غدد بزاقی

غدد بزاقی

معنی کلمه غدد بزاقی در لغت نامه دهخدا

غدد بزاقی. [ غ ُ دَ دِب ُ ] ( ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) سه زوج اند که در طرفین فک اسفل قرار گرفته اند و مایع مترشح خود را به وسیله ٔیک یا چند لوله به دهان میریزند و عبارتند از: 1- غدد بناگوشی ( غدد خلف اذن ) که در زیر گوش و عقب شاخه صعودی فک اسفل قرار دارند و مجرای هر غده موسوم به مجرای استنون است که از کنار قدامی غده به روی گونه کشیده می شود و عضله شیپوری و مخاط گونه را سوراخ می کند و سوراخ آن محاذی دومین دندان آسیای بزرگ فک فوقانی بازمی شود. ترشح غده بناگوشی مایع صافی است. 2- غدد تحت فکی که در دو طرف اندکی پائین و عقب تنه فک تحتانی واقعاند مجرای هر غده زیر فکی مجرای وارتن نامیده می شود این مجرا در زیر زبان بازمی شود و با عصب زبانی تقاطع می کند. 3- غدد زیر زبانی ( غدد تحت لسان ) که هر دو در کف دهان یا زیر زبان واقع شده اند و مجاری متعدد این غده به نام ریونیوس در همان محل بازمی گردند. ترشح غده فکی و زیر زبانی لزج و چسبنده است. ( کالبدشناسی دکتر نیک نفس چ دانشگاه ص 138 ).

معنی کلمه غدد بزاقی در فرهنگ فارسی

سه زوج اند که در طرفین فک اسفل قرار گرفته اند و مایع مترشح خود را بوسیله یک یا چند لوله بدهان میریزند

معنی کلمه غدد بزاقی در دانشنامه عمومی

غدد بزاقی ( به انگلیسی: Salivary gland ) از غدد برون ریز در پستانداران است. غدد موجود در بافت همبند زیر مخاط دهان که به طور مداوم ترشح می کنند، غدد بزاقی فرعی نامیده می شوند، که علاوه بر اینها سه زوج غده بزاقی اصلی به نام های غده بناگوشی، غده زیرآرواره ای و غده زیرزبانی در دهان دیده می شود. غدد بزاقی از قسمت های مترشحه و مجاری تشکیل شده اند. سه نوع قسمت مترشحه به اسامی آسینی سروزی، آسینی موکوسی و آسین های مختلط و سه نوع مجرا به اسامی مجاری رابط، مجاری مخطط و مجاری بین لبولی قابل تشخیص می باشند. در واقع اگر به خواهیم به صورت ساده غدد بزاقی را تعریف کنیم می گوییم، غدد بزاقی از سه بخش تشکیل شده که در روند گوارش در دهان تاثیرگذار است. این سه بخش شامل غدد زیرآرواره ای، غدد زیرزبانی و غدد بزاقی است. این غدد بزاقی را که ترشح می کند شامل آب و آنزیم است. غدد بزاقی به خاطر آنزیمی که ترشح می کند سبب می شود تا غذا نرم شود و سریع تر گوارش یابد. ۰
آسین های کروی هستند که از سلول های هرمی بلند تشکیل شده اند و حفره وسطی آسین نامشخص است. هسته سلول ها گرد و در نزدیک قاعده قرار گرفته و سیتوپلاسم آن ها در سطح راسی حاوی گرانول های ترشحی است. با میکروسکوپ الکترونی شبکه آندوپلاسمی دانه دار گسترده ای در قاعده سلول های سروزی مشاهده می گردد که دلیل بر فعال بودن آن ها از نظر پروتئین سازی است. ترشحات آسین های سروزی، مایع سروزی است که از پروتئین ها و آنزیمهای مترشحه به وسیله سلول ها و آب و املاح تشکیل شده است. سلول های سروزی بر روی غشای پایه قرار گرفته اند.
آسین های کروی یا لوله ای هستند که از سلول های هرمی کوتاه و حفره وسطی نسبتاً مشخص تشکیل شده اند. هسته سلول ها پهن، چسبیده به قاعده سلول قرار گرفته اند. چون محتویات سلول های موکوسی ضمن آماده سازی بافت، حل شده و از بین می روند، آسین های موکوسی زیر میکروسکوپ کف آلود و روشن دیده می شوند. با میکروسکوپ الکترونی مشاهده شده است که سلول ها حاوی گرانول های موکوسی متعدد در سیتوپلاسم رأس خود و شبکه آندوپلاسمی توسعه نیافته می باشند. ترشحات آسین های موکوسی، مایع موکوسی است که از گلیکوپروتئین های اسیدی مترشحه از سلول ها و آب و املاح تشکیل شده است. در آسین های موکوسی همانند آسین های سروزی سلول های مترشحه بر روی غشای پایه قرار گرفته اند.
آسین هایی هستند از نوع لوله ای یا کروی که از سلول های موکوسی و تعدادی از سلول های سروزی تشکیل شده اند. سلول های سروزی که به صورت کلاهک قرار می گیرند، هلال ژیانوزی نامیده می شوند.

جملاتی از کاربرد کلمه غدد بزاقی

اُورِیُون یک بیماری عفونی دوران کودکی است که بیشتر کودکان بالای دو سال را مبتلا می‌سازد. این بیماری توسط یک ویروس ایجاد می‌شود و دوره کمون آن ۱۴ تا ۲۱ روز است. ممکن است یک یا دو روز پیش از شروع علائم عمده، کودک دچار بدحالی عمومی شود، سپس غدد بزاقی در ناحیه بناگوش و زیر چانه متورم می‌شوند، این علامت می‌تواند همراه تب دیده شود. تورم ممکن است نخست باعث اشکال در بلعیدن شود. همچنین ممکن است به علت توقف ترشح بزاق از غدد بزاقی، خشکی دهان وجود داشته باشد. تورم بیضه‌ها یا تخمدان در موارد نادر دیده می‌شود، علی‌رغم این علائم، اُورِیُون یک بیماری کم خطر است، با این حال اگر قبل، در طی یا بعد از تورم غدد بزاقی کودک دچار درد و سفتی گردن شود، علامت بروز مننژیت ناشی از اُورِیُون است که می‌تواند خطرناک باشد.