شانگ

پس از اینکه پادشاه وو ژو آخرین فرمانروای شانگ را سرنگون کرد و گذار به دودمان ژو اتفاق افتاد، طرف پیروز برای شرافت مجبور به انجام آداب فئودالی به نام ار وانگ سان (二王三恪) بود که به خاندان شکست‌خورده شانگ، ادامه قربانی دادن به اجدادشان را اجازه می‌داد. در نتیجه، برای مدتی شانگ به یک ایالت تابع ژو تبدیل شد و وارث شانگ، وو گنگ، اجازه داشت به پرستش اجداد در یین (殷) ادامه دهد.

هنر طبیعی و روان، آوازهای چو، سوابق تاریخی، اسناد بامبو کاوش شده مانند لغزش‌های گودیان، و دیگر آثار هنری تأثیر شدید تائوئیستی و بومی مردمی را در فرهنگ چو نشان می‌دهند. گرایش به یک سبک زندگی معنوی، اغلب لذت بخش و منحط، و اعتماد به وسعت قلمرو چو منجر به ناکارآمدی و در نهایت نابودی ایالت چو توسط دولت قانون‌گرای بی رحم چین شد. حتی با وجود اینکه قلمرو چین فاقد منابع طبیعی و آبراه‌های عظیم چو بود، دولت چین در زمان وزیر کارآمد شانگ یانگ، تولید خود را به حداکثر رساند و یک نظام شایسته‌سالاری را که صرفاً بر قدرت کشاورزی و نظامی متمرکز بود، ایجاد کرد.

در سال ۲۰۷، ارتش سائو سائو برای حمله به ووهوان به سمت شمال حرکت کرد و آنها را در نبرد کوه گرگ سفید شکست داد. تادون در نبرد کشته شد در حالی که یوان شی و یوان شانگ به گونگ سون کانگ، فرمانده جنگی که بیشتر لیائونینگ کنونی را کنترل می‌کرد، پناه گرفتند. گونگ سون کانگ می‌ترسید که یوان‌ها علیه او برگردند و قلمرو او را تصرف کنند، بنابراین او آنها را اعدام کرد و سر آنها را برای سائو سائو فرستاد. در این زمان، قبیله یوان از بین رفته بود و بسیاری از شمال چین تحت کنترل سائو سائو متحد شده بود.

آغاز سلسله شانگ در این دوره در چین ظهور کرد و شواهدی از سیستم نوشتاری کاملاً توسعه یافته چینی موجود است. سلسله شانگ اولین رژیم چینی است که توسط دانشمندان غربی به رسمیت شناخته شده‌است، اگرچه مورخان چینی اصرار دارند که سلسله شیا پیش از آن بوده‌است. سلسله شانگ برای انجام پروژه‌های عمومی از مردم برای کار اجباری استفاده می‌کرد. شواهدی از دفن گسترده آیینی وجود دارد.

شواهد کتبی برای ییچو بسیار اندک است و تنها بنیان‌گذاری ایالت ییچو در اواخر قرن هشتم پیش از میلاد ذکر شده‌است. این ایالت تقریباً چهار و نیم قرن و تا اوایل قرن سوم پیش از میلاد وجو داشت. براساس تحقیقات باستان‌شناسی، منشأ قوم ییچو به نوادگان دیگر مردمان چینی «غیر چینی‌تبار»، در زمان دودمان شانگ ردیابی شده‌است، اگرچه این موضوع موردبحث است.

نام شخصی امپراتور شانگ هان، لیو لونگ بود.

امپراتور شانگ هان (۱۰۵ تا ۲۱ سپتامبر ۱۰۶)، یک امپراتور نوزاد دودمان هان شرقی و پسر امپراتور هه هان بود. او پنجمین امپراتور دودمان هان شرقی بود (هر چند که برخی از مورخان او را به عنوان یک امپراتور قبول ندارند زیرا که زمانی که برتخت نشست بود هنوز کاملاً شیرخواره بود که فقط صد روز سن داشت و هیچ قدرت واقعی نداشت و به هیچ وجه حکومت نمی کرد و همه حکومت رسماً در دست امپراتریس بیوه دنگ بود).

پادشاه ژو شانگ برادر کوچکتر زیجی (که در افسانه‌ها در قرن یازدهم پیش از میلاد بر گیجا چوسون حکومت می کرد) و زی یان (子衍) (حاکم بعدی سونگ ایالت تابع ژو و پدر پدر وو گنگ) بود.

امپراتور آن هان (۹۴ تا ۳۰ آوریل ۱۲۵)، ششمین امپراتور دودمان هان شرقی پس از پسرعموی نوزادش لیو لونگ (امپراتور شانگ هان) بود (امپراتور آن زمانی که بر تحت نشست ۱۲ ساله بود و در بیشتر زندگی خود در قصر حبس بود و همه حکومت رسماً در دست امپراتریس بیوه دنگ بود و تماماً بر حق امپراتور رسماً حکومت می کرد بعد از مرگ امپراتریس بیوه دنگ او به قدرت و آزادیی راستین رسید هر چند که او امپراتوری شخصاً فاسد بود). او پسر لیو کینگ، پسر امپراتور ژانگ هان بود. نام خشصی وی لیو هو بود، پس از وی پسرعمویش لیو یی با نام امپراتور شائو تاجگذاری کرد، البته لیو یی در همان سال درگذشت و با نام مارکی بیشیانگ پس از مرگش شناخته شد. پس از مارکی بیشیانگ، پسر امپراتور آن، لیو بائو با نام امپراتور شون هان تاجگذاری نمود.

قسمت اولیه سلسله شانگ که در تاریخ‌های سنتی چین توصیف شده (حدود ۱۶۰۰–۱۳۰۰ قبل از میلاد) که معمولاً با یافته‌های باستان‌شناسی در ارلیگانگ، ژنگژو و یانشی، جنوب رودخانه زرد در استان هنان امروزی شناسایی می‌شود. آخرین پایتخت شانگ (حدود ۱۳۰۰–۱۰۴۶ قبل از میلاد) در آنیانگ (همچنین در هنان) به‌طور مستقیم با کشف قدیمی‌ترین متون چینی، کتیبه‌های سوابق پیشگویی بر روی استخوان‌ها یا پوسته‌های حیوانات تأیید شده‌است -که «استخوانهای اوراکل» نامیده می‌شود.