شاه مردان. [ هَِ م َ ] ( اِخ ) لقبی است که شیعیان فارسی زبان علی علیه السلام را دهند : تاعاقبت الامر بجائی رسید که بعد از رحلت حضرت رسول ( ص ) بر شاه مردان خروج کرد. ( از قصص الانبیاء ص 328 ). پذیرفت از او شاه مردان جواب.سعدی.کَرَم ، پیشه شاه مردان علی است.سعدی.|| نام پسر خسرو پرویز ساسانی. ( از معجم البلدان ). رجوع به «مطبخ کسری » در معجم البلدان شود. شاه مردان. [ م َ ] ( اِخ ) دهی از دهستان لادیز بخش میرجاوه شهرستان زاهدان. دارای 200 تن سکنه. آب آن از قنات. محصول آن غلات ، پنبه و لبنیات است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8 ).
معنی کلمه شاه مردان در فرهنگ فارسی
لقبی است که شیعیان فارسی زبان علی علیه السلام را دهند : تا عاقبت الامر بجائی رسید که بعد از رحلت حضرت رسول ( ص ) بر شاه مردان خروج کرد .
معنی کلمه شاه مردان در دانشنامه عمومی
شاهِ مَردان نام یک برون بوم از کشور ازبکستان در احاطهٔ خاک قرقیزستان است. این منطقه در ۵۵ کیلومتری جنوب شهر فرغانه واقع شده است. دو رود آق سو و کوک سو در این منطقه به هم می پیوندند و رودی به نام شاه مردان چای را تشکیل می دهند. این منطقهٔ کوچک متعلق به ازبکستان است و به طور کامل محاط به استان بادکَند قرقیزستان است. برای رسیدن به آن از سوی ازبکستان باید از بخش قدم جای در قرقیزستان گذشت. مساحت این منطقه ۹۰ کیلومتر مربع است و جمعیت آن در سال ۱۹۹۳ برابر با ۵٬۱۰۰ نفر بود. ۹۰ درصد جمعیت آن تاجیک و ۱۰ درصد بقیه قرقیزند. مدتی نیز نام آن به حمزه آباد تغییر یافته بود. این نام گذاری به افتخار حمزه حکیم زاده نیازی، شاعر و بنیان گذار ادبیات نمایشی ازبکی انجام شده بود. وی در سال ۱۹۲۹ به دست بنیادگرایان اسلامی در شاه مردان کشته شد. آرامگاهی در این محل وجود دارد که ادعا می شود آرامگاه علی بن ابیطالب است. شاه مردان لقب فارسی علی، پیشوای اول شیعیان است. آخون بایف، نخستین رئیس جمهور ازبکستان، در سال ۱۹۳۰ این منطقه را به خاطر زیبایی چشم اندازهای آن از اروزبکوف، رئیس جمهور قرقیزستان، خواست و وی این منطقه را به ازبکستان داد. کوهستان کول کولان با دریاچه های خوش منظره اش در کنارهٔ جنوبی مرز شاه مردان با قرقیزستان قرار گرفته است.
جملاتی از کاربرد کلمه شاه مردان
گر کسی پرسد که بعد از مصطفی سالار کیست؟ گویمش از قول ایزد: شاه مردان حیدر است
به سرّ دل شاه مردان که زود مرا جمع کن زین پراکندگی
تو چه دانی چونکه ایمان نیستت خود ولای شاه مردان نیستت
نباشد جز ثنای شاه مردان که حق، جان نبی خواندش به قرآن
نظر قصاب رو بر آستان شاه مردان کن که از عکسش چراغ محرم و بیگانه روشن شد
بعد از آن با شاه مردان تیغها خود کشیدند آن همه مشتی دغا
بیا «ترکی» به حق شاه مردان که مردم کم ندانند از خدایش
حمزه در لندی کوتل زندگی میکرد. خانه او در ملا سخی شاه مردان بود. وی در بهمن ۱۳۷۳ درگذشت و در منطقه خیبر به خاک سپرده شد.[نیازمند منبع]
سخن بیپرده گر خواهی ز جان شو بندهٔ آنان که راه بندگی پویند از جان شاه مردان را
آوردهاند که امام عبدالله از فقهای مسلم بلخ، در این مسئله مخالفت کرده و گفتهبود که: «آوردن جسد حضرت شاه مردان با این همه راه دور، از امکان بعید بوده و چنانکه مشهور است قبر حضرت شاه در کوفه یا در آمل یا در کرخ بغداد یا در نجف یا در عدن خواهد بود.».
یکی را هم بهنام شاه مردان علی آن شهره در دلدلسواری
کپنک پوش علی بود که پوشید نمد شاه مردان جهان سرور ما در کپنک