معنی کلمه شرح صدر در دانشنامه اسلامی
شرح صدر به معنای باز کردن سینه و برطرف ساختن دل تنگی و کنایه از تحقق استعداد رسیدن به کمال و توان مندی روحی و معنوی می باشد.
آثار شرح صدر
این ویژگی موهبتی الهی است که دارای آثاری می باشد و عواملی مانند تدبر در قرآن، ذکر، تسبیح، دعا و... آن را تقویت می کند و فوایدی همچون هدایت الهی، آراسته شدن به نور عقل، علم و ایمان، عفو و گذشت و دل کندن از دنیا دارد.
معنای صدر
شرح صدر مرکب از دو واژة شرح و صدر می باشد.
صدر به معنای قفسة سینه و جمع آن صدور است. این واژه برای برجسته و مقدم ترین بخش هر چیزی استعمال می شود، مانند صدر کلام، صدر کتاب، صدر مجلس و از آنجا که قلب در سینه قرار دارد، برای قلب هم مجازاً استعمال می شود.
تفاوت قلب و صدر
...
[ویکی اهل البیت] کلید واژه: قرآن، معارف قرآن، شرح صدر، گشایش، آسانی، قبولی اسلام
"شرح" در لغت به معنای بسط و گسترش دادن و "صدر" به معنای سینه میباشد و مقصود از "شرح صدر" گشادگی سینه با نور، آرامش و رحمت الهی است. شرح صدر معنایی کنایی دارد و بیشتر به نوعی تحمل و مدارای بالا و قوی در مسئولیت های سنگین و دشوار بکار می رود.
خدای متعال از "شرح صدر" در قرآن به عنوان موهبت عظیم به پیامبر خود، یادآوری می کند: «ألَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدرَک»؛ آیا سینه تو را وسیع و گشاده نساختیم؟!(سوره انشراح/ 1)
مراد از "شرح صدر" رسول خدا صلی الله علیه و آله گستردگی و وسعت نظر وی است به طوری که ظرفیت تلقی وحی و نیز نیروی تبلیغ آن و تحمل ناملایماتی را که در این راه می بیند، داشته باشد و به عبارتی دیگر نفس شریف آن بزرگوار را طوری نیرومند کند که نهایت درجه استعداد را برای قبول افاضات الهی پیدا کند.
حضرت موسی علیه السلام در وادی مقدس "شرح صدر" را از خدای سبحان درخواست می کند و دعایش به اجابت می رسد؛ «قال رَبِّ اشْرَح لی صَدْری»؛ موسی گفت: پروردگارا! سینه ام را گشاده کن.(سوره طه/ 25)
این جمله، استعاره به کنایه است، چون "شرح" به معنای گشاده کردن و بازکردن است، گویا سینه انسان را که قلب در آن جای دارد ظرفی فرض کرده که آنچه از طریق مشاهده و ادراک در آن وارد می شود، جای می گیرد و در آن انباشته می شود.
کسی که خداوند سینه اش را برای قبول اسلام – که همان تسلیم بودن است - گشاده کرده باشد در حقیقت سینه اش را برای تسلیم در برابر اعتقادات صحیح و عمل صالح وسعت داده به طوری که هیچ مطلب حق و صحیحی به او پیشنهاد نمی شود مگر آن که آن را می پذیرد و این نیست مگر بخاطر این که چشم بصیرتش، نوری دارد که همیشه به اعتقاد و عمل صحیح می تابد.