معنی کلمه لوامع صاحبقرانی در دانشنامه اسلامی
این کتاب به زبان فارسی، در شرح و ترجمه کتاب من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق می باشد. مؤلف در این کتاب از پرداختن به اصطلاحات و مباحث پیچیده علمی خودداری کرده و به شرح فارسی و گاهی توضیحات کوتاه سندی و یا جواب برخی شبهات اکتفاء نموده است.
ارزش و اعتبار کتاب
ارزش و اعتبار این کتاب همچون مؤلف بزرگوار آن از درجه بالایی برخوردار است. این کتاب علاوه بر آنکه فارسی قرن یازدهم هجری را به تصویر می کشد، شامل نظرات علمی مؤلف در شرح روایات اهل بیت علیهم السّلام نیز می باشد.
انگیزه نگارش
مؤلف در مقدمه کتاب می گوید: بعد از نگارش کتاب روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، به زبان عربی در شرح کتاب من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق ره، از کتب اربعه شیعه که یکی از منابع مهم روایی شیعه به شمار می آید. شاه عباس صفوی از ایشان درخواست می نمایند تا فارسی آنرا نیز به رشته تحریر درآورند و ایشان نیز پذیرفته و این کتاب صاحبقرانی المشتهر بشرح الفقیه یا اللوامع القدسیه را به نگارش در می آورند.
مباحث کتاب
...
[ویکی شیعه] لوامع صاحبقرانی (کتاب). لَوامِع صاحبقَرانی مشهور به شرح فَقیه کتابی فقهی به زبان فارسی تألیف محمد تقی مجلسی، مشهور به مجلسی اول و پدر علامه مجلسی، متوفای سال ۱۰۷۰ق است. این کتاب شرح و ترجمه کتاب من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق بوده و مؤلف در این کتاب از پرداختن به اصطلاحات و مباحث پیچیده علمی خودداری کرده و به شرح مطالب و گاهی توضیحات کوتاه درباره اسناد حدیث و یا جواب برخی شبهات اکتفاء نموده است.
محمد تقی بن مقصود علی اصفهانی،(۱۰۰۳-۱۰۷۰ق) مشهور به مجلسی اول، پدر علامه مجلسی و از علمای شیعه در قرن یازدهم قمری است، از وی آثار دیگری چون روضة المتقین برجای مانده است، مجلسی در مسجد جامع اصفهان به تدریس مشغول شد. او پس از استادانش شیخ بهائی و میر داماد، نخستین کسی بود که در مسجد جامع اصفهان نماز جمعه اقامه می کرد. مجلسی در ۱۰۷۰ق در اصفهان درگذشت و در مسجد جامع این شهر مدفون شد. مهشورترین فرزندان او محمد باقر و آمنه بیگم همسر ملا صالح مازندرانی بودند.
آقا بزرگ تهرانی مؤلف کتاب الذریعة الی تصانیف الشیعه می نویسد: کتاب لوامع صاحبقرانی همان کتاب لوامع قدسیه است. آنرا به این نام نامیدند زیرا مؤلف آن را به درخواست شاه عباس اول صفوی ملقب به صاحبقران نگاشته است.... کتاب لوامع قدسیه نوشته مجلسی اول شرح کتاب من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق بوده و این کتاب به زبان فارسی است. کتاب طهارت، صلات، زکات، حج و زیارات تا آخر ابواب حقوقی و فروض جوارح در سه جلد آمده که تاریخ پایان نگارش آن سال ۱۰۶۶ هجری قمری بوده و نصف کتاب من لا یحضر است... بعد از آنکه شرح عربی من لا یحضر به نام روضة المتقین را به ایشان عرضه داشت و ایشان درخواست نگارش شرح فارسی را نیز علاوه بر آن نمود.