[ویکی الکتاب] معنی مَعْمُورِ: آباد - آباد شده (بعضی گفتهاند : مراد از بیت معمور کعبه مشرفه است ، چون کعبه اولین خانهای بود که برای عبادت مردم بنا شد ، و همواره از اولین روز بنایش (چهار هزار سال پیش ) تاکنون آباد و معمور بوده است ، همچنان که قرآن کریم در بارهاش میفرماید : ان اول ب... معنی عَتِیقِ: قدیمی (منظور از بیت عتیق کعبه است که به خاطر قدیمی بودنش به این نام نامیده شده ، چون اولین خانهای که برای عبادت خدا در زمین ساخته شد ، همین کعبه بوده همچنانکه قرآن کریم هم فرموده : ان اول بیت وضع للناس للذی ببکة مبارکا و هدی للعالمین و امروز قریب چها... ریشه کلمه: الذی (۳۰۴ بار)ل (۳۸۴۲ بار)
جملاتی از کاربرد کلمه للذی
کن اذا احببت عبدا للذی تهوی مطیعاً
برخیز و مردانه این همه بند و پابند بر هم گسل وزن فرزند و خویش و پیوند وخان و مان را وداع کن و آیت «فانهم عدو لی الا رب العالمین» بر همه خوان و روی از همه بگردان و بصدق توجه «وجهت وجهی للذی فطرالسموات والارض» قدم در راه نه و از عقیده پاک نیت «انی ذاهب الی ربی سیهدین» بیار و قدم ازین منازل و مراحل خوش آمدب دنیا و هوا و طبع بیرون نه و بادیه نفس اما ره را قطع کن.
چنانک ابراهیم علیهالسلام بماسوای حق نگریست خود را بیمار خواند «فنظر نظره فیالنجوم فقال انی سقیم» و چون از آن بیماری شفا از حق یافت که «واذا مرضت فهو یشفین» توجه بحضرت حق کرد و از ماسوای حق متبری شد گفت «انی بری مما تشرکون انی وجهت و جهی للذی فطر السموات و الارض».
فطوبی للذی یعلو علاه و یقطع عرقها قبلالحصول
ابراهیم خلیل را بین چه میگوید؛ از بت پرستی شکایت میکند که «واجْنّبْنی و بَنِی أنْ نَعبُدَ الأصْنامَ». از آن میترسید که مبادا که مشرک شود. «و ما کان مِنَ المُشرکین». او را بری کردند از نفس و هوا پرستی تا شکر کرد که «وَجَهْتُ وجهِیَ للذی فَطَر السموات والأرضَ حنیفاً». چون مسلمان شد او را «حَنیفاً مُسْلِماً» درست آمد. مگر که مصطفی از اینجا گفت: «من أَسْلَمَ فَهُوَ مِنّی». دریغا که خدای-تعالی- همه اهل اسلام را با خود میخواند که «وَمَنْ أحسَنُ قولاً مِمَن دعا الی اللّه و عَمِل صالحاً و قال إِنّنی منَ المسلمین». و جایی دیگر فرمود: «یا أیّها الذین آمَنوا اُدْخُلُوا فی السِلم کافَةَ».
رَبِّ هَبْ لِی حُکْماً ای نبوة، و قیل فهما و علما و اصابة فی القول وَ أَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ ای وفّقنی للذی یؤدی الی الاجتماع مع الصالحین یعنی النبیین فی الثواب.
و عن انس، قال رسول اللَّه: فی رجل اوصی بحجّة کعب له اربع حجات: حجة للذی کتبها، و حجة للذی نفذها، و حجة للذی اخذها، و حجّة للذی امر بها.
برتافتهست، روی دلم از بلند و پست وجهت للذی فطر الارض و السما