱۲۸۴ - ف. ۱۳۴٠ ه.ق . ) . وی در زمان قتل ناصرالدین شاه والی بروجرد بود سپس حکمران بنادر بعد والی خوزستان و لرستان شد و پس از خلع محمد علی شاه والی فارس شد . در جنگ بین الملل اول که جمعی از آزادیخواهان از تهران مهاجرت کردند و کمیته دفاع ملی را تشکیل داند نظام السلطنه بریاست حکومت موقتی منصوب شد و مدتی در غرب بود و مجاهدان ملی بفرماندهی او با سربازان تزاری جنگ و ستیز میکردند . پس از پایان جنگ جهانی اول مافی باستانبول و از آنجا بسویس رفت . در کابینه اول احمد قوام - السلطنه بتهران آمد و بفرمانروایی ایالت خراسان منصوب شد ولی پس از یکسال و دو سه ماه استعفا داد و بتهران مراجعت کرد تا اینکه ۶ ماه بعد در تهران وفات یافت . او را در امامزاده عبدالله بخاک سپردند .

معنی کلمه مافی در دانشنامه آزاد فارسی

طایفۀ کُرد ایران، از طوایف لک، ساکن قزوین و کرمانشاه. اینان تا دورۀ زندیه در کاوردان و گیلان غرب از نواحی استان کرمانشاه سکونت داشتند و در ۱۱۶۷ق به محمدخان زند پیوستند و از طریق او به خدمت کریم خان درآمدند و در بسیاری از جنگ های او با مخالفان شرکت کردند. مافی ها در سال های بعد به شیراز انتقال یافتند و پس از مرگ کریم خان در ۱۱۹۳ق، به خدمت زکی خان زند پیوستند و نقش ارزنده ای در تثبیت حکومت او ایفا کردند. زکی خان پس از چندی به خوانین مافی بدگمان شد و در جریان سفر جنگی اصفهان، درصدد قتل آنان برآمد، اما خان علی خان مافی به نیت او واقف شد و به همراه چند نفر دیگر از خوانین او را در ایزدخواست به قتل رسانید. مافی ها تا انقراض زندیه، در شمار نیروهای مؤثر دولت صفویه بودند و پس از آن به آقامحمدخان قاجار پیوستند. او نیز بسیاری از مافی ها را به ناحیۀ قزوین انتقال داد. جمعیت مافی های قزوین در آغاز سلطنت ناصرالدین شاه بیش از ۱۰۰۰ خانوار بود. اغلب اینان در بشاریات و فشگلدره و همچنین قزوین سکونت داشتند و ۲۰۰ خانوار آنان نیز در اطراف شرق قزوین به چادرنشینی روزگار می گذرانیدند. امروزه همۀ مافی ها یکجانشین هستند و محمدنظرخان مافی، در جنگ های حسنعلی میرزا شجاع السلطنه با خوانین شورشی خراسان در ۱۲۳۲ق، شرکت داشت. قنبرعلی خان مافی، در لشکرکشی محمدشاه به هرات در ۱۲۵۳ق از فرماندهان قوای دولت ایران بود. حسینقلی خان نظام السلطنه فرزند شریف خان مافی، از رجال بزرگ دورۀ ناصری و مظفری و یکی از نخست وزیران صدر مشروطیت تا پیش از کودتای محمدعلی شاه و ازجملۀ ملاکان بزرگ ایران بود. رضاقلی خان نظام السلطنۀ مافی، از رجال سرشناس دورۀ مظفری، در ۱۳۳۴ق از طرف آزادی خواهان ایرانی به ریاست دولت موقت ملی ایران برگزیده شد. محمدعلی نظام مافی (نظام السلطنۀ سوم) از نمایندگان انتصابی مجلس سنا بود.

جملاتی از کاربرد کلمه مافی

اصول بهداشت تغذیه کتابی از محمدحسن مافی است که در سال ۱۳۳۳ منتشر و برندهٔ جایزه کتاب سال سلطنتی شد.
اما مافی‌های ساکن تهران که جمعیت قابل ملاحظه ای دارند در معیت نظام السلطنه مافی و با ایشان به تهران کوچ نمودند و در مناطق شمال و شمال غرب و خوش آب و هوای شهر تهران سکونت کردند. نظام السلطنه یکی از وزرای خوشنام و خیر در دوران قاجاریه هستند که بناهای با ارزشی از قبیل مدرسه مسجد (واقع در منطقه ۵ کنونی) و کارهای شایسته و باارزش دیگری از خود در تهران بیادگار گذاشته‌اند این فرد لایق و باسواد یکی از نامدارترین و ثروتمندترین افراد در دوران خودش است که نامی نکو و شایسته از خود به جای گذاشته‌است.
جز نمود هست مطلق نیست نفس کاینات کل مافی الکون موج و هوکالبحرالعمیق
چه غیر و کجا غیر و کو نقش غیر؟ «سوی الله والله مافی الوجود»
که در عالم نمی بینم بجز یار و مافی الدار غیرالله دیار
در وزن ۷۷ کیلوگرم امین کاویانی‌نژاد پس از استراحت در دور اول، در دور دوم با نتیجه ۴ بر صفر مغلوب سانان سلیمان اف دارنده مدال نقره جهان از آذربایجان مغلوب شد و با توجه به حضور این کشتی‌گیر در دیدار فینال، وی نیز به دیدار رده‌بندی رفت. کاویانی‌نژاد در دیدار رده‌بندی با نتیجه یک بر یک از سد لامد مافی از کشور تونس گذشته و به مدال برنز رسید.
قسمتی از ایل مافی نیز در آذربایجان غربی شهرهای ارومیه و سلماس ساکن هستند، و قسمتی دیگری هم نیز در استان کرمانشاه در بخش هایی منطقهٔ دینور و بیلوار و سرپل ذهاب سکونت دارند.این ایل از بزرگترین ایل های ایران در گذشته بوده است.از جمله فعالیت آنها میتوان از فعالیت انها در دربار و اداره کشور یاد کرد.همینطور این ایل در جنگ های متعددی در طول تاریخ شرکت کردند
در دوران حکومت نظالم السطنه مافی بر خوزستان و لرستان مردم لرستان به سبب نارضایتی از حکومت وی دست به شورش می‌زند. ایل بیرانوند در این شورش و شکست نیروهای نظام السطنه نقش کلیدی داشتند. در درگیری که در حسن‌آباد بین مردم خرم‌آباد و نیروهای نظام السطنه مافی روی می‌دهد. اردوی وی توسط شیخ علی خان بیرانوند شکست می‌خورد و همین اوضاع سبب خلع نظام السطان از حکومت لرستان و خوزستان می‌شود.
علی‌رغم اعلام بی‌طرفی دولت ایران نیروهای متخاصم از جنوب و شمال وارد ایران شدند. ارتش روسیهٔ تزاری تا دروازه‌های تهران پیشروی کرد اما از منقرض کردن سلسلهٔ قاجار منصرف شدند. در جنوب مردم محلی در چند نوبت با متجاوزان انگلیسی درگیر شدند که از مهم‌ترین نبردهای جنگ جهانی اول در ایران می‌توان به مقاومت دلیران تنگستان، دشتستان و دشتی در استان بوشهر و ناصر دیوان کازرونی در فارس و نبرد جهاد در خوزستان اشاره کرد. جمعی از رجال از قم به اصفهان و سپس اراک و بالاخره به کرمانشاه رفتند و عاقبت در آن جا (فرونت غرب) قوای گارد ملی ترتیب دادند و دولت موقتی مهاجرین به ریاست رضاقلی نظام‌السلطنهٔ مافی تشکیل گردید. پس از سقوط بغداد اعضای دولت موقتی مهاجرین و جمع بسیاری از ایرانیان به استانبول رفتند.
دست از دنیا و مافی ها به جز می شسته ایم در میان ما و زهادست آبی در میان
جنگ سراب دارا از وقایع مهم عصر قاجار است. این جنگ مابین نظام السطنه مافی و قوای والی پشتکوه و نیروهای عشایر سلسله و سکوند و خوانین علی محمدی بیرانوند و حیدری از یک سو و قوای ایل بیرانوند از سوی دیگر در منطقه سراب دارا هرو رخ داد. تنها نتیجه این جنگ صلح بین دو طرف بود.
دل به یغما ببری چاره ی دردم نکنی تو خطایی بچه ای مال دل مافی نیست
در این میان گروهی از مهاجرین نیز در کرمانشاه حکومت مستقلی تشکیل داده و خود را تحت حمایت متحدین آن روز یعنی آلمان و عثمانی قرار داده بودند. ریاست حکومت کرمانشاه را رضاقلی خان نظام‌السلطنهٔ مافی برادرزادهٔ رئیس‌الوزرای پیشین ایران حسینقلی نظام‌السلطنهٔ مافی به عهده داشت. جمعی از ایرانیان مقیم اروپا هم کمیته‌ای به نام «ایران آزاد» تشکیل داده، از حکومت نظام‌السلطنه پشتیبانی می‌کردند. مرکز این کمیته در برلن بود و سید حسن تقی‌زاده در سمت ریاست این کمیته با دولت آلمان رابطه برقرار کرده بود.
کرمانشاه در جنگ جهانی اول برای مدتی محل تشکیل دولت موقت مهاجرین مشروطه خواه بود. این دولت که با مهاجرت نمایندگان مجلس شورای ملی به کرمانشاه به ریاست نظام السلطنه مافی تشکیل شده بود، مناطق غربی ایران را زیر نفوذ خود داشت و توانست ۹ ماه پایدار بماند. با ورود نیروهای روسیهٔ تزاری در ۲۵ فوریه ۱۹۱۶ اعضای این دولت به قصر شیرین و از آنجا به عثمانی مهاجرت کردند. همچنین با وقوع انقلاب فوریه ۱۹۱۷ در روسیه، نیروهای روسیه تزاری از کرمانشاه خارج شدند و ارتش عثمانی توانست کرمانشاه را اشغال نماید.
قَدْ کانَ یُطْرِبُنی وَجْدی فَغیبَنَی عَنْ رُؤیَةِ الْوَجْدِ مافی الوَجْدِ مَوْجُودٌ
ای دوست از آیت «یَوْمَ تُبْلَی السَّرائرُ» چه فهم کرده‬ای؟ آن روز که اسرار بر صحرا نهند، این روز باشد. آن روز کدامست؟ روز قیامت خوانند؛ قیامت عوام نباشد. قیامت «مَنْ ماتَ فَقَد قامَتْ قیامَتُهُ» باشد. اگر خواهی سوگند او بدین قیامت بدانی بخوان: «لاأُقْسِمُ بِیَومِ القِیامَة». در این قیامت «تُبْلَی السَّرائرُ» جلوه گری کند. «وَحُصّلَ مافی الصُّدُورِ» پرده از روی کار بردارد. تقوی روی نماید «إنَّ أکْرَمَکُم عِنْدَ اللّهِ أتْقاکُم». پس از این سوگند یاد کند که «وَلاأُقْسِمُ بالنَّفْسِ اللَّوامَة». چون همگی تو منور شود، خطاب این باشد که «یا أَیَّتُها النَّفْسُ المطْمَئنَّةُ أرجِعی إِلی رَبِّکَ راضِیَةً مَرْضِیَةً فَاَدْخُلی فی عِبادی و اَدْخُلی جَنَّتی». این جنت رادر عالم، یمن خوانند. کدام یَمَن؟ از مصطفی بشنو آنجا که گفت: «اَلْإِیمانُ یَمانیُّ و الحِکْمَةُ یَمانِیَّةٌ». یمن عبارت از دست راست باشد؛ پس هرکه نه یمنی باشد، آن کس یساری باشد. «أصحابُ الیَمین وَأصحابُ الشِّمال» این دو گروه باشند. گروهی دیگر در عصر مصطفی- علیه السلام- یمنی بودند چون اویس قرنی. مصطفی نشان از این رموز این داد «إِنِّی لَأَجِدُ نَفْسَ الرَحْمنِ مِن قِبَلِ الیَمَن». از چنین مردان، نشان نتوان دادن و کی تواند دادن؛ اما او این قدر نشان داد.
قَدْ کانَ یُطْرِبُنی وَجْدی فَغَیِبْنی عَنْ رُؤیَةِ الْوَجْدِ مافی الْوَجْدِ مُوجودٌ
ایل مافی نام یکی از ایلات کُرد است. امروزه این ایل عمدتاً در استان قزوین و شهرستان آبیک ساکن می‌باشند. شعبه‌ای از ایل مافی نیز در استان‌های فارس و لرستان زندگی می‌کنند.