زیست فناوری
معنی کلمه زیست فناوری در دانشنامه عمومی
زیست فناوری از جمله واژه های پر سرو صدای سال های گذشته است. این واژه را درست یا نادرست به مفهوم همه چیز برای مردم به کار می برند. بیوتکنولوژی را در یک تعریف کلی به کارگیری ریزاندامگان یا جانداران یا فرایندهای زیستی در صنایع تولیدی یا خدماتی دانسته اند. تعریف ساده این پدیدهٔ نوین عبارت است از دانشی که کاربرد یکپارچه علوم پایه ای مانند ژنتیک، زیست شیمی، زیست شناسی سلولی، بافت شناسی، میکروب شناسی و فناوری های تولید را در سامانه های زیستی به دلیل استفاده ای که در سرشت میان رشته ای علوم دارد مطالعه می کنند.
در تعریف دیگر زیست فناوری را چنین تشریح کرده اند:
فنونی که از جانداران برای ساخت یا تغییر محصولات، ارتقا کیفی گیاهان یا جانوران و تغییر صفات میکروب ها برای کاربردهای ویژه استفاده می کنند. زیست فناوری به لحاظ ویژگی های ذاتی خود دانشی میان رشته ای است. کاربرد این گونه دانش ها در مواردی است که ترکیب ایده های حاصل در طی همکاری چند رشته به تبلور قلمرویی با نظام جدید می انجامد و زمینه ها و روش شناسی خاص خود را دارد و در نهایت حاصل برهم کنش بخش های گوناگون زیست شناسی و مهندسی است. زیست فناوری در اصل هسته ای مرکزی و دارای دو جزء است: یک جزء آن در پی دستیابی به بهترین کاتالیزور برای یک فرایند یا عملکرد ویژه است و جزء دیگر سامانه یا واکنشگری است که کاتالیزورها در آن عمل می کنند. ( به مهندسی ژنتیک، کشت سوسپانسیون سلولی، کشت سلول، کشت بافت و فرآوری زیستی مراجعه کنید )
جملاتی از کاربرد کلمه زیست فناوری
امیرحسین صاحبکار متخصص داروساز ایرانی اهل مشهد و استاد زیست فناوری (بیوتکنولوژی) در دانشگاه علوم پزشکی مشهد است. وی سابقه گذراندن دوره های فلوشیپ در زمینه بیماریهای کاردیومتابولیک از دانشگاه وسترن استرالیا و انجمن جهانی آتروسکلروز را نیز دارا می باشد.
از آنجا که زیست فناوری در ایران علمی نوپاست و برنامههای آن به چند مرکز تحقیقاتی و پروژههای خاص تحقیقاتی محدود بوده، اخلاق زیستی و بایدها و نبایدهای آن جایگاهی نداشتهاست. موضوع اخلاق علوم زیستی بسیار پیچیدهاست و به گفته کارشناسان کمتر کسی در ایران بر تمامی جوانب آن از مسائل مذهبی و اجتماعی گرفته تا حقوقی و علمی احاطه دارد. در حال حاضر، قوانین ایران در زمینه تولید و مصرف محصولات حاصل از دستکاری ژنتیکی ساکت است به همین جهت در برنامه ملی زیست فناوری بر تدوین استانداردهای ملی محصولات و تجهیزات تأکید شدهاست.