لاووازیه. [ ی ِ ] ( اِخ ) آنتوان لرن. شیمی دان فرانسوی. مولد و وفات پاریس ( 1794-1743 ). وی یکی از مخترعان شیمی جدید و شناسنده ترکیب هوا از اکسیژن و اَزُت است و هم گویند بار اول او گفت که هیچ چیز معدوم نشود و هیچ چیز از عدم بوجود نیآید بلکه تغییر شکل دهند چنانکه ورق کاغذی که بسوزد معدوم نگردد بلکه بخاکستر و کربن تغییر شکل دهد. لکن سالها پیش از لاووازیه شیخ محمود شبستری لطیف تر از او در جواب این سؤال : قدیم و محدث از هم چون جدا شد؟ که این عالم شد آن دیگر خدا شد؟ بیان کرده : عدم موجود گردد این محال است وجود از روی هستی لایزال است نه آن این گردد و نه این شود آن همه اشکال گردد بر تو آسان.شیخ محمود شبستری ( گلشن راز ).
معنی کلمه لاووازیه در فرهنگ فارسی
شیمی دان فرانسوی ( لاوو آزیه ) آنتوان لوران دو کاشف و دانشمند شیمی فیزیک و اقتصاد دان فرانسوی ( و . پاریس ۱۷۴۳ - مقت . ۱۷۹۴ م . ) . وی از بنیانگزاران شیمی نوین و بانی نامگذاری عناصر و مواد شیمیایی است . لاو آزیه هوا را تجزیه کرده عناصر مرکبه آنرا شناخت و بدین وسیله گاز اکسیژن را کشف نمود لزوم و اهمیت آنرا در عمل احتراق نشان داد و به ترکیب کردن هوا از عناصر اولیه آن موفق شد . این کشف لاو آزیه دانش [ ترموشیمی ] را پایه گذاشت . وی قانون [ پایداری ماده ] را بدین سان اظهار کرد : هیچ چیز از بین نمیرود و هیچ چیز بوجود نمی آید بلکه ماده پیوسته تغییر شکل میدهد . وی همچنین آب را تجزیه و سپس آنرا از عناصر اولیه اش ترکیب کرد . در زمینه فیزیک نخستین اندازه گیریهای کالوریمتری را انجام داد. در مقام عضویت [ انجمن رواج سیستم متری ] کارهای او در تنظیم و ترویج دستگاه متری با ارزش است . روش بررسی و تحقیق لاو آزیه در وزن کردن مواد و عناصر شیمیایی او را باین نتیجه رسانید که عناصر و مواد شیمیایی در ترکیب وزن خود را از دست نمیدهند . این کشف در پیشرفت شیمی اثر بسیار گذاشت . لاو آزیه نظریه نیوتون را درباره اینکه الماس کاربن خالص است ثابت کرد وی در پیشرفت آموزش همگانی کوشش هایی نشان داد برنامه ای در این زمینه ارائه کرد و عضو [ انجمن رواج آموزش همگانی ] گردید. در نتیجه بررسیهای او مبنای شیمی فیزیولوژی ریخته شد . درباره تنفس چنین اظهار نظر کرده : نفس کشیدن تنها یک عمل ساده احتراق کاربن نیست بلکه در آن هیدروژن قابل سوخت که در ترکیب بخار آب است نیز وظیفه ای دارد . لاو آزیه روش فیزیکو شیمیایی را در بررسیهای زیست شناسی بکار برد . وی بسیاری از ترکیبات جدید شیمی را بدست آورد . لاو آزیه علاوه بر پیشرفت دادن دانش شیمی و فیزیک در مسائل اقتصادی و مالی نیز بررسی ها یی داشت و در مقام مدیریت بانک اعتبارات فرانسه از تورم پول پیشگیری کرد . تالیفات و کتابهای مهم وی ازین قرارند : [ ثروتهای زیرزمینی امپراتوری فرانسه ] [ درباره طبیعت آب ] [ تعرق جانوران ] [ آزمایش الماس ] [ درباره احتراق فسفر و گوگرد ] [ درباره حل جیوه در اسید نیتریک ] و [ درباره اسید کاربنیک ] . لاو آزیه در زمان انقلاب کبیر فرانسه از سال ۱۷۸۹ تا ۱۷۴۹ م . به هواداری از رژیم مشروطه سلطنتی برخاست و بهمین جهت بدست انقلابیون دستگیر شد و پس از محاکمه با گیوتین اعدام گردید .
جملاتی از کاربرد کلمه لاووازیه
پس از مرگ لاووازیه لاگرانژ گفت: «تنها یک لحظه از زمان، صرف بریدن سر لاوازیه شد اما شاید صد سال زمان لازم باشد تا کسی مانند او زاده شود.»
اولین فردی که به صورت جدی این قانون را معرفی کرد آنتوان لاووازیه بود. هر چند پیش از لاووازیه افرادی از جمله حکیم مجریطی این قانون را توضیح دادند اما این کار آنتوان لاووازیه بود که با به‌کارگیری ترازو به شکل تجربی انقلابی در شیمی پدیدآورد و تعدادی از پدیده‌های شیمیایی را از طریق این قانون توجیه کرد. این نظریه در شیمی، مکانیک و دینامیک سیالات کاربردهای فراوانی دارد.
لاله‌زاری در سال ۱۹۵۴ برنده مدال لاووازیه شد که توسط انجمن شیمی فرانسه به وی اعطا شد. او همچنین به دلیل مطالعات برجسته اش از سوی محمدرضا شاه و فرح پهلوی جایزه دریافت کرد.