سانتافه

پس از تشکیل ملت، استان سانتافه وارد دورهٔ صلح و پیشرفت شد. در سال ۱۸۷۲ خطوط راه‌آهن و سیستم تلگراف نقاط مختلف استان را به هم متصل کرد و در سال ۱۸۸۹ دانشگاه استانی سانتافه تأسیس شد.

استان سانتافه ، یکی از استان‌های ۲۳ گانه آرژانتین، واقع در مرکز – شرق کشور می‌باشد که با استان‌های چاکو، کورینتس، انتره ریوس، بوئنوس آیرس، کوردوبا، سانتیاگو دل استرو مرز مشترک دارد. سانتافه با استان‌های انتره ریوس و کوردوبا بخشی به نام «منطقه مرکزی» تشکیل می‌دهد. از شهرهای مهم استان می‌توان به روزاریو، سانتافه، رافائلا، ونادو توئرتو، ویا گوبرنادور گالبز، سانتو تومه و رکونکوئیستا اشاره کرد.

در سال ۱۵۷۳ شهر سانتافه در اطراف شهر کوچک کایاستا ی امروزی توسط خوان ده گارایتاسیس شد اما در سال ۱۶۵۱ به شهر سانتافه کنونی انتقال یافت.

این آزمایشگاه که بودجه‌ای برابر ۲ میلیارد دلار در سال دارد در شمال شهر سانتافه قرار دارد.

البوکرکی در سال ۱۷۰۶ با نام «رانچوس د آلبوکرکی»، به‌عنوان یکی از پاسگاه‌های استعماری اسپانیا در کنار راه معروف به «کامینو رئال» که مسیر قدیمی بازرگانی بین سانتافه (مرکز نیومکزیکو) و مکزیکوسیتی بود تأسیس شد. نام این دهکده از نام شهر آلبوکوئرکه اسپانیا گرفته شد و در آغاز شکل یک روستای سنتی اسپانیایی را داشت. این دهکده یک میدان مرکزی داشت و یک کلیسا که ساختمان‌های دولتی این میدان را احاطه کرده‌ بودند. این میدان و کلیسای سان فیلیپه دنری که در سال ۱۷۹۳ ساخته شده‌ است هنوز هم موجود و برپا هستند و مرکز شهر قدیم‌ البوکرکی را تشکیل می‌دهند. مرکز شهر جدید در منطقه‌ای جنوبی‌تر از مرکز قدیم واقع شده‌ است.

محصولات صادراتی سانتافه از طریق بنادر بین روزاریو و سان لورنزو به سایر کشورها منتقل می‌شود.

تیم سانتافه تاکنون ۸ بار قهرمان لیگ برتر فوتبال کلمبیا و ۲ بار قهرمان جام لیبرتاد

استان سانتافه با تولید ناخالص داخلی برابر۲۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۶ و درآمد سرانه ۹۰۰۰ چهارمین استان از حیث اهمیت می‌باشد.

پیش-تولید فیلم در ژانویه ۲۰۲۲ در نیومکزیکو در حال انجام بود و یک فراخوان بازیگری دو روزه نیز در سانتافه و لس آلاموس انجام شد تا مردم محلی نقش کارکنان نظامی و دانشمندان را بازی کنند. یک فراخوان بازیگری دیگر در فوریه انجام شد. فیلم‌برداری در اواخر فوریه ۲۰۲۲ آغاز شد. برای بازسازی آزمایش ترینیتی در طول فیلم‌برداری، به جای استفاده از سی‌جی‌آی، از مواد منفجره هسته‌ای واقعی استفاده شد.

نیومکزیکو در سال ۱۸۲۱ جزئی از کشور تازه استقلال‌یافته مکزیک شد. بازرگانان انگلیسی‌تبار به مرور از مسیر سانتافه به این منطقه رسیدند و در پی جنگ مکزیک، این منطقه در سال ۱۸۴۸ ضمیمه ایالات متحده شد. سرکوب نظامی قبایل ناواهو و آپاچی و در همان حال، رسیدن خط آهن به نیومکزیکو باعث شد که دامداران و معدنکاران منطقه در دهه ۱۸۸۰ دوره رونق و رفاه را تجربه کنند.