معنی کلمه شهر بیروت در دانشنامه اسلامی
بیروت، پایتخت و بزرگترین شهر و بندر اصلی جمهوری لبنان است. این شهر واقع در َ۵۴ ْ۳۳ عرض شمالی و َ۲۸ ْ۳۵ طول شرقی، نخست قسمت شمالی دماغه ای در ساحل مدیترانه را در برمی گرفت و اینک با ۶۷ کیلومتر مربع مساحت، تقریباً همه سطح آن را پوشانده است. بیروت از دو تپه الاَشرفیه (بیروت شرقی) و المُصَیطَبه (بیروت غربی) تشکیل یافته که به صورت شبه جزیره ای مثلثی به سوی دریا پیش می رود. در سمت داخلی، جلگه ساحلی باریکی (الساحل) قرار دارد که از دهانه نهرالکلب در شمال تا نهرالدامور در جنوب امتداد می یابد.بیروت در شبه جزیره ای مثلثی شکل واقع است که از جانب شمال و غرب به دریای مدیترانه محدود می گردد و بخشی از شهر به طول ۹کم در دریا کشیده شده است این شهر آب و هوای مدیترانه ای، تابستان های گرم و مرطوب و زمستان های ملایم دارد. واقع شدن این شهر بر سر راه های عمدۀ تجارتی و ارتباطی آسیا به اروپا و افریقای شمالی بر اهمیت آن افزوده است. تا پیش از آغاز جنگ های داخلی لبنان در ۱۳۵۴ش/۱۹۷۵م بیروت به عنوان یکی از شهرهای بزرگ خدماتی دنیا و مرکز بانک داری و فرهنگی خاورمیانه به شمار می رفت. با پایان یافتن جنگ های داخلی در ۱۳۷۰ش/۱۹۹۱م کوشش شد تا بیروت موقعیت خود را به عنوان مرکز تجارتی و بانک داری خاورمیانه بازیابد.
نام گذاری بیروت
ریشه واژه بیروت دیر زمانی مورد بحث بوده است. تردید نیست که این کلمه از لفظ عبری بِئِروت، جمع بِئِر، به معنای چاه، مشتق است.معنای این واژه در زبان های سریانی و فنیقی نیز همین است، که به منابع غنی آب (چاه ها و چشمه ها) در بیروت اشاره دارد. دربارۀ نام گذاری بیروت آراء گوناگونی آمده است: گروهی این نام را برگرفته از واژۀ آرامی «بیروتا» به معنای سرو یا صنوبر، و گروهی دیگر از واژۀ عبرانی «بئروت» جمع بئر به معنای چاه دانسته اند. این دو نظریه با توجه به آن که در اطراف بیروت از دیرباز جنگل سرو و صنوبر و چاه های آب بسیاری وجود داشته است، مقبول تر به نظر می رسد.
قدمت تاریخی
سکونت انسان در این منطقه به دوران پیش از تاریخ می رسد، زیرا در آن جا آثاری از دوره های معروف به آشولی و لووالوایی برجای مانده است.بیروت از قدیمترین شهرهای خاورمیانه به شمار می آید.آثار مهمی از دوره های مصری، فنیقی، یونانی، رومی، بیزانسی، ایرانی و عثمانی در این شهر کشف شده است. در زمان فنیقی ها بندری در سواحل فنیقیه بوده که از آن با نام بروتا در کتیبه های تل العَمارنه (قرن چهاردهم پیش از میلاد) یاد شده است. در این عهد بیروت شهر کوچکی بود که شهر معروف بیبلوس (جبیل امروزی ) آن را تحت الشعاع قرار داده بود.نام بیروت نخستین بار در سنگ نبشته های تل العمارنه متعلق به سدۀ ۱۴ق م به صورت بیروتا (بروتا) آمده است. همچنین نام این شهر در نوشته های هیروگلیفی مصری به چشم می خورد. این نام در کتاب حزقیال نبی به صورت بیروته آمده، و استرابن آن را بریتوس آورده است.بیروت یکی از کهن ترین شهرهای کرانۀ شرقی مدیترانه به شمار می رود که دیرینگی آن به اواسط هزارۀ دوم ق م می رسد. بنابر اسطوره ها، بروئه۴ همسر اوگوگس۵ این شهر را بنا نهاد و آن را بریتوس (برگرفته از نام خود) نامید. کنعانیان (۲۰۰۰-۱۲۰۰ق م) و سپس فینیفی ها (۱۲۰۰-۳۳۲ق م) نخستین ساکنان بیروت بودند. بنابر نوشته های به دست آمده در تل العمارنه مصریان از ۲۰۰۰ق م بیروت را می شناختند و در صدد تصرف آن بودند. در دورۀ سلسله های ۱۸-۲۰ فراعنه (۱۵۸۰-۱۰۸۵ق م) این شهر در تصرف مصریان بود.
بیروت قبل از میلاد مسیح
...