عبدالملکی. [ ع َ دُل ْ م َ ل ِ ] ( ص نسبی ) نسبت است به عبدالملک العبد الملکی پسر دختر عماربن رجاء استرابادی متوفی به سال 350 هَ. ق. ( از اللباب ج 2 ص 113 ). عبدالملکی. [ ع َ دُل ْ م َ ل ِ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان میان دربند بخش مرکزی کرمانشاهان ، واقع در 68هزارگزی شمال باختری کرمانشاه و سه هزارگزی باختری راه شوسه سنندج در دامنه ای و سردسیر است و 25 تن سکنه دارد. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 5 ). عبدالملکی. [ ع َ دُل ْ م َ ل ِ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان خزل شهرستان نهاوند واقع در 29 هزارگزی شمال باختری شهر نهاوند. کنار رودخانه تویسرکان واقع در جلگه و سردسیر و مالاریایی است و 479 تن سکنه دارد. آب آن از رودخانه تأمین میشود محصول آن : غلات دیمی ، حبوبات ، توتون است. اهالی به کشاورزی اشتغال دارند. راه مالرو دارد در فصل خشکی ارابه رو است. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 5 ).
معنی کلمه عبدالملکی در فرهنگ فارسی
دهی است از دهستان خزل شهرستان نهاوند واقع در ۲۹ هزار گزی شمال باخرتی شهر نهاوند کنار رودخانه تویسرکان واقع در جلگه و سردسیر و مالاریایی است آب آن از رودخانه تامین میشود محصول آن : غلات دیمی حبوبات توتون است اهالی بکشاورزی اشتغال دارند راه مالرو دارد در فصل خشکی ارابه رواست
معنی کلمه عبدالملکی در دانشنامه آزاد فارسی
عَبْدُالمَلِکی از طوایف ترک یک جانشین مازندران، ساکن ناحیۀ زاغ مرز و میانکاله. در گذشته ساکن دره گز خراسان بودند و گویا در دورۀ زندیه به فارس تبعید شدند. در آغاز سلطنت آقامحمدخان قاجار به اطراف شهریار در استان تهران انتقال یافتند و در سا ل های آخر سلطنت او همراه خواجه وندها به نور در مازندران تبعید شدند و ۵۰ـ۶۰ سال بعد به حوالی خلیج میانکاله منتقل شدند. از سازمان اجتماعی عبدالملکی ها اثری باقی نمانده است، اما در گذشته ایل عبدالملکی از چندین طایفۀ عمده از جمله کلوند، شیخ وند، زین وند و چهاربنیچه تشکیل می شد. عبدالملکی ها در بیچه بندی نظامی دورۀ قاجاریه مکلف به تأمین دسته ای نظامی بودند که ریاست آنان معمولاً با خوانین موروثی عبدالملکی بود. آخرین سرکردۀ بزرگ عبدالملکی ها، قاسم خان هژبرالدوله نام داشت که در دورۀ پهلوی اول می زیست و ظاهراً از مدافعان مشروطیت بود. از دیگر بزرگان و سرکردگان این طایفه می توان عبدالرزاق خان عبدالملکی، از سرداران کریم خان زند، صادق خان عبدالملکی و ابدال خان عبدالملکی ( ـ۱۲۰۵ق)، از سرداران آقامحمدخان در شیراز، را نام برد. سواران عبدالملکی در جنگ های ایران و روس و همچنین در جنگ های محلی ایران شرکت داشتند. اغلب عبدالملکی ها در نواحی مختلف ساری، بابل، بهشهر، نکا و میانکاله سکونت دارند.
جملاتی از کاربرد کلمه عبدالملکی
این روستا در دهستان میان کاله قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۲۲۲ نفر بوده‌است. مردم بومی امیرآباد از قومیت طبری هستند. مردم بومی امیرآباد به زبان طبری (مازندرانی) سخن میگویند. همچنین مردمان عبدالملکی در این روستا سکونت دارند که به گویش عبدالملکی از زبان کردی صحبت میکنند. ریشه عبدالملکی‌ها به قوم ترک افشار می‌رسد و عبدالملکی‌ها تلفیقی از اقوام ترک افشار و ترک قشقایی و کرد و لک و لر می‌باشند و از منطقه شیراز به غرب مازندران کوچیدند و سپس گروهی از آنها از غرب مازندران به امیرآباد آمدند.
ایل عبدالملکی یکی از ایلات کرد است که با گویش کردی هورامی سخن میگویند. ایل عبدالملکی از ایل‌های باسابقه کُرد است. منشأ عبدالملکی‌ها به جنوب کردستان و شمال استان کرمانشاه و منطقه زاگرس مرکزی برمی‌گردد. این مردم در دوره‌های مختلف تاریخی به مناطق گوناگونی از ایران کوچانیده شدند. ایل عبدالملکی در جنگ‌های بسیاری همچون جنگ‌های قفقاز و جنگ هرات شرکت داشته‌اند. اکنون بخش مهمی از عبدالملکی‌ها با وجود دوری از مبدأ اصلی خود که کرمانشاه و همدان بوده‌است در منطقۀ چهار قلعۀ عبدالملکی در استان مازندران و به مرکزیت زاغمرز زندگی میکنند و کماکان به زبان هورامی سخن میکنند. آخرین رئیس ایل عبدالملکی در این منطقه قاسم‌خان عبدالملکی (هژبرالدوله) نام داشت.
همزمان با شدت گرفتن اعتراضات صنفی و بالا رفتن قیمت‌ها، حجت‌الله عبدالملکی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی استعفا داد و سید ابراهیم رئیسی با استعفای او موافقت کرد. او اولین وزیری است که ظرف کمتر از یکسال از زمان آغاز به کار دولت ابراهیم رئیسی استعفا می‌دهد. عبدالملکی علت استعفای خود را «افزایش هماهنگی» در دولت عنوان کرد.
نویسنده کتاب اشرف البلاد می‌نویسد که «ایل عبدالملکی به چهار قبیله مهم: ۱- فهروند(فلاحی)، ۲-زینوند، ۳- شیخاوند، ۴- کالوند تقسیم شده و هر طایفه به چند تیره و هر تیره به چند چند طایفه منقسم می‌شوند. قبیله فهروند ساکن زاغمرز شامل دو تیره: ۱- سرخاب ۲- چهاربنیچه می‌باشند. و تیره‌های سرخاب به شش طایفه:۱- سه طایفه شاه‌قلی ۲- سه طایفه هوز پاشاکلایی و تیره چهاربنیچه هم به شش طایفه: ۱- سه طایفه یاسم ۲- سه طایفه وتی تقسیم می‌شوند».
در قلمرو علیشکر هم عبدالملکی‌ها از طوایف گوران به شمار می‌روند و پیشتر طوایف عبدالملکی تا عصر زندیه بر ناحیه ثلاث همدان (نهاوند، ملایر و تویسرکان) و بروجرد سیطره داشتند، اما در زمان کریمخان زند، بخش اعظم ایل به شیراز کوچانده شد و پس از سقوط زندیه به‌دستور آغامحمدخان قاجار به جرم اتحاد با زندیه در سراسر ایران از شمال و گرگان تا قم و اراک و ... متفرق شدند، در این زمان قلمرو ثلاث همدان و بروجرد به‌تدریج در تصرف قبایل ترک، لک و لر درآمد.
حجت‌الله عبدالملکی در حالی این چهار کشور را مثال زد که تمام آن کشورهای دارای حکومت‌های دیکتاتوری هستند و همگی متهم به نقض حقوق‌بشر و حمایت از تروریست نیز هستند. یوگسلاوی در سال ۲۰۰۳ فروپاشید و لیبی هم در سال ۲۰۱۱ شاهد یک انقلاب بود.
بعضی از کتاب‌های تاریخی و عشایری عبدالملکی‌ها را قشقایی دانسته‌اند. ایرج افشار سیستانی به نقل از مسعود کیهان می‌نویسد: ایل عبدالملکی اصلاً قشقایی اند و در ابتدای دوره قاجاریه به مازندران هجرت کرده و در زاغمرز سکنی دارد. هنری فیلد در مردم شناسی ایران می‌نویسد: «اصلاً عبدالملکی‌ها یکی از قبایل قشقایی بودند که در حدود سال ۱۷۹۰ به وسیله آقامحمدخان در شهریار نزدیک تهران انتقال یافتند».
بیشترین جمعیت شهر بندر گز و قسمتی از جمعیت شهر گرگان را ایل عبدالملکی تشکیل می دهند. و طایفه زعفران‌لو در حصار‌چه از توابع گنبد کاووس زندگی می کنند.