شدد

معنی کلمه شدد در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] تکرار در قرآن: ۱۰۲(بار)
شدّ به معنی محکم بستن است «شددت الشی‏ء» یعنی آن را محکم بستم (راغب) . حکومت او را محکم و قوی کردیم. . بازوی تو را حتماً به وسیله برادرت قوی و نیرومند می‏کنیم.. چون آنها را سنگین کردید بندها را محکم کنید. . مانند خاکستری که باد در روز طوفانی بر آن سخت وزیده است. شدید: سخت. محکم. مثل عذاب شدید، رکن شدی، بأس شدید، شدید القوی (جبرئیل)، زلزله شدید، حساب شدید و غیره که در قرآن مجید آمده است جمه آن شداد و اشدّاء است مثل . شاید مراد آن است که هر یک در خواص و صفات خود محکم و سخت است. و مثل . اشدّ اسم تفضیل است: قوی‏تر محکمتر، . اُشّد (به ضم ش) جمع شدّ است مثل اضرّ جمع ضرّ و شدّ به معنی قوه است و مراد از اشدّ استحکام نیروی جوانی و سنّ است. بعضی آن را جمع شدّه دانسته‏اند مثل نعمة و انعم و بعضی از اهل بصره گفته‏اند: آن مفرد است. (مجمع) در جوامع الجامع فرموده:اشدّ حال اجتماع عقل و کمال عقل و کمال خلق و نیرو و تمیز است آن از الفاظ جمع است که واحد ندارد در صحاح و اقرب آن رااز هیجده سالگی تا سی سالگی گفته است. به هر حال منظور از بلوغ اشدّ رسیدن بر شد و تعقّل و استحکام جوانی است . در آیه دیگر به جای اشدّ کلمه «رشد» آمده در آیه اول دفع مال یتیم مشروط است به بلوغ اشدّ و در دوم به احساس رشد، از این روشن می‏شود که هر دو به یک کعنی است. این کلمه هفت بار در قرآن مجید آمده و همه توأم با فعل بلوغ است و حکایت دارند اشدّ مرحله‏ای از عمر آدمی است که شخص به آن می‏رسد. * . بعضی شدید را بخیل معنی کرده‏اند یعنی شدید انسان چون مال را دوست می‏دارد بخیل است و راغب گوید: شدید ممکن است به معنی مفعول باشد یعنی انسان به دوستی مال بسته شده است و ممکن است به معنی فاعل باشد گویا کیسه خود را برای دوستی مال بسته است. مخفی نماند بهتر است آن را به معنی مفعول بگیریم یعنی انسان طبیعتاً به دوستی مال بسته شده است مثل . یعنی «الانسان معقود لحب الخیر».

جملاتی از کاربرد کلمه شدد

یُضاعَفْ لَهَا الْعَذابُ قرأ ابن کثیر و ابن عامر «تضعّف» بالنّون و کسر العین مشدّدا، العذاب نصب، و قرأ الآخرون «یضاعف» بالالف و فتح العین و رفع العذاب، و شدد العین اهل البصرة، قال ابو عمرو: التّضعیف اکثر من المضاعفة و تضعیف عقوبتهنّ علی المعصیة لشرفهنّ کتضعیف عقوبة الحرّة علی الامة و تضعیف ثوابهنّ لرفع منزلتهنّ و فیه اشارة الی انهنّ اشرف نساء العالمین.