عین الحیات
معنی کلمه عین الحیات در دانشنامه آزاد فارسی
کتابی تألیف علامه محمدباقر مجلسی، در ۱۰۷۳ق، در ترجمه و شرح فارسی وصیت پیامبر (ص). این کتاب شرح و ترجمه ای است بر وصیت پیامبر (ص) به ابوذر غفاری، با استفاده از آیات قرآنی و احادیث نبوی و نیز دوره ای از حکمت عملی و پند و اندرز، در پایان نیز خاتمه ای دارد در دو باب در فضیلت ذکر و برخی از ذکرها. این کتاب چاپ شده است (تهران، ۱۲۴۰ق).
معنی کلمه عین الحیات در دانشنامه اسلامی
کتاب با مقدمه ای از محقق و مؤلف کتاب آغاز و مباحث به صورت سلسله وار ذکر شده است.
نثر کتاب در بیشتر بخش ها از نمونه های نثر ساده و روان دوران صفوی است و مطالب عمدتاً در شرح روایات پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) است. هدف مؤلف آن بوده است که با این کتاب، مردم عادی و غیرمتخصص را با عرفان اسلام اصیل آشنا سازد و آنها را از گرایش به عرفان های آمیخته با عناصر مسیحی، بودایی، یونانی، هندی، مانوی و زرتشتی بازدارد و به عرفان تشیع ناب سوق دهد.
نویسنده در ابتدای کتاب پس از ذکر فضائل سلمان و ابوذر، کیفیت اسلام ابوذر و سلمان، مظلومیت ابوذر و ظلم عثمان نسبت به وی و احوالات ابوذر و چگونگی وفات وی را ذکر کرده است.
بعد از آن نوبت به وصیت رسول خدا(ص) به ابوذر می رسد، در همین راستا، بخش اول حدیث را در چند فصل بیان نموده و در فصل اول در توضیح رؤیت خدا به توضیحی از حضرت امیر (ع) درباره رؤیت اشاره می کند که از ایشان سؤال شد آیا خدای خود را دیده ای؟ فرمود: تا خدا را نمی دیدم هرگز او را عبادت نمی کردم. سائل پرسید که خدا را به چه کیفیت یافتی؟ فرمود که: خطا کردی، به چشم او را نتوان دید، و لیکن دل، او را به حقیقت ایمان و یقین دیده است. در فصل دوم، غرض از خلقت آسمان و زمین را معرفت و عبادت دانسته است.
[ویکی شیعه] عین الحیات (کتاب). عَیْنُ الْحَیات (به معنای: چشمه زندگی) کتابی اخلاقی به زبان فارسی نوشته علامه مجلسی (متوفای ۱۱۱۰ق). این کتاب، ترجمه و شرح سفارش ها و توصیه های اخلاقی پیامبر اکرم(ص) به ابوذر غفاری است. این اثر، دارای نظم و ترتیب خاصی نبوده و مؤلف سعی کرده تا از وصایای پیامبر اسلام (ص) به ابوذر غفاری، شرحی عرفانی اسلامی ارائه دهد. عین الحیات توسط مؤلف و دیگران، تلخیص گردیده و به زبان عربی و اردو نیز ترجمه شده است.
محمدباقر بن محمدتقی مجلسی معروف به علامه مجلسی و مجلسی دوم (متوفای ۱۱۱۰ق) از معروف ترین علما، فقها و محدثان در جهان اسلام است. وی از صاحب منصبان با نفوذ شیعه در عصر صفویه و صاحب کتاب حدیثی بحار الانوار است.
عین الحیات در سال ۱۰۷۴ق تألیف شده است. هدف مؤلف آن بوده تا با تألیف این کتاب، عامه مؤمنان و شیعیان را با عرفان اصیل اسلامی آشنا کند، چون سخن پیامبر(ص) به ابوذر، جامع ترین اخباری است که بر محاسن و مکارم اخلاقی مشتمل است. مجلسی تلاش کرده تا ابتدا سخن پیامبر(ص) را به فارسی ترجمه کند و به دور از عبارات سنگین، آنچه را محتاج به تفسیر و تبیین است، شرح دهد.
جملاتی از کاربرد کلمه عین الحیات
با دم او می‌رود عین الحیات مرده جان یابد چو او تلقین کند
گر نی ز بهر طول بقای ثنای او عین الحیات گشت ضمیر ثناگزار
عین دلش خلق را عین الحیات عین نامش حل عقد مشکلات
خضر سفید شیبت چو دم زد از سیاهی عین الحیات عالم سر زد ز حوض ماهی
مثنوی عین الحیات است ای پسر آینه ذات و صفاتست ای پسر
مشرب خضرست چون عین الحیات جهد کن تا آب از این مشرب خوری
همچو خضر اندر لب عین الحیات پیکری جستند در جنب فرات
گاه از لطفش شود عین الحیات گه ز قهرش بحر توفان ممات
خضر را رهبر تو بودی جانب عین الحیات خود چرا در وقت مردن کام عطشان داشتی
دوصد خضر جرعه نوش ز عین الحیات اوست ثبات زمین و چرخ طفیل ثبات اوست